Texnologik jarayonlar boshqaruvi va kompyuter tizimlari
Download 1.41 Mb. Pdf ko'rish
|
Amaliy mashg\'ulotlar ASDI
AMALIY ISH №9 ZAXIRALANGAN QAYTA TIKLANMAYDIGAN SISTEMALARNING DIAGNOSTIKASI VA ISHONCHLILIGINI HISOBLASH (2 soat). Ishdan maqsad: Avtomatik sistemalarda ishdan chiqish turlari va tiklanish sharoitlarini hisobga olgan holda real sistemalar xatoliklarini grafiklarini qurishni o‘rganish. Nosozlik paydo bo‘lish mumkin bo‘lgan hollarda uni sxemasining birorta tashqi chiqishiga tashish (transportirovkasi) uchun bir me’yorli yo‘l uyg‘unlashtiriladi. Uyg‘unlashtirish jarayoni quyidagi ketma-ketlikda bajariladi: 1. Berilgan nosozlikni, uni paydo bo‘lish nuqtasida kuzatish sharti aniqlanadi. Masalan, - 1 nosozlik uchun, sxemaning shu qutbida mantiqiy nol qiymatini ta’minlash, uni kuzatishning sharti bo‘ladi. 2. Xatolikni birorta tashqi chiqishga xarakatlantirish uchun yo‘l tanlanadi, ya’ni elementlar ketma-ketligi ko‘rinishida yo‘l topiladi. 3. Tanlangan yo‘lning, ya’ni elementlarning kirishdagi o‘zgaruvchilari darajasida uyg‘unlashtirish shartlari aniqlanadi. Tanlangan yo‘l aniq elementning kirishdagi o‘zgaruvchilari shunday bo‘ladiki, uning chiqishdagi qiymati faqat shu yo‘lda joylashgan oldingi elementning chiqishga ulangan bo‘lishi va shuningdek kirishiga bog‘liq bo‘lishi ham kerak. 4. Nosozlikni kuzatishni va uni sxema chiqishiga tashish sharti aniqlanadi, ya’ni sxemaning kirishdagi o‘zgaruvchilari darajasida berilgan nosozlikni aniqlash sharti sxemaning kirishdagi o‘zgaruvchilari qiymati hisoblab topiladi. Misol sifatida, bir o‘lchovli yo‘lni uyg‘unlashtirish shu usulini tasvirlovchi, 2.1-rasmda keltirilgan kombinatsion sxemani ko‘rib chiqamiz. Uni birinchi elementi chiqishi bo‘yicha 1 nosozligini aniqlovchi test to‘plamini ko‘ramiz. Tavsiflangan uslubga asosan, berilgan f 1 kuzatiladi, agar f 1 yoki birinchi element bajaradigan funksiya f ( x 1 x 3 ) = xl va xZ =0 sharti hisobga olinsa, 4 va 8 elementlar orqali o‘tadigan yo‘lni tanlaymiz. 4 elementdan o‘tadigan yo‘lning uyg‘unligi, uni ikkinchi kirishdagi x2=0 qiymatida aniqlanadi. SHu holda f 1 o‘zgarish f 4 o‘zgarishga olib keladi. Tengliklar tizimini f 5=0, f 6=0, f 7=0 bajarilishi 8 element orqali uyg‘unlantirish shartini bajaradi. Bir o‘lchovli 22 yo‘lni uyg‘unlantirish uslubining turi fazasini bajarish natijasida, nosozlikni paydo bo‘lish nuqtasida kuzatish va uni tashish shartini mantiqiy tenglamalar sistemasi ko‘rinishida olamiz: 0.1) sistemani yechimining o‘zi algoritm bo‘lib, bir o‘lchovli yo‘lni uyg‘unlashtirish uslubining teskari fazasida bajariladigan jarayondir. Olingan tenglamalar sistemasini ikkita yechim qoniqtiradi: 1011 va 1000, ularni har biri testli to‘plam bo‘lib, berilgan nosozlikni aniqlaydi. Haqiqatda, x1 x2 x3 x4 o‘zgaruvchilar misol uchun 1011 ga tenglansa, 3.1- rasmdagi f1=1 nosozligi bo‘lganda sxemani chiqishida f 8 qiymati birga, u yo‘qligida esa nolga teng bo‘ladi. Bu esa berilgan nosozlikni aniqlanishini ko‘rsatib turibdi. Misol sifatida F=xlx2 v x2xZ funksiyaga xl o‘zgaruvchi bo‘yicha Bul hosilasini aniqlaymiz. (2.2) ga asoslanib olamiz: dF TT=F(0, x2, xZ) + F(l, x2, xZ)=x2xZ + ( x2 v x2xZ)=x2xZ ( x2 v x2xZ ) v x2xZ (x2 v x2xZ ) = x2xZx2 = x2. Ko‘rilayotgan misol uchun bul xosilasi xususiyatlarini qo‘llab, 5 xususiyatga asosan, ega bo‘lamiz Ifoda Ifoda 1 3 2 dx x dx ekanligini yodda tutib, oxirgi munosabat quyidagi ko‘rinishga keltiriladi endi xususiyatni hisobga olib yangi ko‘rinishga keltiriladi 23 Bul funksiyasi bajaradigan raqamli sxemani ichki qutbida tuziladigan f o‘zgaruvchiga nisbatan F (xl, xp) Bul funksiyasining xususiy xosilasi shunga o‘xshash aniqlanadi. Bu holda birlamchi funksiya F (xl,... xn, f) ko‘rinishida tasvirlanadi, bu yerda f=f (xl,...,xn). Misol uchun, F=xlx2 v x3x4 funksiyasini ikki bosqichli sxema ko‘rinishida amalga oshirilsa (2.2-rasm) ikkinchi 2I elementni chiqishida tuziladigan 2.2-rasm xususiy xosila f2 o‘zgaruvchi bo‘yicha aniqlanadi, boshlang‘ich funksiya F=xlx2 v f2 ko‘rinishga ega bo‘ladi Olingan funksiyani xosilasi quyidagicha hisoblanadi. Bul farqlarini aniqlashdan foydalanib, ahamiyatli yo‘l tushunchasi kiritiladi. Ixtiyoriy yo‘l, xl o‘zgaruvchini paydo bo‘lish nuqtasidan boshlanadi va sxemani chiqishida tugaydi. F( xl,...xn) Bul funksiyasini amalga oshirish uchun sxemada yo‘l ahamiyatli deyiladi, agar inkorli xl o‘zgaruvchi uchun quyidagi tenglama mos kelsa Ko‘rinadiki, bu munosabat umumiy holda raqamli sxemani ixtiyoriy qutbiga tatbiq yetilganda, F(xl,..., xn) funksiyani amalga oshiruvchi sxemani chiqishi bo‘yicha mos o‘zgaruvchilarni o‘zgarishlarini kuzatiluvchanlik sharti bo‘ladi. Test ko‘rishda ko‘rsatilgan Bul funksiyasining xususiyati, nosozlikni tashish (transportirovka) shartini aniqlash uchun foydalaniladi. Nosozlikning paydo bo‘lish nuqtasida uni kuzatiluvchanlik sharti sxemani tekshiriladigan qutbiga tuziladigan ns o‘zgaruvchi birga teng bo‘ladi, agar nosozlik=0 va nolga, agar =1 bo‘lsa. Bu ikki shartni birlashtirish mantiqiy tenglamalar sistemasini qurishga olib keladi: 24 Amalda, tenglamalar sistemasini har biri bir tenglama ko‘rinishida tasvirlanadi: Yuqoridagi (3.3) tenglamani qoniqtiradigan yechim =0 nosozligini, (3.4) tenglamani yechimi esa =1 nosozligini aniqlash uchun test to‘plami bo‘ladi. Sxemaning f = 0 nosozligi uchun test to‘plamini ko‘ramiz. Buning uchun (3.4) tenglamadan foydalanib, quyidagini olamiz: Bundan ko‘rinadiki, istalgan to‘plam, x1x2x3x4=1 tenglamani qoniqtiruvchi istalgan to‘plam, f1=0 nosozligini aniqlash uchun test to‘plami bo‘ladi. Oxirgi tenglama yechimlaridan biri x1x2x3x4=1101 bo‘ladi. Ko‘rilayotgan nosozlikning Jt-3.1-rasmda keltirilgan sxemani chiqishi bo‘yicha aniqlash imkonini beradi. Bul farqlariga asoslangan test qurishning ko‘rilgan usuli, bul algebrasi matematik apparatidan foydalanadigan, algebraik uslublar degan to‘plamga kiritilishi mumkin. Ushbu to‘plamning xususiyatli kamchiliklari, ya’ni hisoblashdagi o‘ta murakkablik bul-differensial usuli unga ham tegishlidir. Bundan tashqari test ko‘rishning uslubi kattaroq hajmdagi xotira zarurligini oldindan aniqlaydi, bu kamchiliklar ko‘p sonli ventillari bor raqamli qurilmalar uchun ahamiyatli hisoblanadi. Download 1.41 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling