Texnologiyalar va pedagogik mahorat

0 ‘quv jarayonida bilish qonuniyatlaridan qanday foydalanish mumkin? 
Buning uchun didaktik tamoyillarga amal qilish zarur.
Didaktik tamoyillar. Bu idrok qilingan didaktik qonuniyatlaming 
metodologik in'ikosi; bu — amaliyotning doimiy me’yori sifatida foydalanishga 
monelik qilmaydigan shakldagi o ‘qitishning maqsadi, mohiyati, mazmuni, 
tuzilmasi to‘g‘risidagi bilim.
Demak, oliy maktabdagi o‘qitish nazariyasining didaktik qonuniyatlari 
tizimiga o‘quv jarayonini tashkil etish va rejalashtirish uchun zarur bo‘lgan 
asosiy qoidalar sifatida qatnashadigan didaktik tamoyillar tizimi muvofiq 
keladi.
Didaktik tamoyillar V.I. Zagvyazinskiy, L.I. Grisenko, M.A. Danilov,
I.I. Kobilyaskiy, M.G. Garunovlar tomonidan ishlab chiqilgan.
0 ‘qitishning tamoyillarini asoslashda oliy maktab didaktikasi quyidagilami 
nazaidatutadi:
• jamiyat talablariga muvofiq keluvchi o‘qitishning maqsadi;
• o‘qitishning obyektiv qonuniyatlari;
15

---

• o‘quv jaiayoni borishining konkret sharoiti.
Oliy maktab didaktikasi o ‘qitish tamoyillarini asoslashga turlicha 
yondashuvlar mavjud. Ular quyidagilar:
• o‘quv ishlarini ilmiy ishlarga yaqinlashtirish;
• mustaqil o‘qish — bilish faoliyatida talabalaming yuqori faolligini 
ta’minlash.
Yuqorida bayon qilinganlardan quyidagi xulosalami chiqarish mumkin:
• asosiy didaktik tamoyillar maktab va oliy maktab uchun umumiy 
bo‘lsa-da, ularga maktabda va oliy maktabda amal qilish faiqlidir;
• oliy maktab sharoitida amal qiladigan maxsus tamoyillar ham mavjud.
Shunday qilib, oliy maktab didaktik tamoyillari tizimini yaratishda unga
xos bo‘lgan o‘qitishning umumiy qonuniyatlari bilan birga umuman o‘qitish 
nazariyasining qoidalarini ham hisobga olish zarur.
Oliy maktab amaliyotida qanday didaktik tamoyillar amalga oshiriladio‘
Oliy maktabdagi didaktik tamoyillar tizimiga quyidagilar kiradi: ilmiylik, 
qulaylik, izchillik, uzviylik, nazariyaning amaliyot bilan bog‘liqligi, onglilik, 
faollik va mustaqillik, ko‘rgazmalilik, mustahkamlik, guruh qilib o ‘qitish 
hamda unda individual yondashishni qo‘shib olib borish, o ‘qitishning 
tarbiyalovchi va takomillashtiruvchi xarakteri, o ‘qitishning kasbiy 
yo‘naltirilganligi.