Texnologiyalar va pedagogik mahorat

Tadqiqot obyekti 
— ziddiyat va muammoli vaziyat tug‘diruvchi, bilishga 
qaratilgan ilmiy tahlilga muhtoj obyekt.
Tadqiqot predmeti 
— bevosita o‘rganilishi lozim bo‘lgan va amaliy yoki 
nazariy jihatdan muhim ahamiyat kasb etadigan obyektning mohiyati, 
xususiyati.
Tazyiq o ‘tkazish 
— uyaltirish, aybdorlik hissi bilan ko‘ngli 
cho‘kkanlaming fikri, hissiyoti, intilishi va maylini ulaming ongidan xalos 
qilish.
Talqin qilish 
— biror hodisa yoki narsani izohlash, tushuntirish.
Takabbur 
— o‘z manfaatlarini yuqori qo‘yuvchi, manman shaxs.
Takt 
— misli ko‘rilmagan tarzda o‘zini tuta bilish.
Ta’lim — 1) shaxsning jismoniy va ma’naviy shakllanishining yagona 
jarayoni, sotsial etalonlaming ijtimoiy ong sifatida u yoki bu darajada qayd 
qilingan hamda tarixan shartlangan ideal timsollarga ongli yo‘naltirilgan 
ijtimoiylashish jarayoni; 2) muayyan bilimlami egallash g'oyaviy-axloqiy 
qadr, malaka, ko‘nUana, axloq me’yorlariga qaratilgan jamiyat a’zolarining 
ta’lim va taibiyasi vazifasini bajaradigan nisbiy mustaqil tizim.
Ta’limning madaniy insonparvarlik vazifasi 
— U kishining hayot 
to‘siqlarini yengishga yordam beradigan ma’naviy kuchi, qobiliyati, 
malakalari, tabiat va ijtimoiy hayotga moslashish vaziyatidagi xarakteri, 
ma’naviy masuliyatining shakllanishi, shaxsning, kasbiy takomili hamda 
shaxsning o‘zi tomonidan amalga oshirilishini ta’minlovchi imkoniyatlari 
kabilami o‘z ichiga oladi. Shuningdek, u yana shaxsning intellektual va axloqiy 
erkinlikka, shaxsiy muxtoriyatga hamda baxtiga erishish uchun zarur bo‘lgan 
vositalar va shaxsning individual ijodiy taraqqiy etishi borasidagi ma’naviy
156

---

imkoniyatlarining ochilishi uchun sharoitlar yaratishi kabilami ham nazarda 
tutadi.
Ta’lim turlari 
— sokratcha suhbat metodi, an’anaviy ta’lim, izohli- 
namunali (illyustrativ) ta’lim, bilimlami mustaqil egallash, dasturlashtirilgan 
ta’lim, ta’limni algoritmlash jarayoni, difFerensiasiyali, individual ta’lim va 
boshqalar.
Tarbiya 
— 1) shaxsning ma’naviy va jismoniy holatiga muntazam va 
maqsadga muvofiq ta’sir etish; 2) pedagogik jarayonda ta’lim maqsadlarini 
amalga oshirish uchun pedagog va tarbiyalanuvchilarning maxsus tashkil 
etilgan faoliyati.