Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al

O’zbekiston respublikasidagi dinlararo munosabatlar 

19-asrning o'rtalari va 20-asrning boshlarida "bashorat" va 
"Armageddonizm" epidemiyalari Evropa, Amerika va Osiyoda keng tarqaldi. 
1840-yillarda AQShda "millerizm" nomi ostida paydo bo'lgan harakat tezda 
boshqa sohalarga tarqaldi. Natijada aksariyat yirik dinlarda yangi, 
"islohotchi" harakatlar paydo bo'ldi. 

Ular orasida nasroniylikdagi "Iegova guvohlari" va "Mormonlar", Islomdagi 
"Bahoiylar", "Ahmadiylar" va "Qora musulmonlar" va hinduizmda "Xalqaro 
Krishna tushunadigan jamiyati" bor. 

Iegova guvohlari(yoki Iegova guvohlari) 1873 yilda Charlz Teyz Rassel 
(1852-1916) tomonidan tashkil etilgan. Yo'nalishning diniy ta'limotlari uning 
ettita jildli "Yozuvlarni o'rganish" kitobiga asoslangan. 

---

Rassell vafotidan keyin tashkilotni boshqargan Jozef (Jozef) Franklin 
Ruterford "Armageddon" ga aylandi (xuddi oxirgi kunlarda, Isoning 
qo'shinlari va Shaytonning qo'shinlari o'rtasida). Shuningdek, u har yili 
Iegova guvohlarining xalqaro anjumanlarini tashkillashtirgan va 50 ga 
yaqin kitoblarning muallifi sifatida o'z tashviqot ishlarida radio va 
gramofon yozuvlaridan foydalangan.
Iegova guvohlari Uchbirlik g'oyasini rad etishadi, ammo uning barcha ko'rinishini 
boshqa yo'llar bilan tushuntirishadi. Ular, Xudo shaxsiy ismiga ega va U hamma 
narsani yaratuvchisi va yaratuvchisi ekaniga ishonishadi 
Garchi Yahovaning xalqi Isoni Xudo O'g'li deb bilishsa-da, ular Uning Xudo 
ekanligini inkor etishadi. Ularning ta'limotlariga binoan, Iso yagona odam Yahova 
tomonidan yaratilgan va barcha insonlar Iso orqali yaratilgan. Muqaddas Ruh 
dunyoning yaratilishida qatnashgan Xudoning ko'rinmas kuchidir. Ushbu belgi 
ishlatilmaydi, chunki ular Iso Go'lgota tog'ida xochga mixlangan emas, balki 
xochga mixlangan deb ishonishadi.
Butun insoniyat tarixi davomida Yahova 144 000 kishini osmondagi hayotga 
tiriltirish uchun tanladi. Bugungi kunda 144 000 tanlanganlar, ya'ni 11000 "mayda 
podalar" (imoni kuchli va din yo'lida ko'pchilik) tirik ekanligiga ishoniladi. Qolgan 
imonlilarga, «qo'ylar» ga (oddiy imonlilarga), Yahovaning Shohidlari qo'shilib er 
yuzida abadiy hayot va'da qilinadi. 
"Iegova guvohlari" faqat Iso Masihning o'limini xotirlash marosimini 
nishonlashadi. Shu kuni jamoat a'zolari qarindoshlari va tanishini uylariga taklif 
qilishadi. Stolda Isoning tanasi va qonining ifodasi bo'lgan xamirturushsiz non, qizil 
sharob va quruq sharob bo'lishi kerak.
Iegova guvohlari juda markazlashgan diniy tashkilotdir. Uning diniy va ma'muriy 
markazi Boshqaruv Korporatsiyasi hisoblanadi. U 15 kishidan iborat bo'lib, Nyu-
Yorkning Bruklin shahrida joylashgan. Boshqaruv korporatsiyasining 90 dan ortiq 
filiallari dunyoning turli mamlakatlarida targ'ibot ishlarini olib borishadi. Xristian 
dinining taniqli tarafdorlari, Yahova xristian diniga umuman aloqasi yo'q, deb 
ta'kidlashadi. 
Iegova guvohlarining Markaziy Osiyodagi birinchi jamiyatlari 1950 yillarda paydo 
bo'lgan va norasmiy ravishda faoliyat ko'rsatib kelmoqda. Bugungi kunda 
mamlakatda Iegova guvohlarining bitta tashkiloti rasman ro'yxatdan o'tgan.
Yahovaning Shohidlari missionerlik faoliyatiga katta e'tibor berishadi. Jamoa 
paydo bo'lganidan beri, asosan uyma-uy va adabiyotlar tarqatish orqali o'z 

---

izdoshlarini ko'paytirishga intildi. Ba'zi ma'lumotlarga ko'ra, hozirgi paytda 
Yahovaning to'la vaqtli maxsus va'zgo'ylari 700 000 dan oshdi. Jamiyat rahbariyati 
missionerlarni tayyorlashga katta ahamiyat beradi. Nyu-Yorkda (AQSh) Gilad 
maktabini o'tkazish uchun maxsus markaz va jamoat bosh qarorgohi bor. 
Markazda tashkil etilgan besh oylik kurslarda dunyoning turli mamlakatlaridan 
kelgan missionerlar tahsil olishadi 
Qo'riqchi minorasi, Injil va risolalar jamiyati, to'la vaqtli maxsus va'zgo'ylik ishini 
moliyaviy qo'llab-quvvatlash va adabiyotlar nashr etish uchun tashkil etilgan. 
Kompaniya korporatsiya deb nomlanadi va bosh qarorgohi Bruklinda (Kaliforniya, 
AQSh) joylashgan. Korporatsiyani korporatsiya prezidentini saylaydigan ettita 
direktordan iborat direktorlar kengashi boshqaradi.
Bugungi kunda Iegova guvohlari 230 dan ortiq mamlakatlarda va dunyoning 111 
ta mintaqaviy bo'limlariga ega. 
Iegova shohidlari o'zlarini ajoyib tarzda tashkil etishgan. Mutaxassislarning hisob-
kitoblariga ko'ra, Iegova guvohlari o'z tarafdorlarini jalb qilish uchun 80 dan ortiq 
usullardan foydalanishadi. Xususan, ular qo'ng'iroq qiluvchilarning ovozlarida 
tinchlantiruvchi va mehrli his-tuyg'ular mavjudligiga alohida e'tibor berishadi.
Iegova guvohlari: 
- ozgina bo'lsa ham, o'z qarashlari bilan qiziqadigan odamlarni qidirib toping va 
ularni asrab olishga tayyorlang;
- Bibliyani va uning matnini o'rganish orqali taklif etilganlarning ongiga diniy 
ta'limotlarni singdirish; 

prozelitlarni suvga botirish; 

Ular to'rt bosqichda, masalan missionerlik ishlariga tayyorgarlik ko'rish 
orqali amalga oshiriladi.

Iegova guvohlarining yana bir xususiyati shundaki, har bir a'zo missionerlik 
faoliyatida qatnashishi kerak. Xususan, jamoat rahbarlaridan har oyda 
missionerlik ishlariga 10-15 soat sarflash talab etiladi. Jamiyatning 
martabasi, tashkilotning ierarxiyasida, missionerlik ishiga qancha vaqt 
sarflaganiga bog'liq ravishda ko'tariladi. Shuni ta'kidlash kerakki, so'nggi 
paytlarda Yahovaning Shohidlari maktab o'quvchilari va yoshlar orasida 
va'zgo'ylik faoliyatiga tobora ko'proq jalb qilinmoqda. Ushbu maqsadli 
faoliyat natijasida yil sayin Yahovaning Shohidlari ko'payib bormoqda. 

---

Bugungi kunda dunyo bo'ylab 7 millionga yaqin Iegova guvohlari bor. 
Ularning ota-onalari tashkiloti kitob nashr etish va cherkovni qo'llab-
quvvatlashdan tashqari, missionerlarning kundalik xarajatlariga yiliga 
100 
million 
dollar 
sarflaydi.