Tif-paratif kasalliklari

Profilaktikasi. Ichterlamaning oldini olishda kasallikni erta aniqlash muxim 
axamiyatga ega. Shu maqsadda 3 kundan ortiq isitmalangan bemorlardan 
ambulatoriya sharoitida qon olib gemokulturaga tekshirib ko‘riladi. Kasallik 
qanday og‘irlikda kechishidan qat’iy nazar, barcha bemorlar shifoxonaga yotqizib 
davolanadi. Bemorning uyida yakunlovchi dezinfeksiya o‘tkaziladi. Bemor 
foydalangan ko‘rpa-to‘shak, kiyim-kechaklari dezokamerada zararsizlantiriladi.
Idish-tovoqlar qaynatiladi. xojatxonaga xlorli oxak yoki lizol eritmasi sepiladi.
Kasallik o‘chog‘ida yana ko‘yidagi tadbirlar amalga oshiriladi.
1. Bemor bilan muloqotda bo‘lganlar ro‘yxati tuzilib, 21 kun davomida 
ertalab va kechqurun ularning isitmasi o‘lchab turiladi.
2. Isitmasi ko`ta rilgan bemorlar extiyotdan (provizor maqsadda) shifoxonaga 
yuborilib shifokor kuzatuvida bo‘ladilar.
3. Bemor bilan muloqotda bo‘lganlardan 2 marta najas ekmasi olib,
laboratoriyada koprokultura olish uchun tekshiriladi.
4. Biror joyda kasallik avj olishi ro‘y bersa, tibbiyot xodimlari xovlimaxovli 
yurib, bemorlarni aniqlab shifoxonaga jo‘natiladi. Kasallikning oldini olishda 
shaxsiy gigienaning axamiyati katta. Pokiza odamlarga ich terlamasi kam yuqadi.
Ochiq suv Havzalaridan olingan suvni faqat qaynatib ichish kerak.
Spetsifik profilaktika maqsadida ichterlama vaksinasi bilan emlash o‘tkaziladi.
Vaksina kurak terisi ostiga yuboriladi, ko‘p yillar davomida kasallik uchrab turgan 
xududda yashovchi axoli orasida aprel-may oylarida emlash o‘tkaziladi. Ana 
shunda kasallik keng tarqaladigan muddat (iyunsentabr oaylari) gacha emlangan 
odamlarda sun’iy immunitet shakllanib bo‘ladi. Ichterlamaning tarqalishida 
surunkali bakteriya tashuvchilar muxim o‘rin to`ta di. Shuning uchun ushbu toifa 
odamlar tuman SES lari ro‘yxatida bo‘ladilar va xar 3 oyda laboratoriya 
tekshirishidan o‘gkazib turiladilar. Uning atrofidagilar xar yili emlab turiladi.
Shuningdek, kasallik uchrab turadigan, epidemik jixatdan nosog‘lom maxalla,
qishloqlarda yoz mavsumi davomida salmonellyoe bakteriofagi vositasida 
profilaktika olib borish mumkin. Bakteriofag tabletka yoki suyuq xrlda bo‘ladi.
Tabletka 1 donadan 3 kun oralatib — xaftasiga 2 marta butun yoz oylar davomida 
berib boriladi. Ro‘yxatga olingan surunkali bakteriya tashuvchilar oziq-ovqat,
umumiy ovqatlanish korxonalari, do‘qonlari, bolalar muassasalari va vodoprovod 
inshootlarida ishlashiga ruxsat berilmaydi. Jamoa profilaktikasida axolining sifatli 
ichimlik suv bilan ta’minlash katta axamiyatga ega. Axoli vodoprovod suvi bilan 
to‘la ta’minlangan joylarda ichterlama juda kam uchraydi. Turar joylarning 
sanitariya xolati yaxshi bo‘lishi, maishiy chiqindilar maxsus joylarda to‘planib 
vaqtida olib ketilishi xam, kasallik oldini olishda muxim axamiyatga ega.

---