“tiqxmmi mtu”ning qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti

Pasayishning quyi nuqtasida ishlab chiqarish va bandlik eng quyi darajaga tushadi va turg`unlik davri boshlanadi. 
Ko‘tarilish bosqichida ishlab chiqarish va bandlik darajasi asta-sekin oshib, ishlab chiqarish quvvatlaridan to`lliq foydalanish va to`lliq bandlik darajasiga erishiladi.
Yuzaga kelgan global moliyaviy iqtisodiy inqiroz jahonning asosiy moliyaviy markazlarti hisoblangan yirik fond bozorlarini o`z ichiga oluvchi mamlakatlar iqtisodiyotiga jiddiy ta`sir ko`rsatdi. Uning o`ziga xos xususiyati shundaki, moliyaviy inqiroz inflatsiya, qator banklar va moliyaviy muassasalarning tanazulga yuz tutishi ta`sirida ishsizlik, ishlab chiqarish sur`atlarining pasayishi va bsohqalar negizida iqtisodiy inqiroz shaklida kuchayib bormoqda. Bundan ko`rinadiki hozirgi jahon moliyaviy inqirozining o`ziga xos xususiyati – bu uning iqtisodiyotning moliyaviy sektoridan boshlanib, real sektoriga o`tganligidir.

2. Ishsizlik tushunchasi va ishsizlik darajasining o‘lchanishi.

• Iqtisodiyotning beqaror rivojlanishi oqibatida, iqtisodiy pasayish davrida, ishlab chiqarish resurslaridan to'liq foydalanilmaydi. YalMni yaratishda qalnashadigan iqtisodiy resunlaming eng asosiylaridan biri bo'lmish rnehnat resurslaridan to'liq foydalanilmaslik ishsizlik ko'rinishida namoyon bo'ladi.
• Makroiqisodiy tahlilda mehnat resurslari emas, balki ishchi kuchi kategoriyasidan ko'proq foydalaniladi.
• Ishchi kuchi yoki iqtisodiy faol aholi deganda mehnatga layoqatli yoshdagi ishlayotgan va ishsiz yurgan aholining umumiy soni tushuniladi.
• Mehnat bozorida ham boshqa resurslar bozoridagi singari talab va taklif qonuni amal qiladi. Ishchi kuchining bahosi hisoblangan real ish haqi hajmi oshsa ishchi kuchiga bO'lgan talab qisqaradi, agar real ish haqi hajmi kamaysa ishchi kuchiga bo'lgan talab ortadi, ishchi kuchi taklifi esa kamayadi. Ishchi kuchiga bo'lgan talab miqdorining ishchi kuchi taklifi miqdoridan kam bo'lishi ishsizlikni keltirib chiqaradi.

Ishsizlar
Bu ishchi kuchining bir qismi bo'lib, ijtimoiy ishlab chiqarishda band bo'lmagan, lekin ishlashni xohlovchi va faol ish qidirayotgan aholidir. Ishsizlikning quyidagi turlari mavjud.