Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua
izchil deb ataladi. Agar ikki signalning o‘zaro kuchi nolga teng bo‘lsa, bunday signallar signal kuchi bo‘yicha ortogonal
Download 450.29 Kb.
|
Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua-hozir.org
|
izchil
deb ataladi. Agar ikki signalning o‘zaro kuchi nolga teng bo‘lsa, bunday signallar signal kuchi bo‘yicha ortogonal deyiladi [8]. Signal intervalining istalgan nuqtasida uning qiymatlarini aniqlash ma’lum bo‘lgan signallarga determinik signallar deb ataladi. Tasodifiy signallar – bu aniqlanish intervali ichida qiymatlari tasodifiy bo‘lgan signallarga aytiladi. Tasodifiy signallar quyidagi sonli xususiyatlar bilan aniqlanadi: matematik kutilma, dispersiya va korrelyatsiya funksiyasi . Matematik kutilma tanlangan segmentdagi tasodifiy signalning o‘rtacha qiymatiga teng (1.4): 𝑀(𝑡) = 1 𝑛 ∑ 𝑥(𝑡) (1.4) Tasodifiy signalning dispersiyasi tasodifiy signal qiymatlarining uning o‘rtacha qiymatlaridan taqsimot xususiyati bilan ifodalaniladi (1.5): 𝐷(𝑡) = 1 𝑛 [𝑥(𝑡) − ) t x( ] (1.5) Haqiqiy signallarning vaqt va chastota sohalarida ifodalanishi. 23
qulay hisoblanadi. Dinamik jarayonlarning signallari tabiatan tebranuvchan bo‘lib, ularning har biri uchta parametr: amplituda, boshlang‘ich faza va chastota bilan sinusoidlar shaklda ifodalanadi (1.2 – rasm). Amplituda – bu signalning maksimal qiymati. Boshlang‘ich faza – bu signalning nolinchi nuqtadagi kirish fazasi. Chastota (f) – bu signalning bir sekundagi tebranishlar soni. Chastotaga teskari kattalik signal davri (T) deyiladi. Barcha kiruvchi tebranishlar (sinusoidlar) ko‘ringanda signalning chastotali spektrini tasvirlash uchun chastota sohasi bo‘yicha ifodalash qulay hisoblanadi. Har bir sinusoida faqat bitta chastota komponenti bilan ifodalanadi, uning chastota sohasidagi amplitudasi vaqt sohasidagi sinusoida amplitudasiga proporsionaldir. Sinusoidaning chastotasi qancha yuqori bo‘lsa, u chastota o‘qi bo‘ylab shuncha ko‘p joylashadi [9,10]. 1.2-rasm. Signallarning vaqt va chastota sohalarida ifodalanishi t
Amplituda T 1 chastota f 1 Amplituda vaqt t T 2 Amplituda chastota Amplituda f 2 T-davr t-chastota Т=1/t |
