Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua


 Signallarni vaqt bo‘yicha diskretlash va amplituda bo‘yicha


Download 450.29 Kb.
bet19/103
Sana25.10.2023
Hajmi450.29 Kb.
#1721435
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   103
Bog'liq
Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua-hozir.org

1.3. Signallarni vaqt bo‘yicha diskretlash va amplituda bo‘yicha 
kvantlash 
Analog signallar vaqt va amplituda bo‘yicha uzluksiz ko‘rinishda bo‘ladi.
Raqamli signal
(𝑺𝒅(𝒕))
vaqtning
(𝑡)
diskret nuqtalarida mavjud bo‘lib, har bir nuqta
ikkilik koddagi qiymatga ega.
Vaqt bo‘yicha diskretlash – 
bu signal amplitudasining oniy qiymatlarini
muntazam oraliqlarda qayd qilish (o‘lchash) jarayonidir [12]. Boshqacha qilib
aytganda, bu doimiy o‘zgaruvchan ma’lumotlardan oniy qiymatlarni tanlashdir.
Analogli uzluksiz signaldan diskret signal ko‘rinishiga o‘tkazish vaqt bo‘yicha
diskretlash asosida amalga oshiriladi (1.4-rasm).
chastota
Amplituda
f
1
f
2
Signal yig‘indisi
f
1
, f
1


26
1.4-rasm. Vaqt bo‘yicha diskretlash


Yuqoridagi tasvirdan ko‘rinib turibtiki, kiruvchi uzluksiz signal
𝑆_𝐷 (𝑡)

qiymatlar ketma-ketligini


{𝑆_𝑘 }
ifodalaydi. Interval
∆𝑡
diskretlash qadami deb
ataladi,
𝑓𝑑 = 1/∆𝑡
– bu esa diskretlash chastotasi deb ataladi. Diskretlash
chastotasi signallarga samarali ishlov berish uchun signalni to‘g‘ri ifodalashga
bog‘liq bo‘lgan muhim parametr hisoblanadi.
Daraja bo‘yicha kvantlash – bu o‘zgarmas (oniy) signal qiymatlarini N
razryadli ikkilik kodga o‘girishdir. Kompyuter tizimlarida N razryad qiymati 6-12
ikkilik raqamlar oralig‘ida tanlanadi (1.5-rasm).
1.5-rasm. Daraja bo‘yicha kvantlash

Qiymat teoremasi. 
Agar barcha ishlov berish jarayoni joriy signal
qiymatlarining vaqt birliklari asosida amalga oshiriladigan bo‘lsa, bunday ishlov
berish
vaqt sohasi bo‘yicha ishlov berish
deyiladi.






S
D
(t) 
S
0

S
1

S
2

S
3

S
4

S
5

S
6

S
7

S
8

S
9

S
10

7kGs



27
1.6-rasm. Signalni diskretlash qadamini tanlash


Shunisi aniqki, axborot yo‘qotilishining oldini olish uchun namuna olish
qadami yetarli darajada kichik bo‘lishi kerak. Boshqa tomondan esa, juda tez-tez
qiymatlarni olish axborot va apparat uskunalarning murakkablashishga olib keladi
(1.6-rasm).
Kotelnikov teoremasiga ko‘ra uzluksiz analog signalni uzatish talab qilinsa
signalning barcha qismini uzatish shart emas, balki ma’lum vaqt oralig‘idagi
tasodifiy qiymatlarini uzatish kifoyadir. Qabul qiluvchi qism mana shu oniy qismlar
bo‘yicha birlamchi analog signalni qayta tiklab oladi.

Download 450.29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling