Tizimli tahlil fanidan Yakuniy savollarni ishlashda ko’maklashgan

Axborot oʻlchovi uchun R. Xartli me’yori
S tizimning N holati yoki tizimning har xil, teng kuchli, ketma-ket holatli N tajribasi boʻlsin. Agar tizimning har bir holati, masalan, ma’lum d uzunlikdagi ikkilik kodlar bilan kodlansa, unda bu uzunlikni, xar xil kombinasiyalarning hammasining soni N dan kam boʻlmaydigan qilib tanlash kerak. Buni amalga oshirishi mumkin boʻlgan eng kichik son tizim holatlari turli koʻrinishlarining oʻlchami deyiladi va R. Xartli formulasi bilan beriladi:
,
bu yerda proporsionallik koeffitsiyenti (tanlangan oʻlchamni oʻlchash birligiga bogʻliq ravishda masshtablash), tizim me’yori asosi.
Xartli formulasi koʻrilayotgan tizimning semantik, sifat va individual xossalaridan ajratilgan boʻladi. Bu formulaning asosiy va ijobiy tomonidir. Ammo uning asosiy va salbiy tomoni ham bor: formula tizimning koʻrilayotgan holatlarining farqlanishi va farqlarini hisobga olmaydi.

	1	3	5	Shennon bo’yicha axborot miqdorining ma’nosi nima? Axborot oʻlchovi uchunK. Shennona me’yori Shennon formulasi axborotga, uning ma’nosiga bogʻliq boʻlmaganbahoni beradi: Shennon formulasiga koʻra axborot – bu noaniqlikni kamaytirish oʻlchovidir, bunda – tizimning holatga oʻtish ehtimolligi (yoki nisbiy chastota), bunda hamma larning yigʻindisi 1 ga teng. Shennon formulasining tizimning semantik, sifat va individualxossalaridan ajratilganligi uning asosiy ijobiy tomonidir. Xartli formulasidan farq qilib, u holatlarning har xilligi, har xil ehtimolli boʻlishini hisobga oladi – formula, uni amaliy hisoblashlar uchun qulay qiladigan ega (xabarlar tavsifini hisobga oladi) statik xarakterga. Shennon formulasining asosiy salbiy tomoni shundaki, u holatlarni (masalan, yutuqlarning bir xil ehtimolligida) farqlay olmaydi, ochiq va murakkab tizimlarning holatlarini baholay olmaydi va uni, axborot ma’nosidan chetga chiqqan holda, faqat yopiq tizimlarda qoʻllash mumkin boʻladi.
	1	3	4	O’z-o’zini tashkil qilish va o’z-o’zini tashkil qiluvchi tizim nima? Har qanday tizim o’z-o’zini tashkil qiluvchi bo’la oladimi? Oʻz-oʻzini tashkil qilish – bu tasnifni tizim atrofi bilan ma’lum maqsadda oʻzaro Tizim modelini qurish. Tizimning axborot modeli. Masalaning qoʻyilishi. Oʻrganilayotgan tizim modelini qurishharakat natijasida, tizimning ichki resurslari hisobiga fazoviy, vaqtga bogʻliq, informasion yoki funksional tashkil qilishidir (aniqrogʻi, yangi tasnifni tashkil qilishga, yaratishga intilish). Agar, tizim ma’lum maqsadsiz tashqaridan boʻladigan ta’sirsiz (tizim tasnifini yaratish yoki oʻzgartirish maqsadida) fazoviy, vaqtga bogʻliq, informaTsion yoki funksional tasnifga ega boʻlsa, u oʻz-oʻzini tashkil qiluvchi boʻladi. Oʻz-oʻzini tashkil qilish (ochiq yoki ochiqmas) murakkab ochiq tizimlarda kuzatiladi. Oʻz-oʻzini tashkil qilishga atribut-boshqarish xos. Tizimni avtomatik oʻz-oʻzini tashkil qilish boʻlmaydi, buning uchun boshqaruvchi ta’sirlar zarur. Oʻz-oʻzini tashkil qilish tizim rivojlanishining, evolyutsiyasining mumkin boʻlgan yoʻlidir. Bu tizimning, nisbatan boʻlsa ham, tartibga solish uchun boʻladigan harakat yoʻlidir.
	1	3	6	Hisoblovchi yoki kompyuterli eksperiment (tajriba) Hisoblash eksperimenti – kompyuterli matematik modelni modellashtiriluvchi obyekt xossalarini tadqiq qilishga qoʻllash boʻlib, hisoblash ekcperimenti real fizik tajribaning oʻrnini bosishi mumkin.