Tizimli tahlil fanidan Yakuniy savollarni ishlashda ko’maklashgan

Tizimli tahlil fanidan __Yakuniy savollarni ishlashda ko’maklashgan
302-Guruh talabalari
Shaxriyorova A’loxon
Raximova Diyora
Amirova Elmira
O’ralova Malika
Toliboyeva Xurshida
301 Malika
Muhammadov Alisher
Mustafoyev Doniyor
Nuraliyev Alijon
Toshtemirov Saydali
Namozov Inomjon
Larga kattakon rahmat aytib qolamiz !!!
Bu hammasi kim uchun albatta Kursdoshlarimiz uchun!!!

Savol tartib raqami (1-300)	Savol qiyinlik darajasi	Savolning qanday mashg’ulotga tegishliligi	Mavzu raqami	Savol matni
	1	3	4	Tasodifiy miqdorlar va ularning xarakteristikalarining tizimli tahlili Talablarning sistemaga kelib tushish vaqt oraliqlari tasodifiy miqdordan iborat boʻlib, shu tasodifiy miqdorning taqsimot qonuni kiruvchi oqimni xarakterlovchi asosiy belgi hisoblanadi. Ommaviy xizmat koʻrsatish boʻyicha koʻpchilik tadqiqotlar Puasson oqimi yoki sodda oqim deb ataluvchi talablar kiruvchi oqimi uchun bajarilgan. Buning sababi shundaki, talablarning bunday kiruvchi oqimi amaliyotda koʻp uchraydi hamda ularni oʻrganish natijalaridan foydalanish qulay.
	1	3	4	Loyihalashtirishning avtomatlashtirilgan tizimini modellashtirish Avtomatlashtirish tizimlarini loyihalashni avtomatlashtirish masalalari asosan ikkita me`yoriy hujjat bilan belgilanadi: sanoat ko`rilishi uchun ishlab chiqiladigan loyiha va sistemalar qo`llanmasi (SN202-81); avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish jarayonlarini loyihalash bo`yicha asbobsozlik , avtomatlashtirish vositalari va boshqaruv tizimlari Vazirligi tomonidan tasdiqlangan yuriqnoma (VSN-281-75); Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari elektron hisoblash mashinalarini qo`llash asosida yaratishda sanoatning ma`lum soxasidagi texnologik jarayonlarni avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarini ishlab chiqish bo`yicha umumsoxa uslubiy materiallari asosida olib boriladi. (ORMM ASU-TP). Texnik loyiha –smeta hujjatlari grafik va matn ma`lumotlaridan tasqil topadi. Grafik qismga sxemalar, chizmalar, grafiklar, matn qismiga esa tushuntirish xati va maxsus loyiha hujjatlari kiritiladi. Loyiha smeta hujjatlari tarkibi loyihalashtirilayotgan ob`ektning murakkabligi va loyihalash bosqichiga bog`liq bo`ladi. Odatda, ob`ektlar ikki bosqichda loyihalanadi: birinchi navbatda loyiha ishlab chiqiladi, so`ngra ishchi hujjatlar ishlatiladi. Texnik jixatidan murakkab bo`lmagan ob`ektlar uchun yoki namunaviy loyiha yechimlarini qo`llashda loyihalash ishlari bitta bosqichda – ishchi loyiha shaklida olib borilishi mumkin. Hisoblash texnikasini qo`llash asosida bajariladigan texnologik jarayonlarni avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarini loyihalashda yoki yangi va murakkab texnologiyaga ega bo`lgan ishlab chiqarish ob`ektlari uchun ko`rsatilgan bosqichlardan tasqari qurilmalarning tavsiflarini avtomatlashtirish ob`ekti sifatida tekshirish, ob`eklarini boshqarish mezonlari va qonunlarini aniqlash masalalari va boshqalarni ilmiy – tekshirish ishlarida yoritib beriladi. Ikki bosqichda loyihalashning birinchi (loyiha) bosqichda avtomatik nazorat va rostlash tizimlari bo`yicha asosiy texnik yechimlar qabul qilinadi, asosiy texnik iqtisodiy ko`rsatkich hamda qurilmalar va montajning smeta qiymati aniqlanadi.
	2	1	9	Boshqarishning imitatsion modelini tahlil etish algoritmi . Imitatsion modellashtirishda S tizimning vaqt bo‘yicha ishlash jarayonini amalga oshiruvchi modelning algoritmi qayta ishlab chiqiladi va shu bilan birga elementar hodisalar imitatsiyalanadi. Ularning vaqt bo'yicha yuz berishi hamda mantiqiy strukturalarini saqlagan holda tizim xarakteristikalarini baholash imkonini beruvchi, vaqtning ma'lum momentlaridagi jarayonning holati haqidagi boshlang‘ich maMumotlami olish imkonini beradi. Tahliliy modellashtirishga nisbatan imitatsion modellashtirishning asosiy afzalligi murakkabroq masalalami yechish imkoni hisoblanadi. Imitatsion modellar diskret va uzluksiz elemenlarning mavjudligi, tizim elementlarining egri chiziqli xarakteristikalari, ko‘plab tasodifiy ta'sirlar va boshqa tahliliy tadqiqotlarda qiyinchiliklarni tez-tez paydo qiladigan omillarni hisobga olish imkonini beradi. Hozirgi vaqtda imitatsion modellar - katta tizimlami tadqiq qilishda eng samarali bo‘lib, ba'zida tizimning xulqi haqida, ayniqsa, uni loyihalash bosqichida axborot olishni yagona amaliy ommabop usuli hisoblanadi. S tizimni ishlash jarayonini imtatsion modelda qayta ishlab chiqarish natijasida olingan natijalar, tasodifiy qiymatlar va funksiyalarning amalga oshirishlari boTganda, jarayon xarakteristikalarini olish uchun uni ko‘p karra qayta ishlab chiqish talab qilinadi. Keyin axborot statistik qayta ishlanadi va imitatsion modelning mashinali amalga oshirish usuli sifatida statistic modellashtirish usulidan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Avval statistik sinovlar usuli ishlab chiqiladi va u o‘zi tasodifiy qiymatlar va funksiyalarni modellash uchun qoTlaniladigan sonli usulni ifodalaydi hamda ulaming ehtimollik xarakteristikalari tahliliy masalalar yechimiari bilan mos tushadi (bunday protsedura Monte Karlo usuli deb ataladi). Shundan keyin bu usuldan tasodifiy ta'sirlarga duchor boTgan tizimlarning ishlash jarayonlari xarakteristikalarini tadqiq qilish maqsadida mashinali imitatsiya uchun foydalana boshlashdi, ya’ni statistik modellashtirish usuli paydo bo‘ldi. Shunday qilib, statistik modellashtirish usulini keyingi bosqichlarda imitatsion modelning mashinali amalga oshirish usuli deb, statistik sinovlar usuli (Monte - Karlo) ni esa tahliliy masalani yechishning sonli usuli deb ataymiz. Imitatsion modellashtirish usuli tizim strukturasining variantlarini, tizimni boshqarish turli algoritmlar samarasini, tizimning turli parametrlarini o‘zgarishining ta’sirini baholash masalalarini inobatga olib, S katta tizimlar tahlili masalalarini yechishga imkon beradi. Samaradorlikni baholashning ba’zi mezonlari bo‘yicha optimal boigan maium chegaralanishlarda berilgan xarakteristikalari bilan tizimni yaratish talab qilinganda imitatsion modellashtirish katta tizimlarning strukturaviy, algoritmik va parametrik sintezi asosida qo‘yilishi mumkin. Imitatsion modellar asosida tizimlaming mashinali sintezi masalalarini yechishda, qayd qilingan tizimning tahlili uchun modellashtirish algoritmlarini ishlab chiqishdan tashqari, tizimning optimal variantini qidirish algoritmini ham ishlab chiqish kerak. Mashinali modellashtirish uslubiyatini asosiy mazmuni berilgan modellashtirish algoritmlari bilan tizimlarning tahlili va sintezi masalalariga mos keluvchi ikkita asosiy bo‘limga ajratamiz: statika va dinamika.
	1	1	8	Tizimli tahlilda qaror qabul qilish mezonlari . Qarorni qo‘llab-quvvatlashning asosiy g‘oyasi quyidagicha: shaxs m as’uliyatni sezgan holda m asalaning murakkabligidan kelib chiqib doimiy ravishda mutaxassislar, ekspertlar tom onidan yordam ko‘rsatilishiga talabgor bo'ladi. Yordam kerakligi to‘g‘risidagi so‘rov qaror qabul qiluvchi shaxs tom onidan m a’lum qilinadi. Shaxs tom onidan m uam m oni hal qilish uchun berilgan m a’lum otlar doim iy tekshirib turiladi va ma’lum otlarning shakliga, vaqtiga talab qo'yiladi. Q arorlarning turlari quyidagicha bo‘lishi mum kin: 1) strategik qarorlar; 2) taktik qarorlar; 3) operativ qarorlar tez qabul qilinib, ayrim ish joylari, kichik korxonalarga xosdir. Taktik qarorlar katta korxonalarning ayrim boMimlarida qabul qilinadi. Strategik qarorlar katta korxonalar miqyosida qabul qilinib, rivojlanish istiqbollarini qabul qilishga xizm at qiladi. Q arorni qo'llab-quvvatlash uning turiga qarab o‘zgaradi. Strategik qarorlar eng murakkab va m as’uliyatli bo‘lib, qo‘llabquvvatlash tizim i turli xil m a’lum otlarni o‘z vaqtida talab qilingan shaklida qabul qilish kerak. Q arorni qo‘llab-quvvatlash tizim ining asosiy funksiyasi shaxsga m untazam ravishda m urakkab m uam m olarni hal qilish uchun zarur bo‘lgan aniq m a’lum otlarni o‘z vaqtida yetkazib berishdan iborat. Shaxs qo‘llab-quvvatlash tizim i bilan birgalikda qaror qabul qilish tizim ini qabul qiladi. Q o‘llab-quvvatlash tizim i tashkiliy m uhitga kiritiladi va shaxsga yordam berishga yo‘naltirilgan bo‘ladi. Quyida qoilab-quvvatlash tizim ining qaror qabul qilish tizimidagi o‘rni ko‘rsatiladi. Yordam uchun beriladigan axborot va m a’lum otlar bir-biri ga zid bo‘lmasligi, obyektiv bo‘lishi, real m a’lumotlarga asoslani shi ham da tekshirilishi m um kin bo‘lgan axborotlardan tashkil topishi kerak. Q o‘llab-quvvatlash tizim lariga qo‘yiladigan talahlar aynan shulardan iborat bo‘lib, qabul qilinadigan qaror sifatini oshirishga xizmat qiladi. Turkum lanish asosan 3 belgi bo‘yicha amalga oshiriladi: 1) maqsad va optimallik m ezonlarining mavjudligi va soni; 2) mezonning va cheklovlarning vaqtga bog‘liqligi yoki bogiiqemasligi; 3) tasodifiy va noaniq om illarning mavjudligi, buni aniqlik,xavf va noaniqlik belgisi deyiladi. Aniqlik, xavf, noaniqlik belgi bo‘yicha m asalalar 3 katta guruhga bo‘linadi: Aniqlik sharoitida qaror qabul qilish masalalari. Ular uchun qabul qilgan qaror va uning natijasi o‘rtasida aniq bogliqlik mavjud . Xavf mavjudligidagi qaror qabul qilish masalalari. Bunda qabul qilingan qaror mavjud boigan natijalar to‘plam idan biriga to‘g‘ri keladi va ehtim ollar nazariyasi bo‘yicha natijalarning paydo bo‘lish ehtimoli shaxsga avvaldan m a’lum boiadi. N oaniqlik sharoitida qaror qabul qilish. Bunda qabul qilingan qaror natijalar to‘plam idan biriga to‘g‘ri kelib natijalarning paydo bo‘lish ehtimoli m a’lum emas. Q aror qabul qilish ko'p holatlarda m aqsadning turli boiishi, manfaatlarning xilm a-xilligi, qaror qabul qiluvchi shaxsning bilim i, tajribasi, psixologik holati hisobga olingan holda amal ga oshiriladi. Jamoaviy qaror qabul qilishda jam oada o‘zaro bogliqlik qanchalik m ustahkam b o lsa , qarorning ta ’siri jamoa uchun ham , uning har bir a ’zosi uchun ham shunchalik kuclili b o iad i.
	1	2	7	Uyali aloqa tashlash muammosining tizimli tahlili