Тођ жинслари
mumdek - serpentin, xalsedon; xira tuproqdek - kaolin, limonit. Minerallarning tinikligi -
Download 375.82 Kb. Pdf ko'rish
|
umumiy geologiya
7
mumdek
- serpentin, xalsedon; xira tuproqdek - kaolin, limonit. Minerallarning tinikligi - plastinkalardan nurni utkazishiga karab tinik /tog’ xrustali, gips; osh tuzi/, va tinikmas buladi. Sinish - mineralni sindirganda yoki bulganda xosil buladigan yuza bo’lib u kuyidagicha bo’ladi: chig’anoksimon; zirapchasimon; tuprok- simon. chig’anoksimon - kvars; zirapchasimon - tolali gips, asbest; tuproqsimon - kaolin, limonit. Minerallarning rangi - doimiy /idioxromatik/ va uzgaruvchan /alloxromatik/ buladi.
Birinchisi minerallarning ichki tuzilishiga va tarkibiga, ikkinchisi esa minerallarning ichiga kirib kolgan mayin rang beruvchi moddalarga bog’lik. Doimiy rangli minerallar - yashil xlorit, ok albit, tilla sariq auripigment. O’zgaruvchan rangli minerallarga kvars kiradi. Uning turlari pushti, binafsha /ametist/, qora /marion/, shaffof /tog’ billuri/, sariq /tsitrin/, yashil /xrizokraz/. Irizatsiya /aldamchi rang/ - ayrim shaffof minerallarning rangi ba’zan xilma-xil buladi. Bu tushayotgan nurning ulanish tekisligining darzlari, ichki yuzasidan qaytishi - interferentsiyasiga bog’lik. Masalan, labrador ko’k va yashil bo’lib, opal esa sadafdek tovlanib turadi.
Tovlanuvchanlik - mineral yuzasida boshqa tarkibdagi mayin mineral po’stlarining bo’lishiga bog’lik /xalkopirit, bornit/. Mineral chizig’ining rangi - mayin kukun holidagi mineralning rangi ko’pincha mineral donasining rangi bilan to’g’ri kelmaydi. Piritning rangi somonsimon sariq bo’lib, chizig’i esa qoradir. Flyuoritning rangi yashil, binafsha bo’lib, chizig’i esa oqdir. Gematitning rangi qora, chizig’i olchasimon qizil bo’ladi. Mineral chizig’ining rangini aniqlash uchun glazur bilan qoplanmagan farfor plastinkasiga chiziladi.
8 O’quvchilar amaliyot mashg’uloti vaqtida quyidagi klasslardagi minerallar va ularning qisqacha tarifi bilan tanishadilar: 1. Sof tug’ma elementlar : grafit - S, olmos - S 2. Sulfidlar: galenit-PbS, xalkopirit-FeCuS, pirit-FeS 2 ,
3. Galoidlar: Download 375.82 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling