To sh k ent te m ir y o ‘l m u h a n d is L a r iin s t it u t I 4 A. E. O d IL x o ‘jayev qurilish materiallari 5340200 «Bino va inshootlar qurilishi»


Download 232.63 Kb.
Pdf ko'rish
bet124/183
Sana31.01.2024
Hajmi232.63 Kb.
#1830696
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   183
Bog'liq
Qurilish materiallari A.Odilхo\'jayev

K ukun toMdrt'gichlar — 
noorganik va organik xom ashyo asosida 
olinadi. Ular tuzilishi jih atid a n kukun va dispers tolasim on boMadi. 
Kukunlar sifatida kvars qumi, alyuminiy, giltuproq, ohaktosh, dolom it va 
boshqa minerallardan maydalab olingan materiallar ishlatiladi. Tolasimon 
toMdirgich sifatida shisha, asbest, bazalt, nitron, tekstil chiqindilari 
ishlatiladi. Qatlamli plastm assa olishda q o g ‘oz, mato, y o g ‘och shponi 
va boshqa yupqa qatlam li m ateriallar ishlatiladi. Kukun toM dirgichlar 
plastm assa xossalarini yaxshilaydi va polim er bogMovchini tejaydi. 
M asalan, mineral kukunlar plastm assalarning issiqqa bardoshliligini, 
kimyoviy muhitlarga chidamliligini, tolasimon hamda matoli toMdirgichlar 
cho‘zilishdagi va egilishdagi mustahkamligini oshiradi.
Kukun toM dirgichlar yuzasig a m aydalanish jara y o n id a turli tuz 
birikm alari, gidrofob yoki difil m oddaiar bilan m exanik-kim yoviy 
aktivatsiya usulida ishlov berib, plastmassaning xossalari yaxshilanadi.
P lastifik atorlar 
- dibutilftolat, kam fora, olein kislotasi, polivinil- 
atsetat polimer tarkibiga elastiklikni oshirish va m o‘rtlikni kam aytirish 
maqsadida kiritiladi.
Q otirgich lar -
(katalizatorlar) plastm assa va boshqa kom pozitsion 
polimer m ateriallar qotish jarayonini tezlashtiradi. Qotirgichlar sifatida 
kislotalar va ishqorlar, organo-m ineral kom plekslar va shu k ab ilar 
ishlatiladi. Ular qoMlanilishi tufayli polimerlanish jarayonlari atm osfera 
bosimi va xona harorati sharoitida qisqa muddat ichida yuz beradi hamda 
mahsulot tannarxini kamaytiradi.
S ta b iliz a to r la r
- p lastm assa va boshqa kom pozitsion p olim er 
m a te ria lla rn in g vaqt b o ‘y ic h a e s k iris h in in g o ld in i o la d i. U lar 
plastmassalarni quyosh nuri, havodagi kislorod va boshqa gazlar, issiqlik 
va shu kabi muhitlar ta ’siriga chidamliligini oshiradi.
B o‘yoqlar 
plastmassalarga maMum rang beradi. Bo‘yoqlar sifatida 
organik m oddaiar (nigrozin, xriozoidin) va mineral pigm entlar (oxra, 
m o‘miyo, ultramarin, belila, umbra va b.) ishlatiladi.
P oroforlar -
plastm assa tarkibida polimerlarni ko‘pirtirish usulida 
yengil materiallar olish uchun xizmat qiladi.
161


Plastmassa va boshqa kompozitsion polimer m ateriallar tarkibi uchun 
kom ponentlam i to ‘g ‘ri tanlash va ular orasidagi mutanosiblikni saqlash
ular asosida tayyorlanadigan buyum va konstruksiyalar xossalarini va 
ishlatilish sohalarini belgilaydi.

Download 232.63 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   183




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling