Töb-der tarihi İsmail Aydın “de te fabula narratur” “anlatılan senin hikayendir”
lici imzalı “Senem Ananın Cenneti”
Download 3.81 Mb. Pdf ko'rish
|
|
lici imzalı “Senem Ananın Cenneti” yazıları bulunmaktadır. TÖB-DER Dergisinin 104. sayısı 1 Eylül 1975 tarihlidir. 2 ve 3.sayfalarda Üçüncü Beş yıllık Kalkınma Planı’nın eğitimle ilgili eleştirilen kısımla- rı “Eğitim Belgeleri” başlığıyla yer almış. 4 ve 5.sayfalarda bir Bakanlık görevlisinin yazdığı not pusulası “Yorumsuz” ibaresiyle belge olarak konulmuş. 6 ve 7.say- falar “Haberler” başlığıyla düzenlenmiş. 8 ve 9.sayfalarda TÖB-DER Genel Başkanı Cemil Ça- kır’ın basına dağıttığı “Basın Bülteni” bulunu- yor. 10.sayfada “Demokratik Kuruluşların ME- YAK’a Yönelik Ortak Basın Bildirisi”nin metni yayınlanmış. 532
“Biz Diyoruz Ki” başlıklı yazı, 13-32.sayfalar arasında Av. Halit Çelenk’in “141-142 Üzeri- ne- IX” başlıklı dizi yazısı, 33.sayfada Sayıştay Denetçisi Dursun Bila’nın “MEYAK Vergisi” yazıları, 37-40.sayfalarda Andre Gorz’un “Eği-
maktadır. TÖB-DER Dergisi’nin 105. sayısı 15 Eylül 1975 tarihlidir. Derginin kapağın- da “İş Cinayetleri” başlıklı bir açıklama göze çarpmaktadır. Yazıda “İş Ka- zası” olarak nitelendirilenlerin aslında birer “İş Cinayeti” olduğuna vur-
250 gu yapılarak şu görüşlere yer verilmektedir: “Türkiye’de bir saat içinde 755 iş kazası olu- yor. Her saat başı bir işçi sakat kalıyor. Günde bir işçi iş kazasında ölüyor. 1974 yılında yalnız altı iş kolunda 108.655 iş kazası oldu. Binlerce işçi yaralandı. 693 işçi öldü.” 533
Derginin 1. sayfasında “Gelecek Olsun” başlı- ğıyla iki “Sürgün” şiirine yer verilmiştir. “Sür- gün” başlıklı bu şiirlerin şairleri Hüseyin Gü- ney ve Gülten Akın. 3. sayfadaki “Haberler” den bazılarının başlık- ları şu şekilde: “Merkez Yürütme Kurulu üye-
Devam Ediyor”, 534 “Akseki’de Terör Var”, 535 “Ankara Şubemizin Tiyatro fa- aliyetlerini Yürüten MEB Muhasebe Memuru Ömer Can Sürüldü”, “Üye-
Göltaş Salıverildi”, 536 “Fatsa Şubemiz Üyesi Zeki Saruhan Boğazlıyan’a Sürüldü”, “Bu Oyun Oynanmamalı adlı Tiyatro Eserinin Yazarı Mehmet Türkkan Görevden Uzaklaştırıldı”, “TÖB-DER Genel Yönetim Kurulu Üye- leri Seminerden Geçti”, 537
“Antalya’da Kıyılan Öğretmenler Toplantı Yap- tı. Toplantıya Fakir Baykurt’da Katıldı” Derginin 5. sayfasında “Belge” başlığıyla verilen üç haber göze çarpmak- tadır.
538 8.sayfada TÖB-DER Genel Başkanı Cemil Çakır’ın Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’e gönderdiği telgrafın tam metni yer almaktadır. Çakır’ın telgrafından bazı cümleleri aktarmayı faydalı bulmaktayız; “(…) Milliyet- çi Cephe iş başına geldiğinden beri, öğretmenlerimiz üzerinde sistem- li, planlı ve sürekli bir baskı politikası yürütmektedir.(…) yurdumuzun dört bucağından Ankara’ya oluk oluk akan sürgün ve açığa alma listele- ri işleme konmaktadır.” Çakır telgrafında saldırıya uğrayan ve yaralanan üyelerin adlarını sıraladıktan sonra şöyle devam etmektedir: “5.9.1975 günü İznik İlçesi Derbent Köyü öğretmeni Ali Genç, Milliyetçi cephe yanlılarınca bıçaklanarak öldürülmüştür. Zatıaliniz anayasa kuralları içinde devletin ve Cumhuriyetin Başkanlığını yürütüyorsunuz. Görevi- nize başlarken Anayasayı sayacağınıza ve savunacağınıza, insan hakla- rına dayanan demokrasi ve hukuk devleti ilkelerinden ve tarafsızlıktan 251 ayrılmayacağınıza yemin etmiştiniz. (…) Bu durum karşısında sorumlu- ları anayasa doğrultusunda uyarmanızı diler, saygılarımı sunarım.” Mehmet Koç imzalı “Bozuk Eğitim Düzeni” başlıklı yazı 9.sayfada. Koç bu yazısında Üniversite sınavlarında en yüksek puan alan 50 öğrencinin adlarını ve mezun olduğu okulları sıralıyor. 539
13 ve 15.sayfalarda yeni TÖB-DER yönetiminin yayınladığı “Genelge” ye yer verilmiştir. 16.sayfada Cemil Çakır imzalı “Öğretmen Arkadaş” baş- lıklı bir bildiri göze çarpmaktadır. 540
dizi yazısı bulunmaktadır. 36 ve 39.sayfalarda Öner Yağcı’nın şair En- ver Gökçe’yi anlattığı “Dost Dost İle Kavga” başlıklı yazısı ve Gökçe’nin “Yusuf İle Balaban” şiiri yer almış. 39-41. sayfalarda Hasan Yiğit imzalı “Öğretmen Halk İlişkileri” yazı dikkati çekmektedir. Yiğit, Halk kavramını tanımladıktan sonra “Halkın Öğretmeni Olmak İçin” bazı kriterler öne sürmektedir. 541
42. sayfada Mahmut Turna’nın “Ali Genç’in Ardından” 252 başlıklı yazısı, 43. sayfada “Örnek Bir Yargı Kararı”, 44. sayfada Adnan Tokgöz imzalı “Örgüt İçi Demokrasi” 542
45-46. sayfalarda TÖB-DER Antal- ya Şubesi’nin “Halkımıza” başlığıyla yayınladığı bildirinin metni, 47-48. sayfalarda “Kongrelerini Yapan Şubeler”, şube yöneticilerinin adlarıyla birlikte verilmiştir. 543
Derginin arka kapağında kızlı-erkekli bir grup Kürt çocuğunun fotoğrafına ve fotoğrafın altında Ahmed Arif’in “Kirve, hısım, aşiret çocuklarıyız” dizesine yer verilmektedir. TÖB-DER Dergisinin 106. sayısı 1 Ekim 1975 ta- rihlidir. TÖB-DER’in kapaklı dergi şeklinde çıkar- dığı 15 günlük yayınının son sayısıdır. Kapakta “Halk Öğretmenlere Sahip Çıktı” baş- lıklı yazı ve altında şu bilgi yer almaktadır: “Fa- şistler Oltu Şubemize Saldırdı. Halkın Kararlı Tutumu Sonunda Arkadaşlarımız Mutlak Bir Ölümden Kurtuldu. Öğretmenler Geceyi Hal- kın Arasında Geçirdi.” 1.sayfada “Kamuoyuna” başlıklı bir yazı göze çarpmaktadır. 544
“Haberler” başlığı altında yer alan bazı haberler şunlar: “Diyarbakır Şubemiz Lice Depremi İçin Yardım Topladı”, “TÖB-DER Alaşehir Şubesi Üyesi Mehmet Bağalalı Sürüldü” 4. sayfada S. Demir imzalı “Kıyımlar Artarken” başlıklı yazı, 5.sayfada TÖB-DER Diyarbakır Şubesince hazırlanan “Lice Raporu” başlıklı yazı, 6 ve 7. sayfalarda “Hasan Gürkan’ın Basın Bülteni” 545
, yine 7. sayfada Avrupa Barış ve Özgürlük Komitesi Koordinasyon Kurulu’nun “Yurtse- verlere Çağrı” mesajı 546
8-9 ve 10.sayfalarda imzasız “Sömürü ve Kadın” başlıklı yazılar bulunuyor. Bu arada TÖB-DER Genel Merkezinin bir duyurusu dikkatimizi çekiyor. Duyuruda şu hususlara yer verilmiş: “Bültenin elinize geçen bu sayısı, son sayısıdır. Yayını bundan sonra daha büyük boyutlu ve 15 günlük gazete olarak devam ettireceğiz. Gazete 1 Kasım’dan itibaren yayınla- nacaktır.” 253 11 ve 12.sayfalarda TÖB-DER Ankara Şubesince bastırılan ve Muzaffer Şener imzasını taşıyan iki sayfalık “Kandırmaca İlköğretim Haftasına Ha- yır” başlıklı bildiri bulunmaktadır. 13-14.sayfalarda M. Barçın imzalı “İşçi Ücretleri Enflasyonun Nedeni Olarak Gösterilemez” başlıklı yazı, 15-16. sayfalarda “Halk Öğretmenleri Toplu İmhadan Kurtardı” 547 başlıklı yazı, 18-19 ve 20. sayfalarda “Cemil Çakır’ın BUGÜN Gazetesine Yanıtları” yer alırken, 20 ve 21. sayfalarda “Yaşsız Bir Ozan” başlığıyla Ahmed Arif ve şiirleri anlatılmaktadır. 22-26. sayfalarda Mehmet Bayrak imzalı “Köy
548
27-32. sayfalarda Av. Halit Çelenk imzalı “141-142 Üzerine-XI” dizi ya- zısı devam etmektedir. 33-34. sayfalarda Binali Seferoğlu-Ahmet Özgül imzalı “Gezi Notları”, 35 ve 36. sayfalarda “Akseki Raporu” 549 40-43.
sayfalarda Vo Thuan Nho imzalı “Demokratik Vietnam Cumhuriyeti’nde Anti- Emperyalist Mücadele Koşullarında Genç Kuşağın Eğitimi” başlıklı yazı yayınlanmıştır. 45. sayfada yer alan “Savunma” başlıklı yazı, TÖB- DER Samandağ yöneticilerinin müfettişlere verdikleri savunma metnidir. 47. sayfada “Örnek Bir Danıştay Kararı”, 48. sayfada ise Ömer Duru’nun Gölcük izlenimlerini anlattığı “Gezi İzlenimleri” yazıları bulunmaktadır. TÖB-DER Gazetesi’nin 1 Kasım 1975 tarihli 107. sayısı 50 x 34 cm bo- yutlarında ve 8 sayfadır. Bu değişikliğin gerekçesi “Başyazı” da Genel Başkan Cemil Çakır tarafından şu şekilde anlatılmaktadır: “(TÖB-DER), Üyelerle ve şubelerle ilişkilerini TÖB-DER HABER BÜLTENİ ile yürüttü.(…) Örgütlenme ileri boyutlara ulaştıkça, Haber Bül- teni üzerine görüşler getiriliyor, eleştiriler yapılı- yordu. TÖB-DER’li öğretmen; yayın organlarında ülke, eğitim ve meslek sorunlarına daha çok yer verilmesini istiyordu. Ülke sorunlarının bütünlüğü içinde eğitim ve meslek sorunlarımızı bilimsel bir görüşle ele alacak aylık bir dergi, güncel olayları, örgüt çalışmalarını, kıyımları, konulacak eylemleri vb.konuları ele alan 15 günlük bir gazete çıkarma- yı uygun ve zorunlu gördük (…) Okuduğunuz ga- zete ilk sayımızdır. Dergimiz, Aralık 1’de elinizde olacak (…)” 550
Gazetenin ön yüzünde “Toplu Söz- leşmeli Grevli sendika İçin İleri” konulu bir afiş yer almaktadır. 551 TÖB-DER Afişi 1975 254 Gazete’nin manşeti “Bütün Yurtsever Öğ- retmenler TÖB-DER’de Birleşelim” şek- lindedir. Alt başlıklarda ise “Tüm Özlük Haklarımızın Çözümü İçin”, “Grevli-Toplu Sözleşmeli Sendika İçin”, “Faşist Baskıları Geriletmek İçin”, Örgütsüz Yüz Bin Öğret- meni Saflarımıza Çağırıyoruz” denilmekte- dir.
Gazetenin 2. sayfasında “Eğitimin Ayrıcalıklı Niteliği Üstüne” başlıklı bir yazı var. Yazıda eğitimle ilgili rakamlardan yola çıkılarak Türkiye eği- timinin içler acısı durumu ortaya konulmaktadır. 552
3.sayfa “Genelge ve Duyurular”a ayrılmıştır. Bu sayfada “Yeni Toplum Çıkıyor” başlıklı du- yuru göze çarpmaktadır. Aylık olarak çıkacak olan bu derginin fiyatı ve abonelik ücretleri açıklanmaktadır. 4 ve 5.sayfalarda “Meslek Örgütle-
Yine 5.sayfada Gaziantep Şube Başkanı M. Zeki Ön imzalı “Yayın Yasağı Üzerine” başlıklı yazı ile MEYAK’a karşı çeşitli örgütlerin ortak imzasıyla yayınlanan “Memur Arkadaş” başlıklı bildiri bulunmaktadır. 553
tında 250 TÖB-DER üyesinin adları, eski görev yerleri ile yeni görev yerle- rini gösterir liste yayınlanmıştır 554 .
haber örnekleri şunlar: “Ayancık Şubemizin Semineri Başarılı Geçti”, “Ağrı Şubemizi Basan Polisler Arama Yaptı”, “Komandolar Bursa Eğitim Enstitüsünde Cumhuriyet Gazetesi Okunmasına Yasak Koydular”, “Gazi EE, Faşist Komandoların İşgali Altında” 8. sayfada ise 6 .sayfadaki kıyım ve sürgün listesinin devamı “Kıyımlar Bileği Taşımız-
listede de 150 öğretmenin adı yer almak- tadır. Ayrıca bu sayfada “Faşist Baskılara
TÖB-DER Gazetesi’nin 108. sayısı 15 Ka- sım 1975 tarihlidir. Manşetinde “De- 255 mokratik Hakkımızı Kullanarak Kıyımları, Hayat Pahalılığını, Faşist Baskıları Protesto Miting ve Yü- rüyüşleri Düzenliyoruz” yazısı yer almaktadır. Yazı- da eylemin yapılacağı illerle bu eylemlere katılacak illerin adları sıralanmaktadır. 555
Bu eylemlere ge- rekçe oluşturacak taleplerden bazıları da şu şekilde kamuoyuna açıklanmaktadır: “Memurlar ve öğret- menler üzerindeki partizan baskılara derhal son ve- rilmelidir. Sürgün yoluyla ailelerin parçalanmasına son verilmelidir. Güvenlik kuvvetlerinin tarafsızlığı sağlanmalıdır. MEYAK kesintileri faizleriyle birlikte geri verilmelidir. İşçi sınıfımız ve yoksul köylülüğü- müz üzerindeki tüm ırkçı, şovenist ve faşist baskıla- ra son verilmelidir. Üniversite ve diğer öğretim ku- rumlarında öğretme ve öğrenme özgürlüğünü yok eden baskı ve saldırıların önüne geçilmelidir.”
Çakır yazısında özetle “Son beş ayda altı öğretmen öldürüldü, yüzlerce öğretmen bıçaklandı, kurşunlandı. (…) Oluşturulan kıyımcı kadrolar, si- vil faşist unsurlarla işbirliği içinde öğretmen kıyımı başlattılar. Şu kışta kıyamette binlerce öğretmen sürgün edildi. Kıyımlarla yüzlerce aile par- çalandı. (…) 1 Kasım 1975 günü olağanüstü toplanan yönetim kurulumuz 6 Aralık 1975 günü tüm şubelerimizin katılacağı 15 ilde Kıyımları, Hayat Pahalılığını ve Faşist Baskıları Protesto Yürüyüşü ve Mitingi yapılmasını kararlaştırdı. (…) Bu yürüyüş ve mitinglere mutlaka katıl. Bu senin yurtse- verlik ve devrimcilik görevindir.” Gazetenin 1. sayfasında ayrıca “Bayramiç’te Miting Düzenlendi”, “Şe- reflikoçhisar’da Miting Yapıldı”, “Faşistler Malatya’da Olay Çıkardı”, “İs- tanbul Şubemiz Saldırıya Uğradı” haberlerine yer verilmiştir. 2. sayfada örgüte yönelik “Örgütsel Sorumluluklar Üzerine” başlıklı yazı ile Yeni Toplum Dergisi’nin tanıtım ilanı, 556
Sürülen, saldırıya uğrayan ve öldürü- len öğretmenlerin isim listeleri yayınlanmıştır. 3. sayfada “Açıklama ve Duyurular” başlığı altında Genel Başkan Cemil Çakır’ın Basın Açıklaması ve “6 Aralık Eylemleri İle İlgili Hukuksal Açıklamalar” yer almıştır. 4. say- TÖB-DER Afişi 1975
256 fada “Kadınların Kurtuluşu Sömürünün Kalktığı Bir Toplumda Gerçek- leşecektir” başlıklı teorik bir yazı bulunuyor. 557
5 .sayfada 1 Kasım 1975 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu toplantısının açılışında Genel başkan Cemil Çakır’ın yaptığı konuşmanın metnine yer verilmektedir. 558
6. say- fada 200 kişilik “Kıyım Listesi”, 7. sayfada “Kongrelerini Yapan Şubeler” listesi yayınlanmıştır. 559
8. sayfada 29 Kasım 1975’te düzenlenecek “Sen- dika Forumu”na yönelik “Tüm Çalışanlara Gerçek Sendika Hakkı” baş- lıklı yazı yayınlanmıştır. “KIYIMLARI, HAYAT PAHALILIĞINI VE FAŞİST BASKILARI PROTESTO MİTİNG VE YÜRÜYÜŞLERİ” İÇİN KARAR ALINIYOR 1 Aralık 1975 tarihli TÖB-DER Gazetesi 109. sa- yıdır. Manşetinde “Öğretmenler…Yurtseverler ! Kıyımları, Hayat Pahalılığını ve Faşist Baskı- ları Protesto Miting ve Yürüyüşüne Katılın” ibareleriyle yapılacak eylemliliğe çağrı yapıl- maktadır. 560
TÖB-DER Genel Merkezi’nin yayın- ladığı bildiri bir miting resminin çizilmiş haliyle birlikte yayınlanmıştır. 561
Bildiride özetle; “Ne- den bu kışta kıyamette eyleme gidiyoruz? Bu soruların cevapları sayfalar doldurabilir. Biz kısaca özetleyelim: hayat pahalılığından yakınıyoruz. Biz TÖB-DER’li öğretmenler, sömürüye karşı çıktığımız, işçi sını- fımızın ve yurtsever halkımızın yanında yer aldı- ğımız için: ölüm, kıyım, zulüm tezgahlarıyla karşı karşıya geliyoruz. (…) Mücadelemiz: ekonomik ve demokratik haklar mücadelesidir. Yöntemimiz: çağımızın en etkili mücadele aracı olan örgütlü mücadele yöntemidir. (…) Yaşasın tüm memurla- rın ekonomik ve demokratik haklar mücadelesi! Yaşasın yurtsever halkımızın faşizme karşı direni- şi!” Gazetenin ön yüzünde ayrıca “DİSK Eylemimizi Destekliyor” başlığıyla DİSK Genel Sekreteri İbra- him Güzelce’nin “DİSK’in V. Genel Kurulu kararları 257 uyarınca (…) Yürüyüş, miting ve (açık oturum, konferans, forum, kongre vb) kapalı toplan- tılar gibi eylemlere tabanımızın katılmasıyla güçlendirilmesi kararlaştırılmıştır. (…)” yazısı bulunmaktadır. 2. sayfada “Demokratik kuruluşların MEYAK
ve yürüyüşler için teknik açıklamalar içeren bir “Genelge” yayınlanmaktadır. 4 ve 5. say- falarda “Hayat Pahalılığı ve Faşizm” başlıklı teorik bir yazı bulunmaktadır. Yazıda kısaca “Faşizmin kaçınılmaz bir olgu olmadığı, fa- şizmin tırmanışı ve faşizm tehlikesinin yeni- lebilir olduğu bunun da işçi sınıfının mücadele birliği, faşizme karşı çı- kanların güç birliğiyle mümkün olduğu” anlatılmaktadır. 6. sayfada 150 kişilik “Kıyım Listesi” yayınlanmıştır. 7. sayfada “Haberler” başlıklı bölüm bulunmaktadır. Bu bölümde ağırlıklı olarak yurdun çeşitli yerlerinde bu- lunan okullarda okul müdürlerinin öğretmenlere yönelik faşizan tutum ve baskılarından örnekler sunulmaktadır. 8.sayfada “İşten El Çektirilen
beraber tek tek sayılmaktadır. 562 8.sayfada “İşverenlerin Toplantısında Kim Neyi Savundu” başlıklı bir mini habere de yer verilmiştir. 563
TÖB-DER Gazetesi’nin 110. sayısı 15 Aralık 1975 tarihlidir. Manşe- tinde “On Beş İlde Yapacağımız Miting ve Yürüyüşleri İptal Ettik” haberi bulunmaktadır. Hatırla- nacağı üzere TÖB-DER 6 Aralık’ta “Hayat Pahalılığını ve Faşist Saldı- rıları Protesto Miting ve Yürüyüş- leri” yapma kararı almıştı. TÖB- DER Genel Merkezi tarafından yapılan açıklamada özetle şu gö- rüşlere yer verilmektedir:
258 15 İLDE YAPILACAK OLAN MİTİNG VE YÜRÜYÜŞLER İPTAL EDİLİYOR
ilde “Hayat Pahalılığını, Kıyımları ve Faşist Baskıları Protesto” yürüyüş ve mitingleri yapılmasını kararlaştırdı. Eylem tarihi 6 Aralık 1975 olacaktı. (…) Karardan sonraki bir aylık sürede cinayetler, saldırılar ve çatışmalar yoğunluk kazandı. Meclisler için başkanlık seçimi bunalımı baş gösterdi. Sıkıyönetim ilanı ve askeri dikta söylentileri, tartışmaları yoğunluk ka- zandı. (…) DİSK, ATO, TİB, TMMOB, TÜM-DER, TÜS-DER, TÜMAS, TÖD, TÜTED, AYÖD gibi demokratik kuruluşlar eylemlerimizi destekleyecek- lerini açıkladılar. (…) Yüzbinlerin destekleyeceği bu eylemler demokrasi düşmanlarını ürküttü, korkuttu. (…) Telaşa düşen güçler 6 Aralığı engelle- me çabalarına giriştiler. Valiler ve Milli Eğitim Müdürleri 6 Aralık gününe toplantılar koyarak öğretmenlerin mitinge katılımını engellemek istedi- ler. 564 (…) Sadece egemenler değil, demokrasi havarileri de demokrasi mücadelesinde yan çizdiler. 565 (…) Bu gelişmeler karşısında TÖB-DER için iki yol vardı. Ya her şeyi göze alarak eylemleri gerçekleştirmek, ya da top- lumsal koşulların getirdiği zorlamayı kabul etmek. (…) Sorumluluğu çok ağır olan birinci yolu tercih etmedik.” Gazetenin ön yüzünde ayrıca şu haber başlıkları gözümüze çarpmakta- dır: “Faşistlerin Cinayetleri Sürüyor”, 566
“Arguvan Şubemiz Saldırıya Uğradı”, “Halk Öğretmenine Sahip Çıkıyor” 567
Gazetenin 2.sayfasında “Dayanışma Mektupları” yayınlanmıştır. TÖB- DER’in 6 Aralık’ta düzenleyeceği miting ve yürüyüşe destek vermek için mektup gönderen kurum ve kişiler şunlardır: Frankfurt Türkiyeli İşçiler Download 3.81 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|