To’g’ri chiziq kesmasining uzunligini va og’ish burchaklarini aniqlash. Ikki to’g’ri chiziqning o’zaro joylashuvi

ab XY o'qiga qadar davom ettiriladi. Bu kesishish nuqtasidan a₁b₁ bilan uchrashgunga qadar davom ettiriladi va uchrashish nuqtasi T_h ni beradi.

b₁a₁ XY o'qiga qadar davom ettiriladi. Bu kesishish nuqtasidan ba bilan uchrashgunga qadar davom ettiriladi va uchrashish nuqtasi T_v ni beradi.

Birinchi chorak proyeksiyasi



13.5-chizma.

AB to’g’ri chiziqning gorizontal va frontal proeksiyasini chizish uchun, uning haqiqiy uzunligi va uchlaridan proyeksiya tekisliklarigacha bo'lgan a_v a_h va b_v b_h masofalar berilgan. (13.6-chizma)

Birinchi chorak proyeksiyasi



13.6-chizma.

1. a va a₁ nuqtalarni XY o'qidan a_v va a_h masofada joylashtiriladi. Ular XY ga perpendikulyar o'lchanadi

2. XY dan b_v masofada XY ga paralell chiziq chiziladi

3. Markazi a bo'lga radiusi AB ga teng, XY a paralell chiziqni C nuqtada kesadigan yoy chiziladi.

4. C nuqtadan XY ga peripendikulyar chizilgan chiziqqacha a₁ dan XY ga paralell chiziq chiziladi.

5. XY ga b_v masofadan paralell chiziq chiziladi.

6. a₁ nuqtadan a₁D radiusli XY ga paralell bo'lgan, b₁ chiziqni kesib o'tadigan yoy chiziladi.

7. b₁ nuqtadan XY ga perpendikulyar, XYga paralell bo’lgan C dan b ga o'tadigan chiziqgacha to’g’ri chiziq chiziladi.

ab to’g’ri chiziqning frontal proeksiyasi

a₁b₁ to’g’ri chiziqning gorizontal proyeksiyasi.

AB to’g’ri chiziqning gorizontal proyeksiyasini hosil qilish uchun, uning bir uchining XY o'qigacha bo'lgan masofasi (a_h), to’g’ri chiziqning uzunligi va old tomondan ko'rinishi berilgan. (13.7-chizma)

Uchinchi chorak proyeksiyasi



13.7-chizma.

1. b nuqtadan XY ga paralell to'g'ri chiziq o'tkaziladi.

2. markazi a nuqtada bo'lgan, radiusi AB to’g’ri chiziqning uzunligiga teng bo'lgan, C nuqtada paralel chiziq bilan kesishadigan yoy chiziladi.

3. a₁ nuqtadan XY ga parallel bo'lgan to’g’ri chiziq C nuqtadan XY ga perpendikulyar bo'lgan chiziq bilan D nuqtada kesishuvchi chiziq chiziladi.

4. Markazi a₁ va radiusi a₁D ga teng yoy XY ga perpendikulyar bo'lgan bb₁ to’g’ri chiziqgacha chiziladi.

a₁b₁ to’g’ri chiziqning gorizontal proyeksiyasi.

Bir uchidan frontal proeksiyadagi XY o'qigacha masofasi, haqiqiy uzunligi va gorizontal proyeksiyasi berilgan to’g’ri chiziqning frontal proeksiyasini topish. (13.8-chizma)

Uchinchi chorak proyeksiyasi



13.8-chizma.

Bu misol yuqoridagi misolga o'xshaydi va unda qo'llangan usul orqali bajariladi.

Gorizontal proyeksiyasi va HP bilan hosil qilgan burchagi berilgan AB to’g’ri chiziqning frontal proeksiyasini topish. (13.9-chizma)

Birinchi chorak proyeksiyasi



13.9-chizma.

1. Gorizontal proyeksiyasi chizilsin va bir uchidan perpendikulyar o’tkazilsin.

2. Gorizontal proyeksiyaning boshqa uchidan berilgan burchak orqali perpendikulyar bilan C nuqtada kesishadigan to’g’ri chiziq chiziladi.

3. b₁ nuqtadan XY da b nuqtada uchrashuvchi perpendikulyar chiziq chiziladi.

4. a₁ nuqtadan XY ga perpendikulyar chiziladi va XY ni a₁c teng o'lchamda a deb belgilanadi.

ab talab etilgan frontal proeksiyadir. Shunga o'xshash yechim ham ko'rsatilgan edi. ¹