Tojikiston fuqorolar urushi 1992

Davlat tuzumining kuchsizlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Davlatning markazlashgan boshqaruvni qoʻldan boy berib qoʻygani butun mamlakat xavsizligini xavf ostiga qoʻyib qoʻydi. Umumiy birlashgan milliy mafkuraning yoʻqligi, etnik guruhlar orasidagi hokimiyat uchun kurash va sovet tuzumi gardaniga agʻdarilgan, aslida esa hukumatning notoʻgʻri siyosati tufayli yuzaga kelgan iqtisodiy boʻhron ham davlatni parchalanib ketish darajasiga olib kelib qoʻydi. Natijada butun mamlakatda nazoratni qoʻlga olomagan hukumatga qarshi bir qancha region liderlari bosh koʻtarishdi, ularning har biri hokimiyat uchun daʼvogarga aylanishdi. Hukumat esa oʻz mavjudligini saqlab qolish uchun konstitutsiyaga zid amallar qila boshladi, Tojikistonda avtoritar rejim oʻrnatildi.
Xavfsizlikka tahdid[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xavfsizlik masalasi kuchsiz hukumat va kuchlar tizimining oʻzgarishi tufayli edi. Safarali Kenjayev Xoʻjand elitasining rahbariga aylangandan soʻng 1987-yildan buyon Ichki Ishlar Vaziri lavozimini egallab kelayotgan Navujonovni nishonga oldi. Bu suiqasd Dushanbedagi pomiriylarni oyoqqa turishiga sabab boʻldi. Tojikiston shunday guruhiy qarama-qarshiliklar makoniga aylandi. Muholifat ham 1992-yilda president Nabiyev soqchilari tinch namoyishchilarni oʻqqa tutishi ortidan Davlat Usmon va Shodmon Yusuflar rahbarligi ostida Nijati Milliy (Xalq Ozodligi uchun Front) deb atalmish qurolli guruh tuzgan edi. Muholifat urushchilari Afgoʻniston va Pokistondagi lagerlarda tayyorgarlik oʻtagan edi. Muholifatda qurolli kuchlarning paydo boʻlishi vaziyatni butkul izdan chiqarib yubordi. Mamlakatda anarxiya hukmronga aylandi. Hukumat esa muholifatga chetdan, asosan, Afgʻonistondan kirib keladigan qurol va boshqa har qanday dastakni yoʻlini toʻsish uchun zoʻr berib kurashardi.

23:53 / 01.09.2016

36704
Ulashing
FacebookTwitterTelegram