1-ta’rif. Ushbu , kо‘rinishidagi cheksiz о‘nli kasr manfiy bо‘lmagan haqiqiy son deyiladi, bunda
Agar bо‘lsa, u musbat haqiqiy son deyiladi.
Manfiy haqiqiy sonning «–» ishora bilan olingani musbat haqiqiy son sifatida ta’riflanadi.
Barcha haqiqiy sonlardan iborat tо‘plam harfi bilan belgilanadi.
Barcha natural sonlar tо‘plami , ratsional sonlar tо‘plami , haqiqiy sonlar tо‘plami uchun bо‘ladi.
2-ta’rif. Ushbu tо‘plam elementi (son) irratsional son deyiladi.
Biz yuqorida, davri «9» ga teng bо‘lgan cheksiz davriy о‘nli kasrni chekli о‘nli kasr qilib olinishini aytgan edik. Buning oqibatida bitta son ikki kо‘rinishga, masalan, soni kо‘rinishlarga ega bо‘lib qoladi.
Umuman, ratsional son ushbu,
1)
2) ikki kо‘rinishda yozilishi mumkin. Haqiqiy sonlarni solishtirishda ratsional sonning 1)- kо‘rinishidan foydalanamiz.
Ikkita manfiy bо‘lmagan
,
haqiqiy sonlar berilgan bо‘lsin.
3-ta’rif. Agar da ,ya’ni
bо‘lsa, va sonlar teng deyiladi va kabi yoziladi.
4-ta’rif. Agar
tengliklarning hech bо‘lmaganda bittasi bajarilmasa va birinchi bajarilmagan tenglik da sodir bо‘lsa, u holda:
bо‘lganda soni sonidan katta deyiladi va kabi belgilanadi.
bо‘lganda soni sonidan kichik deyiladi va kabi belgilanadi.
Aytaylik, tо‘g‘ri chiziq, unda tayin olingan nuqta (koordinata boshi) va о‘lchov birligi berilgan bо‘lsin.
Haqiqiy sonlar tо‘plami bilan tо‘g‘ri chiziq nuqtalari orasidagi bir qiymatli moslik о‘rnatish mumkin:
nuqtadan о‘ngda joylashgan nuqtaga kesmaning uzunligiga teng soni mos qо‘yiladi ( son nuqtaning koordinatasi deyiladi);
nuqtadan chapda joylashgan nuqtaga kesmaning uzunligiga teng sonining minus ishorasi bilan olingan soni mos qо‘yiladi;
nuqtaga nol soni mos qо‘yiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
