Topshiriqlar rejasi: Kompyuterning asosiy qurilmalari bilan tanishish

Drayver dasturlar.
Operativ xotiralar, kiritish chiqarish qurilmalarini boshqarish bo’yicha operatsion tizimlarning 
imkoniyatini kengaytiradi: drayverlar yordamida yangi qurilmalarni kompyuterga ulash yoki 
mavjudlaridan nostandart foydalanish mumkin bo’ladi:

O’rovchi dasturlar-(arxivatorlar).
Disklarga axborotni ancha tig’iz yozish imkonini beradi, shunigdek bir necha fayllar nusxasini 
bitta arxiv faylga birlashtirish imkonini beradi.

Virusga qarshi dasturlar- kompyuter viruslari bilan zararlanishning oldini olish va 
virusdan zararlanish oqibatlarini bartaraf qilish uchun mo’ljallan-gan bo’ladi.

optimallash dasturlari va disk kengligi sifatini nazorat qilish;

axborotni tiklash dasturlari, formatlash (hajm), ma’lumotni Himoya qilish;

aloqa dasturlari, kompyuterlararo axborot almashishni tashkillashtiradi;

xotirani boshqarish uchun dasturlar, operativ xotiradan turli ko’rinishda foydalanishni 
ta’minlaydi;

CD-ROM, CD-R va boshqalarni yozish uchun dasturlar.
Utilitning bir qismi operatsion tizimlar tarkibiga kiradi, boshqa qismi undan mustaqil tarzda 
ishlab turadi, ya’ni avtonom tarzda yoki Chukit, Norton Utilites, Sisoft Sandra, Nuts and Bolts 
kabi komplekslarga birlashadi.
Translyatorlar (tarjima qilish uskunalari). Translyatorlar dasturlash tilida yozilgan dasturni 
mashina tilidagi dasturga o’zgartirish uchun mo’ljallangan. Biror dasturlash tilida tayyorlangan 
dastur boshlang’ich modul hisoblanadi.Kirish axboroti sifatida translyatorlar boshlang’ich 
modulni qo’llaydi va aloqa muharriri uchun kirish axboroti hisoblangan o’z ishi natijasida ob’ekt 
modullarini shakllantiradi.
KOMPYUTERGA ULANGAN TEXNIK QURILMALARNING ISHLASH XOLATINI 
TEKSHIRISH 
Topshiriqlar rejasi:
1. Kompyuterga qanday qurilmalar ulanganini ko’zdan kechirish.
2. Ularni ish xolatini tekshirib ko’rish.
3. Kompyuterga ulangan qurilmalarni dasturlari yordamida boshqarish.
Printer – bosmaga chiqarish, ya’ni kompyuter xotirasidagi ma’lumotlarni qog’ozga chop etish 
uchun xizmat qiladi. Printer uch turga bo’linadi, Lazerli (Laser Jet), Purkovchi (struyniy) (Jesc 
Jet rangli) va matrisali (ignali)
Skaner – kompyuterga tasvirni tushirish, ya’ni qog’ozdagi ma’lumotlarni kompyuter xotirasiga 
kiritish uchun xizmat qiladi. Skanerlar 2 xil bo’ladi: avtomatik va avtomatik bo’lmagan. 
Birinchisi ma’lumotni varaqlab o’qiydi, ikkinchisi satrlab, buning uchun skanerni kerakli satrga 
qo’l bilan surib turish kerak.

---

Plotter - chizmalarni qog’ozga chiqaruvchi qurilma. Plotterlar 2 xil bo’ladi: barabanli va 
planshetli. Barabanligi rulonli, planshetligi varaqli qog’ozga chiqaradi. Plotterlar asosan chizma 
loyihalarni avtomatlashtirishda foydalaniladi.
Modem – Telefon tarmog’ida ishlash, ya’ni telefon liniyasi orqali ikki kompyuter o’tasidagi 
aloqani o’rnatib beradi, Modemlar ikkita turga bo’linadi, tashqi va ichki.
Tarmoq adapteri - kompyuterni mahalliy tarmoqqa ulash imkonini beradi. Bunda 
foydalanuvchi tarmoqdagi boshqa kompyuter ma’lumotlaridan foydalanish imkoniyatiga ega 
bo’ladi.
Karneylar (kalonka) – tovush chiiqarish qurilmasi
Joystik – o’yin o’ynash uchun xizmat qiladi.
Sichqoncha
Printer