Toshkent-2022 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti fakultet

O’zbekistonda faoliyat yuritayotgan tijorat banklarning ko'rsatkichlari:[11]

№	Bank nomi	Y	X1	X2	X3
1	O’z milliy bank	983 326 435	6 100	3 305	5 475
2	O’z sanoat qurilish bank	798 245 959	4 260	1 630	3 319
3	Asaka bank	340 562 181	4 418	1 819	2 256
4	Ipoteka bank	254 882 923	13 891	972	2 194
5	Agrobank	482 740 899	5 119	1 495	3 778
6	Xalq banki	505 132 936	7 413	3 857	2 144
7	Qishloq qurilish bank	223 663 031	9 058	749	1 021
8	Mikrokredit bank	100 028 857	3 084	642	775
9	Aloqa bank	115 169 471	1 329	314	909
10	Turon bank	170 000 000	1 144	266	1 125
11	Poytaxt bank	16 201 751	35	2	11
12	O’zagroeksport bank	*	1	17	0,3
13	Aziya Alyans bank	*	616	144	653
14	Anor bank	121 724	562	6	394
15	Davr bank	*	1 186	22	383
16	Ziraat bank Ozbekiston	37 609 909	33	21	492
17	Invest Finans bank	103 480 175	1 153	57	1 701
18	Ipak yoli bank	251 187 495	908	223	1 079
19	Kapital bank	135 617 047	3 683	235	3 427
20	Madad Invest bank	-32 044 316	9	20	8
21	Orient Finans bank	244 990 647	931	29	536
22	Ravnaq bank	4 232 216	106	132	222
23	Savdogar bank	14 217 901	168	90	197
24	Tenge bank	*	538	121	162
25	Tibisi bank	-22 479 922	319	17	724
26	Transt bank	313 751 574	454	51	816
27	Turkiston bank	11 162 662	14	480	337
28	UzKDB bank	68 700 329	16	0	407
29	Universal bank	27 012 581	210	6	590
30	Xay Tek bank	2 021 096	2	148	10
31	Hamkorbank	338 753 196	2 724	105	2 161

Banklarning sof foydasi darajasiga ko'pgina ko'rsatkichlar ta'sir qiladi, ularning asosiysi kreditlar va qarzlar hajmi, shuningdek jalb qilingan depozitlar hajmi hisoblanadi. Bundan tashqari, ushbu ko'rsatkichni aniqlashda jismoniy shaxslarning muddati o'tgan kreditorlik qarzlari hajmi ham katta ahamiyatga ega. Bu regression bashorat modelini taklif qilishda Minitab programmasi funksiyalari tahlilidan foydalanish ancha qulay.

Avvalo, banklar faoliyati samaradorligiga ta’sir o’tkazuvchi omillarning statistik ko’rsatkichlari hisoblaymiz va ular orqali xulosa chiqaramiz:


Descriptive Statistics: Y; X1; X2; X3

Total
Variable Count Mean StDev Sum Minimum Q1

Y 31 203269954 250712909 5488288757 -32044316 14217901
X1 31 2241 3239 69484 1,00 106
X2 31 548 953 16975 0,000000000 21,0
X3 31 1203 1320 37306 0,300 337
Variable Median Q3 Maximum Range IQR
Y 115169471 313751574 983326435 1015370751 299533673
X1 908 3683 13891 13890 3577
X2 132 642 3857 3857 621
X3 724 2144 5475 5475 1807

Asosiy statistik ko’rsatkichlar asosida xulosa:

Y- Sof foydaning ko’rsatkichlari asosida umumiy xulosa:
Banklar faoliyat samaradorligini o’rganishda sof foydaning o’zgarishini tahlil qilish uchun olingan 31 ta O’zbekiston davlati tijorat banklari asosida quyidagi xulosalarga keldik. Jami banklar sof foydalarining o’sishi 5 488 288 757 mlrd so’mga teng bo’lib, o’rtacha sof foydaning o’zgarishi 203 269 954 mlrd so’m. Eng past ko’rsatkich -32 044 316 mlrd so’mga, eng yuqori ko’rsatkich esa 983 326 435 mlrd so’mga teng. Sof foydaning o’zgarishi 1 015 370 751 mlrd so’m bo’lgan diapazonda joylashgan. O’rtacha qiymat asosida sochilishi 250 712 909 mlrd so’mga teng ekan. Sof foydalarning 50% o’sishi 115 169 471 mlrd so’mdan kam, 25% esa 14 217 901 mlrd so’mdan kam, 313 751 574 mlrd so’mdan ko’p. O’rtacha sof foydalarning o’zgarishi atrofida joylashgan ma’lumotlar 299 533 673 mlrd so’m diapazonda bo’lib, ular barcha ma’lumotlarning 50 % ini tashkil etadi.
–– Sof foydaning gistogrammasi asosida xulosa:
Banklar sof foydasining o’rtacha o’zgarishi 95 % ishonchlilik bilan (104 091 230 ; 302 448 678) mlrd so’m bo’lgan oraliqda bo’lar ekan. 95% ishonchlilik bilan ma’lumotlarning 50%i uchun chegarani aniqlaydigan mediana ko’rsatkichi (26 691 940 ; 251 297 098) mlrd so’mgacha oraliqda bo’lar ekan. 95% ishonchlilik bilan sof foydalarning o’rtacha o’zgarishi atrofida sochilish ko’rsatkichi (197 440 532;343 584 897) mlrd so’mgacha oraliqda joylashgan.
Gistogramma, tanlanma o’rtachasi va mediasini solishtirib taqsimot nosimmetrik bo’lib, o’ngga og’gan degan xulosaga kelinadi.
X₁-Jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning ko’rsatkichlari asosida umumiy xulosa:
Banklar faoliyat samaradorligini o’rganishda jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning o’zgarishini tahlil qilish uchun olingan 31 ta O’zbekiston davlati tijorat banklari asosida quyidagi xulosalarga keldik. Jami banklar tomondan jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning o’sishi 69 484 mlrd so’mga teng bo’lib, o’rtacha jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning o’zgarishi 1 mlrd so’m. Eng past ko’rsatkich 13 891 mlrd so’mga, eng yuqori ko’rsatkich esa 13 891 mlrd so’mga teng. Jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning o’zgarishi 13 890 mlrd so’m bo’lgan diapazonda joylashgan. O’rtacha qiymat asosida sochilishi 3 239 mlrd so’mga teng ekan. Jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning 50% o’sishi 908 mlrd so’mdan kam, 25% esa 106 mlrd so’mdan kam, 3 683 mlrd so’mdan ko’p. O’rtacha jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning o’zgarishi atrofida joylashgan ma’lumotlar 3 577 mlrd so’m diapazonda bo’lib, ular barcha ma’lumotlarning 50 % ini tashkil etadi.
–– Jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning gistogrammasi asosida xulosa:

Banklar tomondan jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning o’rtacha o’zgarishi 95 % ishonchlilik bilan (1053,5 ; 3429,4) mlrd so’mgacha bo’lgan oraliqda bo’lar ekan. 95% ishonchlilik bilan ma’lumotlarning 50%i uchun chegarani aniqlaydigan mediana ko’rsatkichi (283,6 ; 1 782) mlrd so’mgacha oraliqda bo’lar ekan. 95% ishonchlilik bilan jismoniy shaxslarga berilgan kreditlarning o’rtacha o’zgarishi atrofida sochilish ko’rsatkichi (2 588,1 ; 4 329,1) mlrd so’mgacha oraliqda joylashgan.
Gistogrammasi, tanlanma o’rtachasi va mediasini solishtirib taqsimot nosimmetrik bo’lib, o’ngga og’gan degan xulosaga kelinadi.
X₂-Jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning ko’rsatkichlari asosida umumiy xulosa:
Banklar faoliyat samaradorligini o’rganishda jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning o’zgarishini tahlil qilish uchun olingan 31 ta O’zbekiston davlati tijorat banklari asosida quyidagi xulosalarga keldik. Jami banklar tomondan jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning o’sishi 16 975 mlrd so’mga teng bo’lib, o’rtacha jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning o’zgarishi 548 mlrd so’m. Eng past ko’rsatkich 0 ga teng, eng yuqori ko’rsatkich esa 3 857 mlrd so’mga teng. Jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning o’zgarishi 3 857 mlrd so’m bo’lgan diapazonda joylashgan. O’rtacha qiymat asosida sochilishi 953 mlrd so’mga teng ekan. Jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning 50% o’sishi 132 mlrd so’mdan kam, 25% esa 21 mlrddan kam, 642 mlrddan ko’p. O’rtacha jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning o’zgarishi atrofida joylashgan ma’lumotlar 621 mlrd so’m diapazonda bo’lib, ular barcha ma’lumotlarning 50 % ini tashkil etadi.
–– Jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning gistogrammasi asosida xulosa:

Banklar tomondan jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning o’rtacha o’zgarishi 95 % ishonchlilik bilan (198,12 ; 897,04) mlrd so’mgacha bo’lgan oraliqda bo’lar ekan. 95% ishonchlilik bilan ma’lumotlarning 50% i uchun chegarani aniqlaydigan mediana ko’rsatkichi (43,86 ; 281,59) mlrd so’mgacha oraliqda bo’lar ekan. 95% ishonchlilik bilan jismoniy shaxslarga berilgan muddati tugagan kreditlarning o’rtacha o’zgarishi atrofida sochilish ko’rsatkichi (761,33 ; 1 273,47) mlrd so’mgacha oraliqda joylashgan.
Gistogrammasi, tanlanma o’rtachasi va mediasini solishtirib taqsimot nosimmetrik bo’lib, o’ngga og’gan degan xulosaga kelinadi.
X₃-Jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning ko’rsatkichlari asosida umumiy xulosa:
Banklar faoliyat samaradorligini o’rganishda jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning o’zgarishini tahlil qilish uchun olingan 31 ta O’zbekiston davlati tijorat banklari asosida quyidagi xulosalarga keldik. Jami banklar tomondan jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning o’sishi 37 306 mlrd so’mga teng bo’lib, o’rtacha jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning o’zgarishi 1 203 mlrd so’m. Eng past ko’rsatkich 0,3 mlrd so’mga teng, eng yuqori ko’rsatkich esa 5 475 mlrd so’mga teng. Jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning o’zgarishi 5 475 mlrd so’m bo’lgan diapazonda joylashgan. O’rtacha qiymat asosida sochilishi 1 320 mlrd so’mga teng ekan. Jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning 50% o’sishi 724 mlrd so’mdan kam, 25% esa 337 mlrd so’mdan kam, 2 144 mlrd so’mdan ko’p. O’rtacha jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning o’zgarishi atrofida joylashgan ma’lumotlar 1 807 mlrd so’m diapazonda bo’lib, ular barcha ma’lumotlarning 50 % ini tashkil etadi.
–– Jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning gistogrammasi asosida xulosa:

Banklar tomondan jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning o’rtacha o’zgarishi 95 % ishonchlilik bilan (719,3 ; 1 687,6)mlrs so’mgacha bo’lgan oraliqda bo’lar ekan. 95% ishonchlilik bilan ma’lumotlarning 50% i uchun chegarani aniqlaydigan mediana ko’rsatkichi (402,8 ; 1 093,3) mlrd so’mgacha oraliqda bo’lar ekan. 95% ishonchlilik bilan jismoniy shaxslar qo’ygan omonatlarning o’rtacha o’zgarishi atrofida sochilish ko’rsatkichi (1 054,8; 1 764,3) mlrd so’mgacha oraliqda joylashgan.
Gistogrammasi, tanlanma o’rtachasi va mediasini solishtirib taqsimot nosimmetrik bo’lib, o’ngga og’gan degan xulosaga kelinadi.