Тошкент архитектура қурилиш институти “Қурилиш механикаси ва иншоотлар зилзилабардошлиги” кафедраси “Материаллар қаршилиги” фани 1-амалий машғулоти Мавзу: Ички кучларни аниқлаш. Кесиш усули

Inshoot elementlarining modellari
Materiallar qarshiligida qabul qilingan asosiy gepoteza va shartlar.
Materillar qarshiligi nazariyasi va hisoblari mashina va inshoot elementlarida sodir bo’ladigan fizik va geometric hodisalarga zid bo’lmagan quyidagi gipoteza va yul qo’yishlarga asoslangan :

• Jism materiali yaxlit (g’ovaksiz) deb hisoblanadi; Bu cheklanish real materiallar uchun matematik analizning uzluksiz funksiya formulalaridan foydalanishga asos bo’ladi;
• jism materiali bir jinsli va izotirop deb olinadi, ya’ni material har bir nuqtasida turli tomonga qarab bir xil xususiyatga ega deb hisoblanadi, barcha yo’nalishlar bo’yicha xususiyatlari o’zgarmas bo’lgan jismlarni izotrop jismlar deb ataladi;

• Jism yuklanishan oldin unda boshlang’ch zo’riqish bo’lmaydi deb faraz qilinadi;
• Kuchlar ta’sirining mustaqillik prinsipi. Bu prinsipga ko’ra kuchlar sistemasi ta’sirining natijasida bu kuchlarni ketma-ket yoki tartibsiz qo’yilishidan hosil bo’ladigan ta’sirlar natijasi teng deb faraz qilinadi;
• Sen-Venan prinspi – jismga qo’yilgan kuchning ta’sir nuqtasidan etarlicha uzoqda joylashgan nuqtalarda hosil bo’ladigan ichki kuchlar xarakteri tashqi kuchning ta’sir harakteriga bog’liq emas;

Konstruksiya elementlariga ta’sir etuvchi tashqi kuchlarning klassifikasiyasi

Tayanchlarda hosil bo’lgan reaksiya kuchlarni reaktiv kuchlar deb ataladi Sharnirli qo’zg’atuvchan tayanch

.
Sharnirli qo’zg’almas tayanch
Qistirib mahkamlangan tayanch
Konstruksiya elementini yuklayotgan tashqi kuchlarni aktiv (faol) kuchlar deb ataladi.Materiallar qarshiligida aktiv kuchlarni yuklar deb ataladi. Agarda tashqi kuchlar brusning uzunligiga nisbatan o’lchami darajadagi uzunligiga ta’sir etsa bunday kuchlarni taqsimlangan, yoyilgan kuchlar deb ataladi va “q” harfi bilan belgilanadi
Konstruksiyaga ta’sir etuvchi kuchlar ta’sir etish turiga qarab to’plangan, taqsimlangan va hajmiy yuklarga ajratiladi. Materiallar qarshiligi hisoblarida konstruksiya, inshootlarning hisobiy sxemalaridan foydalaniladi
Konstruksiyaga ta’sir etuvchi kuchlar ta’sir etish turiga qarab to’plangan, taqsimlangan va hajmiy yuklarga ajratiladi
ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН
РАХМАТ!!!