Toshkent arxitektura qurilish instituti qurilishni boshqarish fakulteti


II BOB. KORXONA ISHLAB CHIQARISH XO’JALIK FAOLIYATINING MOLIYAVIY-IQTISODIY AHVOLINI TAHLIL QILISH


Download 110.7 Kb.
bet8/8
Sana23.12.2022
Hajmi110.7 Kb.
#1049310
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Abduqayumova Muslima buxgalteriya kurs ishi

II BOB. KORXONA ISHLAB CHIQARISH XO’JALIK FAOLIYATINING MOLIYAVIY-IQTISODIY AHVOLINI TAHLIL QILISH
2.1. “Farg’onaazot” AJ korxonasining qisqacha tavsifnomasi va asosiy texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlari tahlili
1-jadval

Ko'rsatkichlar

2019-yil ming so'mda

2020-yil ming so'mda

Farqi(+,-)

O'sish surati % da

Sotishdan sof tushum

1182884834

1521600073

338715239

0,286346759

Ishlab chiqarish tan narxi

740038257

917502124

177463867

0,239803639

Yalpi foyda

184525308

350478925

165953617

0,899354234

Debitorlik qarzlari

154069285

286721703

132652418

0,860991975

Kreditorlik qarzlari

64089342

90636474

26547132

0,414220698

Sof foyda

158177967

292598795

134420828

0,849807534

Ish haqqi fondi

9455150

9398566

-56584

-0,005984463

Ishchilar soni

1167,302469

1044,285111

-123,017358

-0,105386017

1 ishchiga to'g'ri keldigan mahsulot

1013349,04

1457073,41

443724,38

43,79%

Bir ishchi uchun o'rtacha ish haqqi

8100,00

9000,00

1,111111111




Farg’onaazot” AJ korxonasining qisqacha tavsifnomasi va asosiy texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlari tahlili.
Ushbu jadvaldan ko’rinib turibdiki, “ Farg’onaazot” korxonasidagi yalpi foyda 2020-yil boshida 184 525 308 so’mni tashkil qilgan bo’lsa, yil oxiriga kelib 350478925 so’mni tashkil qildi. Korxonaning sof foydasiga keladigan bo’lsak, 158177967 so’mdan 292598795 so’ga oshdi. Sotishdan sof tushumning ko’rsatgichi esa, yil oxiriga qadar 0.286346759% ga oshdi. Debitorlik qarzlariga keladigan bo’lsak, ushbu miqdor 154069285 so’mdan 286721703 so’mga, kreditorlik qarzlari esa, 0.414220698 % ga ko’tarilganini ko’ramiz. Ishlab chiqarish tannarxiga keladigan bo’lsak, yilning oxiriga kelib 177463867 so’m farq bilan 917502124 so’mga yetdi.

2.2. Korxonaning asosiy fondlari ko’rsatkichlari tahlili
Farg’onaazot” AJ korxonasining asosiy fondler ko’rsatkichlari tahlili
2-jadval

Ko'rsatkichlar

2019-yil

2020-yil

Farqi(+,-)

O'sish surati % da

Asosiy fondlarning o'rtacha yillik qiymati

984931997

857787613

-127144384

-0,129089505

Sotishdan sof tushum

1182884834

1521600073

338715239

0,286346759

Sof foyda

158177967

292598795

134420828

0,849807534

Barcha aktivlar

1583626753

1656248694

72621941

0,045857991

Asosiy vositalar fond samaradorligi

4,936834513

198,1669597

193,2301251

39,14049066

Asosiy vositalarning rentabelligi

105,5213618

6319,703474

6214,182112

58,89027591

Asosiy vositalarning aktivlardagi umumiy o'sishi

0,030886609

32,37649043

32,34560382

1047,237133




Farg’onaazot” AJ korxonasining asosiy fondlari ko’rsatkichlari tahlili.


Asosiy fondlarning o’rtacha yillik qiymati yil oxiriga qadar -0,129089505 % ga ya’ni 127144384 so’mga kamaydi. Sotishdan sof tushum yil oxiriga qadar 0,286346759 % ga o’sdi (ya’ni yil boshida sof tushum 1182884834 so’m edi, yil oxirigacha 338715239 so’mga oshib 1521600073 so’mni tashkil etdi). “Farg’onaazot” AJ korxonasining barcha aktivlari 2020-yil yakuniga qadar 72621941 so’m (0,045857991%)ga oshdi. Asosiy vositalar fond samaradorligini korxona daromadini asosiy vositalarning qoldiq qiymatiga nisbat orqali hisobladim ( “Farg’onaazot” AJ korxonasining 2020-yilgi 1-son shakl buxgalteriya balansining 012 satridagi yil boshidagi qiymatdan yil oxiridagi qiymatning farqini ishlab chiqarish tannarxi qiymatiga nisbati orqali aniqladim). Asosiy vositalarning rentabelligini topish uchun korxona sof foydasini asosiy vositalarning qoldiq qiymatiga nisbatiga deb oldim. Asosiy vositalarning aktivlardagi umumiy o’sishi hisobot davri oxiridagi asosiy vositalarning qoldiq qiymatini hisobot davri boshidagi asosiy vositalarning qoldiq qiymatiga bo’lib hisobladim.

2.3. Korxonaning aylanma va xususiy mablag’lari hamda ulardan foydalanish samaradorligi tahlili
“Farg’onaazot” AJ korxonasining aylanma va xususiy mablag’lari hamda ulardan foydalanish samaradorligi tahlili
3-jadval

Ko'rsatkichlar

2019-yil

2020-yil

Farqi(+,-)

O'sish surati % da

Jami aylanma mablag'lar

598694756,00

798461081,00

199766325

0,333669742

Xususiy mablag'lar

1113373445,00

1321058190,00

207684745

0,186536464

Xususiy aylanma mablag'lar

1113373445

1321058190

207684745

0,186536464

Zayom mablag'lari

0

0

0

0

Zaxira mablag'lari

64089342

90636474

26547132

0,414220698

Debitorlik qarzlari

154069285

286721703

132652418

0,860991975

Pul mablag'lari

3824221

13960404

10136183

2,650522289


Farg’onaazot” AJ korxonasining aylanma va xususiy mablag’lari hamda ulardan foydalanish samaradorligi tahlili.


Ushbu jadvaldan ko’rinib turibdiki, “ Farg’onaazot” AJ korxonada 2020-yil boshida jami aylanma mablag’lar 598694756,00 so’mni tashkil qilgan bo’lsa , yil oxiriga kelib 798461081,00 so’mga ko’tarildi. Korxonaning xususiy aylanma mablag’lari esa 1321058190,00 so’mga oshdi. Korxonaning xususiy mablag’lari ham xususiy aylanma mablag’larga teng bo’ldi. Korxona zayom mablag’lari mavjud emas. Korxona zaxira mablag’lari yil boshida 64089342 so’m edi , yil oxirigacha esa 90636474 so’mga yetdi. Debitorlik qarzlari yil boshida 154069285 so’m bo’lgan bo’lsa yil oxiriga kelib bu ko’rsatkich 286721703 so’mni tashkil qildi (ya’ni 0,860991975% ga ko’tarildi). Korxona pul mablag’lari 2020-yil boshida 3824221 so’mni tashkil qilgan bo’lsa yil oxirida 13960404 so’mga (86% ga) ko’paydi.

Farg'onaazot” AJ korxonasining 2020-yildagi moliyaviy natijalar ko’rsatkichlari tarkibi va xarajatlar


4-jadval

Ko'rsatkichlar

2019-yil

2020-yil

Farqi(+,-)

O'sish surati % da

Mahsulotlar (ishlar,xizmatlar)sotishdan tushgan tushum

1182884834,00

1521600073,00

338715239

0,286346759

Mahsulot sotishdan sof tushum

954546994

1269480999

314934005

0,32993033

Ishlab chiqarish tan narxi

740038257

917502124

177463867

0,239803639

yalpi foyda koeffitsienti





Sotuvdan yalpi foyda

442846577

604097949

161251372

0,364124689

Ishlab chiqarish xarajatlari

228337840

252119074

23781234

0,104149334

Asosiy faoliyatdan foyda

230613019

368378420

137765401

0,597387787

Umumxo'jalik faoliyatidan foyda

184525308

350478925

165953617

0,899354234

soliq to'lagungacha foyda

184525308

350478925

165953617

0,899354234

sof foyda

158177967

292598795

134420828

0,849807534

Sotuvlarning foydaliligi






0

Aylanma mablag'lar rentabelligi

26,42046977

22,14881958

-4,27165019

-0,16167957

Xususiy sarmoya rentabelligi

14,20708997

22,14881958

7,941729609

0,558997629

xarajatlarning rentabelligi

69,27365477

116,0557947

46,78213996

0,675323687



Farg’onaazot” AJ korxonasining aylanma va xususiy mablag’lari hamda ulardan foydalanish samaradorligi tahlili.
Ushbu jadvaldan ko’rinib turibdiki “Farg’onaazot” AJ korxonada 2020-yil boshida mahsulotlar ( ishlar, xizmatlar) sotishdan tushgan tushum 1182884834,00 so’mni tashkil qilgan bo’lsa yil oxiriga kelib 1521600073 so’mga oshdi. Mahsulot sotishdan sof tushum 2020-yil oxirigacha 314934005 so’mga ko’paydi. Ishlab chiqarish tannarxi 2020-yil oxirigacha 0.239803639 % ga ortdi. Ishlab chiqarish xarajatlari ham 228337840 so’mdan 252119074 so’mga yetdi. Soliq to’lagungacha foydaning umumiy miqdori 165953617 so’mga ortdi. Korxona sof foydasi esa yil oxirigacha 292598795 so’mga yetdi. Aylanma mablag’lar rentabelligini topishda sof foydaning korxona joriy aktivlariga nisbati orqali topiladi.

XULOSA
Respublikamizda raqobatbardosh iqtisodiyotni shakllantirish jarayo-
nida korxonalarning yanada rivojlanishi bevosita ularni boshqarish
tizimiga bog‘liq. Iqtisodiyotida korxonalar faoliyatini samarali bosh-
qarish uchun esa ular faoliyatini muttasil o‘rganib, tahlil qilib turish kun
tartibidagi asosiy masalalardan biri bo‘lib hisoblanadi. Shuning uchun
ham barcha boshqaruv bo‘g‘inlarida iqtisodiy tahlil muhim ahamiyatga
ega. Chunki iqtisodiy tahlil vositasida axborotlar hamda ma’lumotlar
o‘rganilib, qayta ishlanib jamiyat hamda alohida olingan korxonalarning
faoliyati tezkorlik bilan yo‘lga solib turiladi.
Fan-texnika yangiliklari asosida ishlab chiqarishni yangi texnika
hamda texnologiya bilan ta’minlash, modernizatsiya qilingan ishlab
chiqarish imkoniyatlaridan jadal foydalanish, boshqaruv tizimini, xo‘-
jalik mexanizmini zamonaviy usullar hamda yangi innovatsion g‘oyalar
bilan takomillashtirish negizida iqtisodiyotni rivojlantirish hamda shu
asosda xalqimizning farovonligini yanada yuksaltirish hozirgi davrda
oldimizda turgan dolzarb vazifalardir. Bu vazifalarni muvaffaqiyatli
bajarish uchun sanoat korxonalarining faoliyatini har tomonlama hamda
muntazam tarzda iqtisodiy tahlil qilish zarur.
Iqtisodiy tahlil sanoat korxonalarini boshqarish tizimida oraliq
bosqichni egallaydi. Shu joyda boshqarish jarayonidagi asosiy uch
bosqichni alohida ko‘rsatib o‘tish maqsadga muvofiq hisoblanadi:
1. Axborotlarni (ma’lumotlarni) to‘plash va tayyorlash.
2.Obyektning holatini iqtisodiy tahlil qilish va uning natijalari
asosida takliflar kiritish.
3.Boshqaruv qarorlarini qabul qilish.
Ko‘rinib turibdiki, qabul qilingan qarorlarning samarasi va sifati
tahlilning o‘z vaqtida hamda tezkorlik bilan o‘tkazilishiga ko‘p jihatdan
bog‘liq.
Foydalanilgan adabiyotlar
1.Vahobov A.V., Ibragimov A.T., Ishonqulov N.F. «Moliyaviy va
boshqaruv tahlili». /Darslik. –T.: Sharq, 2005.
2. Vaxobov A., Ibroximov A., Xakimov B. Iqtisodiy tahlil naza-
riyasi. O‘quv qo‘llanma. TMI. Toshkent, 2003.
3. Ibroximov A., Ishonkulov N. «Iqtisodiy tahlil nazariyasi fanidan
masalalar to‘plami va ularni yechish bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar». –
T.: TMI bosmaxonasi, 2005.
4. Pardayev M. Iqtisodiy tahlil nazariyasi. Darslik. «Zarafshon»
nashriyoti, Samarqand, 2001.
5. Xakimov B., Choriyev I., Qalandarova N. Iqtisodiy tahlil naza-
riyasi. Toshkent: «Iqtisod-moliya». 2010-y.
6. Xakimov B., Xo‘jaxonov X. Byudjet tashkilotlarida iqtisodiy
tahlil. O‘quv qo‘llanma. – T.: «Iqtisod-moliya». 2010-y.
7. Chernisheva Yu.G. Chernishev E.A. Analiz finansovo-xozyayst-
vennoy deyatelnosti. –Rostov. MarT., Feniks, 2010.
8. Shog‘iyosov T. Kompleks iqtisodiy tahlil. O‘quv qo‘llanma. – T.: Iqtisod-Moliya, 2009. – 220 b.
9. Shog‘iyosov T.Sh. Kompleks iqtisodiy tahlil. Darslik. –T.: «Fan
va texnologiya», 2012, 280 b.
10. Internet saytlari:
- www.mf.uz
- www.nalog.uz
- www.stat.uz
- www.norma.uz
- www.edu.uz
- www.tsue.uz

Download 110.7 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling