Toshkent arxitektura qurilish universiteti Menejment fakulteti Iqtisodiyot kafedrasi Qurilish iqtisodiyoti fanidan

3. Qurilish tashkiloti faoliyatining asosiy ko‘rsatkichlarini aniqlash.
Qurilish tashkilotlari xo‘jalik – ishlab chiqarish faoliyatining asosiy ko‘rsatkichlari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi:
852 460.4852 460.41. Bosh pudratchi tomonidan bajarilgan Qurilish montaj ishlari (QMI) xajmi; Mening variantim bo’yicha QMI hajmi 516 700 ming so’m.
2. Tashkilotning o‘z kuchlari bilan bajargan QMI xajmi; bu Bosh pudratchi tomonidan bajarilgan QMI xajmining 90% ni tashkil qiladi. Yani 516 700*0.9=456 030 ming so‘m
3. QMI tannarxi;
4. Ishlovchilarning o‘rtacha ro‘yxatdagi soni; Bizning korzonamizda ishlayligan ishchilar soni 31 kishi
5. Asosiy faoliyatdan olingan foyda; bizning korxonamiz foydasi + 980 ming so‘m
6. Balans foydasi (soliq to’langungacha bo‘lgan foyda).
Bosh pudrat bo‘yicha qurilish – montaj ishlari byurtmachi bilan tuzilgan pudrat shartnomasi asosida aniqlanadi. Bizning xolatda bosh pudrat xajmi mening variantim bo‘yicha 516 700 ming so‘mni tashkil etadi. Qurilish tashkilotlarini o‘z kuchlari bilan bajargan qurilish-montaj ishlari xajmi mustaqil ishimda bosh pudrat bo‘yicha ish xajmidan 90 foiz ko‘rinishida qabul qilingan. Demak o‘z kuchi bilan bajarilgan ish xajmi 516 700*90% teng bo‘ladi.
Yoki 516 700*0,9=456 030 ming so‘mga teng bo‘ladi.
Qurilish – montaj ishlarining ishlab chiqarish tannarxi quyidagi formula orqali topiladi:
; (1)
Bu yerda: – 1 so’mlik bajarilgan qurilish-montaj ishlari qiymatida ishlab chiqarish xarajatlari darajasi (tiyin); mening variantim bo’yicha 90.6 tiyini tashkil etgan.
O_r – o‘z kuchi bilan bajarilgan pudrat ishlari qiymati; Bosh pudratchi tomonidan bajarilgan QMI hajmining 90% ga teng. 516 700*0.9=456 030 ming so‘mga teng bo‘ladi.
S_tan – qurilish-montaj ishlari tannarxi yig‘indisi.
Bu yerdan qurilish-montaj ishlarining ishlab chiqarish tannarxi (S_tan) 1 so’mlik bajarilgan qurilish-montaj ishlari qiymatida ishlab chiqarish xarajatlari darajasini, o‘z kuchi bilan bajarilgan pudrat ishlari qiymatiga ko’paytirilganiga teng.
S_tan = * O_r (2)
Bizda mening variantim bo‘yicha va O_r variantimda 485688 ming so’m ga teng bo’ladi.

Bizda va O_r lar ma’lum bo‘lganligi uchun quyidagi formula orqali topiladi:

Stan = × O_r=456 030×0.92=420 459.66 ming so‘m
Qurilish tashkilotining o‘rtacha ro‘yxatdagi ishlovchilar soni bir ishlovchiga to‘g‘ri kelgan o‘rtacha yillik ishlab chiqarish quyidagicha aniqlanadi:
(3)
Bu yerda: V – bir ishchiga to‘g‘ri kelgan o‘rtacha yillik ishlab chiqarish, ming so‘m
Mening variantim bo‘yicha korxonada ishlayotgan ishchilar soni no’malum bo‘lgandan keyin aniqlashimizga to‘g‘ri keladi va uni quyidagi (3) formula orqali aniqlanadi. Bizda V - bir ishchiga to‘g‘ri kelgan o‘rtacha yillik ishlab chiqarish 15600 ming so‘mga teng.
Ya’ni
Bizdagi xolat 31.45 kishi chiqgani uchun umumlashtirib 32 kishi qilib olamiz.
Foyda – tashkilot ishining oxirgi natijasi. Uning kattaligi kollektivning barcha ishlab chiqarish, xo‘jalik va moliyaviy faoliyati xarakatlaridan bog‘liq.
Tashkilotning balans foydasi – qurilish tashkilotining balansida turgan (byurtmachiga topshirilgan qurilish va montaj ishlari; mahsulotni chetga sotishdan yoki qurilish tashkiloti balansida turgan xo‘jaliklarga xizmat qilishdan; moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar yoki xarajatlardan) barcha xujalik faoliyatlari natijasida olingan foyda yig‘indisini umumxo’jalik faoliyat foydasi hisoblanadi.