Toshkent axborot texnologiyalari universiteti u. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev operatsion tizimlar

UDP portlar
7.20- rasmda mijoz va DHCP-serverning o‘zaro ta’siri ko‘rsatilgan. Serverda odatda 67- port mashhur. Mijoz juda mashhur bo‘lgan 68-portdan foydalanadi. Vaqtinchalikportning o‘rniga belgilangan 68-portni tanlashning sababi, serverdan mijozga javob yuborilganda muammoning oldini olishdir. Muammoni tushunish uchun keling, vaqtinchalik portidan foydalanilgan vaziyatni ko‘rib chiqaylik. Aytaylik, tarmoqdagi A xodimi DHCP mijozini 2017 vaqtinchalik portida (tasodifiy tanlangan) ishlatmoqda. Xuddi shu tarmoqdagi xost B, vaqtinchalik portida DAYTIME mijozidan foydalanmoqda (tasodifan bir xil). Endi DHCP serveri manzil porti raqami 2017 va FFFFFFFF₁₆ IP manzilini yuborgan holda javob qaytaradi. Har bir host ushbu IP-manzilni o‘z ichiga olgan paketni ochishi kerak. Host A dasturini vaqtinchalik portida 2017 xabarini topadi. To‘g‘ri xabar DHCP mijoziga yetkaziladi. Noto‘g‘ri xabar DAYTIME mijoziga yetkazilgan. Chalkashlik IP manzili va port raqamining kombinatsiyasi bo‘lgan soket manzili asosida paketlarning demultipleksifikatsiyasi bilan bog‘liq. Bunday holda, ikkalasi ham bir xil.

7.20- rasm. UDP portning qo‘llanilishi
Belgilangan portdan foydalanish (1024 dan kichik) bir xil ikkita belgilangan (destination) port raqamlaridan foydalanishni oldini oladi. Host B 68 vaqtinchalik porti sifatida tanlay olmaydi, chunki vaqtinchalik port raqamlari 1023 dan katta.
Qiziquvchan o‘quvchi B hosti DHCP mijozini ishlaganda nima bo‘lishini so‘rashi mumkin. Bunday holda, soketning manzili bir xil va ikkala mijoz ham xabarni olishadi. Bunday vaziyatda uchinchi identifikatsiya raqami mijozlarni farqlaydi. DHCP o‘tkazma identifikatori deb nomlangan boshqa raqamdan foydalanadi, DHCP bilan bog‘liq har bir ulanish uchun tasodifiy tanlanadi. Ikkala hostning bir vaqtning o‘zida bir xil identifikatorni tanlashi mumkin emas.
Xatoliklarni nazorat qilish
Agar so‘rov yo‘qolsa yoki buzilsa nima bo‘ladi? Agar javob buzilgan bo‘lsa nima bo‘ladi? DHCP ni ishlatishda xatolarni boshqarish kerak. DHCP xatolarni boshqarishni ta’minlamaydigan UDP dan foydalanadi. Shuning uchun, DHCP xato nazoratini ta’minlashi kerak. Xatolarni boshqarish ikkita strategiya orqali amalga oshiriladi:

1. 
   DHCP UDP tekshiruv jadvalidan foydalanishni talab qiladi. Yodda tutingki, UDP da nazorat summasidan foydalanish majburiy emas.
   
2. 
   Agar DHCP mijoz so‘rovga DHCP javobini olmasa, taymerlar va retranslyatsiya siyosatidan foydalanadi. Biroq, bir nechta hostlar so‘rovni qayta yuborishlari kerak bo‘lgan hollarda, masalan, tirbandlikni oldini olish uchun (masalan, elektr uzilishidan keyin), DHCP mijozni taymerlarini o‘rnatish uchun tasodifiy raqamdan foydalanishga majbur qiladi.