Toshkent axborot texnologiyalari universiteti u. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev operatsion tizimlar

Mahalliy qism Domen nomi

Qabul qiluvchining pochta Pochta serverining domen nomi
qutisi manzili
7.14- rasm. Pochta manzili
Mahalliy qism foydalanuvchi pochta qutisi deb nomlangan maxsus faylning (domenda takrorlanmas) nomini belgilaydi, unda foydalanuvchi uchun qabul qilingan barcha xabarlar xabarlarga kirish agenti tomonidan olish uchun saqlanadi.
Manzilning ikkinchi qismi - bu domen nomi. Tashkilot odatda elektron pochta xabarlarini olish va yuborish uchun bitta yoki bir nechta xostlarni tanlaydi; ular ba’zan pochta serverlari yoki almashtiruvchilar deb ataladi. Har bir pochta almashinuvchisiga tayinlangan domen nomi DNS ma’lumotlar bazasidan keladi yoki mantiqiy nomdir (masalan, tashkilot nomi).
SMTP - Simple Mail Transfer Protocol
Haqiqiy pochta o‘tkazmasi xabarlarni uzatish agentlari (MTA) orqali amalga oshiriladi. Pochta xabarini yuborish uchun tizimda MTA mijozi bo‘lishi kerak va pochtani olish uchun tizimda MTA serveri bo‘lishi kerak. MTA mijozi va Internetdagi serverni belgilaydigan rasmiy protokol SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - oddiy pochta uzatish protokoli deb nomlanadi. Yuqorida aytib o‘tganimizdek, eng ko‘p tarqalgan vaziyatda (to‘rtinchi senariy) MTA mijozlariga xizmat ko‘rsatuvchi ikkita juft dastur ishlatiladi. 7.15- rasmda ushbu senariyda SMTP protokoli oralig‘i ko‘rsatilgan.

7.15- rasm. SMTP oralig‘i
SMTP ikki marta, yuboruvchi va jo‘natuvchining pochta serverlari o‘rtasida va ikkala pochta serverlari o‘rtasida ishlatiladi. Pochta serveri va qabul qiluvchi o‘rtasida boshqa protokol talab qilinadi. SMTP oddiygina buyruqlar va javoblar qanday qilib u yoki bu foydalanuvchiga yuborilishini belgilaydi. Har bir tarmoq joriy etish uchun dasturiy paketni erkin tanlaydi.
POP va IMAP
Hozirda xabarlarga kirishning ikkita protokoli mavjud: Post Office Protocol version 3 (POP3) va Internet Mail Access Protocol, version 4 (IMAP4 - Internet-pochtaga kirish protokoli, 4-versiya).
7.16- rasmda ushbu ikkita protokolning eng keng tarqalgan vaziyatdagi holati ko‘rsatilgan (to‘rtinchi senariy).

7.16- rasm. POP3 va IMAP4