Тошкент давлат аграр университети томорқа сабзавотчилиги

VI-БЎЛИМ
САБЗАВОТ ЭКИНЛАРИНИ ПАРВАРИШЛАШ

---

Cабзавотлар ва уларни етиштириш
137
Кўчириб ўтқазишдан сўнг илдиз атрофидаги тупроқ ўрнашиб олиши учун ҳар бир 
ўсимлик суғорилади.
Кўчириб ўтқазиш бу – ўсимликлар учун стресс. Ўсимлик совуқ ва ортиқча нам 
тупроқларга ўтқазилса яшамаслиги ҳам мумкин; эрта баҳорги аёзлар иссиқсевар 
ўсимликларга ҳалокатли таъсир кўрсатади. Қурғоқчилик бўлганда кўчириб ўтқа-
зилган ўсимликларни мўл суғориш лозим.
ЎТОҚ
Бегона ўтлар сабзавотларнинг ўсишига ха-
лақит беради, шунинг учун уларни мунтазам 
йўқотиб туриш лозим. Майдон кўркини бузиши 
билан бир қаторда, бегона ўтлар сабзавотларни 
сиқиб қўяди ва улардан озиқавий моддалар ва 
бошқаларни тортиб олади. Шунингдек, улар за-
раркунандалар ва касалликларни тарқалиш ман-
баи бўлиб қолиши ҳам мумкин.
Бегона ўтларни битта оддий усул билан йўқо-
тиб бўлмайди, балки қатор чоралар қўлланила-
ди. Майдонни чопиқ қилишда кўп йиллик бегона 
ўтларнинг кўринган барча илдизларини териб 
олинг, бир йиллик ўтларни эса куракда ағдариб 
чопиб чуқур кўмиб юборинг. 
Майдонни ҳар қанча пухта тозалаб чопсангиз 
ҳам уруғ ёки кўчатлар экилгач, барибир бегона 
ўтлар пайдо бўла бошлайди. Уларга қарши асосий курашиш усули чопқи билан ўтоқ 
қилишдир. Буни мунтазам бажариш лозим, акс ҳолда бир йиллик ўтлар кучли ўсиб 
кетиши, кўп йилликларда эса тупроқ ости қисмлари кўпайиб кетиши мумкин. Аммо 
уқувсиз қўлларда чопқи ҳам катта зарар келтириши мумкин – чопқини сабзавот-
лардан узоқроқ ушланг, унинг тиғини 2,5-3 см дан чуқурроқ ботирманг.
Сабзавотлар каттароқ майдонда етиштирилганда бегона ўтларга қарши кимёв-
ий препаратлардан ҳам фойдаланиш мумкин, аммо бунда жуда ҳам эҳтиёт бўлиш 
талаб этилади. Гербицидни қўллашда аввал уни сизнинг экинингизга мувофиқлиги-
га ишонч ҳосил қилинг, унинг қадоқ идишида берилган қўллаш учун йўриқномани 
қунт билан ўқиб чиқинг.