Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti b. B. Berkinov, D. S. Ashurova, M. K. Abdullaeva, G. E. Zahidov

Nazorat uchun savollar
1. Sog’liqni saqlash ko’rsatkichlarini prognoz gilishda mintaqaning 
qaysi xususiyatlarini hisobga olish zarur?
2. Ta’lim sohasini prognoz kilishda ta’limning qanday turlariga 
ahamiyat qaratilishi lozim?
3.Ijtimoiy sohani tartibga solishda sog’liqni saqlash va ta’lim 
ko’rsatkichlarining ahamiyati qanday?
4.Nima uchun ta’lim sohasini prognoz qilishda qo’shimcha ta’limni 
hisobga olish lozim?
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
1. 
I.A.Karimov Jahon moliyaviy- iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston 
sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari-T.: O’zbekiston, 56 b.
125

---

2. 
Abdullaev 
A.M., 
Abdurahmanov 
O.K., 
Zokirova 
N.K. 
Prognozirovanie i modelirovanie nasiionalnoy ekonomiki. Uchebnik. - Т.: 
Fan va tehnologiya, 2007. - 576 s.
3. Abdullaev A.M., Irmatov M.M., Haydarov M.T., Ashurova D.S. 
Iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishni prognozlashtirish. O’quv qo’llanma. - 
Т.: TDIU, 2006. - 249 b.
4. 
Irmatov 
M.M., 
Haydarov 
M.T. 
Iqtisodiy 
va 
ijtimoiy 
rivojlantirishning prognozlashtirish. O ’quv qo’llanma. - Т.: TDIU, 2004.
5. Li A.N. Maqalliy tuzilmalami ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishni 
prognoz qilish. O’quv qo’llanma. O’zbekiston yozuvchilar uyushmasi 
Adabiyot jamharmasi nashriyoti. - Т.: 2004.
126

---

XVI BOB, YALPI HUDUDIY MAXSULOTNI PROGNOZ QILISH
16.1. Joriy va taqqoslama narxlarda yalpi hududiy
maxsulotni hisoblash
Hudud iqtisodiyotining umumlashgan tavsifini namoyon etuvchi 
asosiy 
ko’rsatkich 
-yalpi 
hududiy 
maxsulot(YAqM)ning 
prognozlashtirilayotgan darajasini hisoblash bo’yicha yo’riqnomani 
Iqtisodiyot vazirligining Makroiqtisodiy ko’rsatkichlami prognozlash va 
monitoringi 
bo’limi 
tomonidan 
milliy 
hisobchilikning 
umumiy 
tamoyillariga muvofiq tushuvchi metodologiya asosida ishlab chiqiladi.
YAlpi hududiy maxsulot- muayyan davr mobaynida mintaqa 
hududida ishlab chiharilgan tarmoqlar yalpi qo’shilgan qiymatining 
yig’indisini namoyon etadi. Yalpi hududiy maxsulot yahlit holdagi 
mamlakat iqtisodiyoti uchun hisoblanuvchi yalpi ichki maxsulot(YAIM) 
ko’rsatkichining hudud darajasidagi ko’rinishi hisoblanadi, biroq u bilan 
aynan bir hil bo’lmaydi. Barcha hududlardagi Yalpi hududiy mahsulotning 
yig’indisi butun iqtisodiyot bo’yicha YAIMni tashkil etmaydi. Ular 
o’rtasida ma’lum uslubiy tafovutlar mavjud. Bu tafovutlar YAIM tarkibida 
hududlar bo’yicha taqsimlab bo’lmaydigan unsurlaming mavjudligi bilan 
bog’liq.
Yo’riqnoma real sektor hamda iqtisodiy indikatorlaming rivojlanishi 
monitoringi asosida YAHM(yalpi hududiy mahsulot)ning prognoz 
ko’rsatkichlarini ishlab chiqarish usuli orqali hisoblash uchun tuzilgan. 
Hududlar uchun hisoblashning ushbu usulini qo’llash ma’lumotlar bilan 
ta’minlanganlik hamda etarli darajada ishonchli natijalami berish nuqtai 
nazaridan nisbatan maqbul hisoblanadi.