Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

yuksak xo’jalik samarasiga erishishini ta’minlaydigan maqbul variantni ishlab
chiqish bilan shug’ullanadi. Finna tanlangan taqsimot yo’li marketing bo’yicha
qolgan jami boshqa yechimlarga ta’sir ko’rcatadi - narxlar, transport tashkilotlari
bilan shartnoma tuzish, reklama xizmati, o ’z savdo nuqtalarini ochish va hokazolar
shu jumlaga kiradi. Shu sababli rahbariyat taqsimot yo’lini tanlasliga bugungina
emas, balki ertangi tijorat muhitini ham ko’zlab ish tutishi zamr. Hozirgi davrda
taqsimot jarayoni mahsulot tayyoiiashning tabiiy ravislida davomiga aylanib ketgan.
Faqat bozorga ixtisoslashgan vositachi (taqsim ot)ning kirib kelishi
ayirboshlash jarayonini tubdan o ’zgartirib yuboradi. Ilgarigi ishlab
chiqaruvchilar endi zarur tovarlami bir joyda sotishlari va ayni paytda
o ’zlariga zarur tovarlam i xarid qilishlari m um kin edi. Ayirboshlash
harakatlari soni kamaydi. Vositachilar o ’zlarining aloqalari, tajribasi,
ixtisosashuvi hamda faoliyatining ko’lami bilan ishlab chiqaruvchi firmaga
uning yolg’iz o ’zi qila olishi mumkin b o’lganidan ko’ra ko’proq narsa taklif
etadi. Shu sababli ko’pchilik ishlab chiqaruvchilar o ’z tovarlarini bozorga
vositachilar orqali taklif etadilar.
Taqsimot y o ’li aniq bir tovar yoki xizmatning ishlab chiqaruvchidan
iste’molchi sari harakatida ulaiga bo’lgan mulk egasi huquqini o ’ziga oladigan
yoki boshqaga berishga yordam ko’rsatadigan firmalar yoxud ayrim shaxslar
majmuidan iboratdir.
Boshqacha qilib aytganda, taqsimot y o ’li tovaming ishlab chiqaruvchidan
iste’molchiga qarab harakat qiladigan yo ’lidir. Taqsimot y o ’lining tarkibiy
qismlari bir qator vazifalami bajaradi:1
1
Б е л я ев ски й И .К . М ар кети н го вы е и сследован и я: И н ф о р м ац и я , а н ал и з, прогноз.
Учеб. пособ. — М.: Ф и С , 2004.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

• tovar (xizmati)ni bir joydan boshqa joyga ko’chishi;

• tovar (xizmati)ga yoki undan foydalanish uchun mulk egasi xuquqini