Тошкент давлат иқтисодиёт университети “Бухгалтерия ҳисоби” кафедраси

Узоқ муддатли молиявий инвестицияларга доир муомалаларни бухгалтерия ҳисобида акс эттириш учун қуйидаги ҳисобварақлар режасида мавжуд
0610-«Қимматли қоғозлар»;
0620-«Шўъба корхоналарга инвестициялар»;
0630-«Қарам бирлашмаларга инвестициялар»;
0640-«Қўшма корхоналарга инвестициялар»;
0690-«Бошқа узоқ муддатли инвестициялар».
Қисқа муддатли молиявий инвестицияларга доир муомалаларни бухгалтерия ҳисобида акс эттириш учун қуйидаги ҳисобварақлар режасида мавжуд
5810-«Қимматли қоғозлар»;
5820 “Берилган қисқа муддатли қарзлар”;
5890 “Бошқа жорий инвестициялар”.

• Қимматли қоғозлар нақд пулга номинал қиймати бўйича сотиб олинганда

Дт-0610- Қимматли қоғозлар,
КТ-5010-Миллий валютадаги пул маблағлари
2. Қимматли қоғозлар нақдсиз пул кўчириш йўли билан сотиб олинганда тўлов тошириқномаси ва счёт-фактура маълумотлари асосида қуйидаги бухгалетрия ёзуви қад қилинади
ДТ-0610- Қимматли қоғозлар,
КТ-5110-Ҳисоб –китоб счёти
3. Қимматли қоғозлар таъсисчилардан таъсис бадали сифатида кирим қилинганда
ДТ-0610- Қимматли қоғозлар,
КТ-4610-Устав капиталига таъсисчиларнинг улушлари бўйича қарз

4. Номинал қиймати 100 000 сўм бўлган акциялар 110 000 сўмга сотиб олинди.
ДТ-0610- Қимматли қоғозлар -110 000, КТ-5110-Ҳисоб –китоб счёти -110 000
ДТ-9610-фоизлар кўринишидаги харажатлар -10 000,
КТ-0610 - Қимматли қоғозлар -10 000
5. Номинал қиймати 100 000 сўм бўлган акциялар 95 000 сўмга сотиб олинди.
Дт-0610 - Қимматли қоғозлар -95 000,
кт-5110-Ҳисоб-китоб счёти -95 000
Дт-0610 - Қимматли қоғозлар -5000,
КТ-9590-молиявий фаолиятнинг бошқа даромадлари -5000
6. Сотиб олинган акцияларга дивидент тўлаш элон қилинганда
Дт- 4830-олинадиган фоизлар,
Кт- 9520-дивидентлар куринишидаги даромадлар

Т/р	Хўжалик муомалаларининг мазмуни	Счётларнинг боғланиши
		Дебет	Кредит
1	Сотувчи корхонага асосий воситаларни бериш йўли билан қимматли қоғозларни харид қилиш	0610-қимматли қоғозлар	9210-асосий воситаларни чиқиб кетиши
2	Сотувчи корхонага номоддий активлар ва материаллар бериш йўли билан қимматли қоғозларни харид қилиш	0610-қимматли қоғозлар	9220-бошқа актиаларнинг чиқиб кетиши
3	Сотувчи корхонага маҳсулот, товар, иш, хизматларни бериш йўли билан қимматли қоғозларни харид қилиш	0610-қимматли қоғозлар	9010
4	Сотувчи корхонага ўрнатиладиган асбоб-ускуналарни бериш йўли билан қимматли қоғозларни харид қилиш	0610-қимматли қоғозлар	9220-бошқа актиаларнинг чиқиб кетиши
5	Қимматли қоғозлар узоқ муддатли инвестициялар сифатида текинга олинганда	0610-қимматли қоғозлар	8530-текинга олинган мулк

5810 “Қимматли қоғозлар” счётида акцияларга, давлат қарзларининг фоизли облигацияларига ва бошқа қимматли қоғозларига қўйилган қисқа муддатли инвестицияларнинг мавжудлиги ва ҳаракати ҳисобга олинади.
5820 “Берилган қисқа муддатли қарзлар” счётида корхонанинг бошқа корхоналарга қисқа муддатга берган пулли ва бошқа қарзларининг ҳаракати ҳисобга олинади.
5890 “Бошқа жорий инвестициялар” счётида корхоналарнинг банк ва бошқа омонатларга сўмда ва чет эл валютасидаги қўйилмаларининг ҳаракати ҳисобга олинади.