Toshkent davlat texnika universiteti

Boshqa firmalar dasturlari bilan nima qilish kerak? 

Bu  firmalarga  yoki  XYZ  kompaniyasidan  grafikaviy  nimdasturlarning  standart  kutubxonasini 

sotib  olishga  va  o„zlarining  loyihalarida  faqat  ulardan  foydalanishga,  yoki  bu  ish  ularga  ma‟sul 

bo„lmasa,  o„zlarining  kutubxonasini  ishlab  chiqishga  va  videokartalarni  ishlab  chiqaruvchilarni 

---

 

63 

ularning  kutubxonalari  yaxshiroq  ekanligiga  va  ular  videotezlatkichlarini  ushbu  kutubxonalarga 

optimallashtirishlari durustligiga ishontirishlari lozim. 

Uzoq  davom  etgan  «kutubxona  kurashi»  natijasida  bugungi  kunda  uch  asosiy  kutubxonalar: 

Glide,  OpenGL  va  DirectSD  ajralib  chiqdi.  Glide  kutubxonasini  boshqalardan  oldinroq  3D-

tezlatgichlari  bozoriga  o„zining  Voodoo  Graphics  kartalari  bilan  3Dfx  kompaniyasi  ishlab  chiqdi. 

Bugun  biz  peshtaxtalarda  3Dfx  belgisi  qo„yilgan  o„yinlarni  ko„plab  topamiz.  Qolgan  firmalarning 

videotezlatkichlari  ularni  ko„pda  qo„llab-quvvatlamadi  va  taxmin  qilish  mumkinki,  yoki  u 

xaridorgirsiz bo„lib qoladi, yoki yangi narsaga o„zgaradi. 

OpenGL kutubxonasi IBM PC platformasida emas, balki maxsus baquvvat grafikaviy stantsiya 

platformasida  yaratildi.  Foydalanuvchilarga  u  Quake  o„yinining  muvaffaqiyati  tufayli  keldi;  bu 

o„yinda dasturchilar ushbu kutubxonaning soddalashtirilgan variantidan foydalanishdi. Quake o„yini 

shunchalik  mashhur  bo„ldiki,  bu  o„yin  tarqalgan  paytda  ko„p  ishlab  chiqaruvchilar  o„zlarining 

videokartalarini ushbu o„yin bilan ishlashga optimallashtirishni va ya‟ni ushbu kutubxonani qo„llab-

quvvatlashni  omadli  marketing  tadbiri  deb  bilishdi.  O„z  navbatida  yangi  dasturlarni  ishlab 

chiquvchilar OpenGL kutubxonasidagi protseduralardan foydalanishni ham omadli marketing tadbiri 

deb  hisoblashdi,  chunki  foydalanuvchilarda  bu  kutubxonaga  tayangan  juda  ko„p  videotezlatkichlar 

mavjud  edi.  Glide  kutubxonasi  o„zining  yaratuvchisi  –  3Dfx  kompaniyasi  tomonidan  uzoq  vaqt  va 

muttasil oldinga surib borildi, OpenGL kutubxonasiga esa muvaffaqiyat juda tez keldi.  

Hozirgi  paytda  DirectSD  kutubxonasiga  tayanish  maqsadga  muvofiqdir.  Bu  kutubxona 

DirectX kutubxonalari yirik paketi tarkibiga kiradi. U Windows operatsion tizimi ustiga multimediali 

ustqurilma sifatida Microsoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilmoqda va bepul tarqatilmoqda.