Тошкент Давлат Транспорт Университети

2. Станциянинг иш ҳажмини ҳисоблаш


2.1.“Н” участка станциясининг иш ҳажмини ҳисоблаш

Темир йўлдан фойдаланиш ишларидаги барча амаллари асосан юк поездларни тузиш режаси, поездлар ҳаракати графиги, станциянинг суткалик иш режа-графиги, поездлар ҳаракати қайдномаси ва станцияда вагонларни юклаш режаси асосида ҳисобланади ва улар 2.1, 2.2, 2.3, 2.4-жадвалларда келтирилган.

2.1-жадвал

Станцияда маҳаллий вагонлар билан бажариладиган ишлар ҳажми

Юк объектларининг номи	Юкланадиган вагонлар сони	Туширила-диган вагонлар сони	Бўш вагонлар баланси		Маҳаллий вагонлар сони
			Ортиқ (+)	Етишмаслик (-)
Юк ҳовлиси	9	15	6	-	24
Шаҳобча йўллари	9	15	3	-	21
Жами	18	27	9	-	45

Изоҳ:
(+) – бўш вагонларнинг ортиқлиги;

(-) – бўш вагонларнинг етишмаслиги;
Бўш вагонлар берилган топшириққа асосан “Л” станцияга жўнатилади.


2.2. “Н” участка станциясининг парк ва йўлларини ихтисослаштириш

Станция парк ва йўлларини тўғри ихтисослаштириш станциянинг йўлларини янада яхшироқ ривожлантириш, манёвр ва поездларнинг қарама-қарши маршрутлари (бир-бирига зид) ҳолатларининг юзага келиш даражасини минимумга қисқартириш ва манёвр локомотивлари ўртасида ишларни унумли тақсимлашга имкон беради.

Участка станцияда йўловчи поездлари, юк поездларни қабул қилиш ва жўнатиш (алоҳида жуфт ва тоқ), локомотивларни депога узатиш ва уларни деподан олиб чиқиш (ҳаракатланиш йўллари) ва поезд таркибларини тарқатиш ва тузиш (тортиш йўллари ёрдамида) учун алоҳида йўллар ажратилган. Қабул қилиш-жўнатиш ва саралаш паркидаги йўлларнинг ихтисослашуви 2.5-2.7-жадвалларда келтирилган.

2.2-жадвал

Поездларни шакллантириш режасидаги вагонларнинг йўналиши бўйича оқимларни ҳисоблаш

Станцияга туташув	Поездлар тузиш режасидаги йўналишлари номи	Поезд тузиш учун йиғиладиган вагонар сони				Жами	Тузиладиган поездлар сони		Поезд турлари
		Транзит қайта ишлана- диган		Юклана- Диган	Бўш		Ҳисоб ки- тоб бўйича	Қабул қилинган
Н-И	Н-И	0	43	0	0	43	1п+ост.43в	1п (43в)	Терма
	И ва кейингилари (И,К,Л,М,О)	22	194	5	2	223	4п+oст7в	3п(56в) 1п(55в)	Учаска
	Жами	22	237	5	2	264	5п	5п
Н-Д	Н-Д	0	8	0	0	8	1п+ост8в	1п(8в)	Терма
	А	7	89	0	0	96	1п+ост42в	1п (42в)	Участка
	Д ва кейингилари (Д,Б,В,Г)	3	121	7	0	131	2п+ост23в	2п+ост23в	Утиб кетувчи
	Жами	10	218	7	0	235	4п	4п
Н-Е	Н-Е	0	48	0	0	48	1п(48в)	1п (48в)	Терма
	Е ва кейингилари (Е,Ж)	7	157	0	0	164	3п+oст2в	1п (54в) 2п(55в)	Учаска
	Жами	7	205	0	0	212	4п	4п
Хаммаси		39	660	12	2	711	13п	13п

2.3-жадвал

Станциянинг поездларга оид ишлари

Поезд турлари	Йўналишлар (туташувлар)				Жами
	Д	И	Е
Транзит қайта ишланмайдиган	12	3	5	20
Транзит қайта ишланадиган	6	4	3	13
Станцияда тузиладиган поездлар	5	4	4	13
Жами	23	11	12	46

2.4-жадвал

Вагонлар оқиминининг эгри чизиқли жадвали

на из	Д			И			Е				Н		Жами
Д				540	192	-		108	123	-		9		972
И	108	127	-					54	82	-		7		378
Е	162	110	-	108	52	-						0		432
Н	-	-	5/2	-	-	7		-	-	0				12/2
Жами	270	237	5/2	648	244	7		162	205	0		16		1794/2

Изоҳ:
-транзит қайта ишланмайдиган вагонлар;
- транзит қайта ишланадиган вагонлар;
маҳалий вагонлар.
2.5-жадвал
“И” қабул қилиш-саралаш паркидаги йўлларнинг ихтисослашуви

Йўлнинг рақами	Йўлнинг ихтисослашуви
4 5 6 7	Тоқ йўналишдан юк поездларни қабул қилиш ва унга жўнатиш
8	Ҳаракатланадиган йўл (ходовой путь)

2.6-жадвал
“Д, Е” қабул қилиш-жўнатиш паркидаги йўлларнинг ихтисослашуви

Йўлнинг рақами	Йўлнинг ихтисослашуви
9 10 11 12	Жуфт йўналишдан юк поездларни қабул қилиш ва унга жўнатиш
13 14 15	Барча йўналишлардан қайта ишланадиган юк поездларини қабул қилиш ва станциядан тузилган поездларни жўнатиш

2.7-жадвал
Саралаш паркидаги йўлларнинг ихтисослашуви

Йўлнинг рақами	Йўлнинг номи	Вагонлар сони
16	Н-Д	43
17 18	Д ва ундан кейин (А+Б+В+Г+Д) йўналишларга вагонлар йиғилиши учун	223
19	Н-И	8
20	И ва ундан кейин (И,К) йўналишларга вагонлар йиғилиши учун	96
21	Л ва ундан кейин (Л,М,О) йўналишларга вагонлар йиғилиши учун	131
22	Н-Е	48
23	Е ва ундан кейин (Е+Ж) йўналишларга вагонлар йиғилиши учун	164
24	Юк ҳовлисига вагонлар йиғилиши учун	20
25	Шаҳобча йўлларига вагонлар йиғилиши учун	2
26	Қўшимча йўл

2.3. Станция парк ва йўлларини ихтисослаштириш

Станция парк ва йўлларини тўғри ихтисослаштириш станция йўлларини янада яхшироқ ривожлантириш, манёвр ва поездлар ҳаракатининг бир-бирига халал берувчи маршрутларининг юзага келиш даражасини минималлаштириш ва манёвр локомотивлари ўртасидаги ишларни самарали тақсимлаш имкониятини беради.

Қабул қилиш-жўнатиш ҳамда саралаш парки йўлларини ихтисослаштиришда станция иш технологиясини ҳисобга олиш лозим. Саралаш паркига яқин жойлашган қабул қилиш-жўнатиш йўллари, станцияга қайта ишловга келган транзит поездларни қабул қилиш ҳамда станцияда тузилган поездларни жўнатиш учун ихтисослаштирилган бўлиши лозим. Бош йўлларга яқин жойлаштирилган йўллар эса транзит поездларни қабул қилиш-жўнатиш учун мўлжалланиши лозим. Қабул қилиш-жўнатиш паркларида биттадан юриш йўли локомотивларни депога ва деподан қайтиш учун ажратилиши лозим.
Саралаш паркида ҳар бир йўналиш, ҳар бир юк обектлари учун биттадан йўл ажратилиши лозим. Вагонларни таъмирлаш учун ҳам алоҳида битта йўл ажратилади.
Участка станциясида йўловчи поездлари, юк поездларни қабул қилиш ва жўнатиш (алоҳида жуфт ва тоқ), локомотивларни депога узатиш ва уларни деподан олиб чиқиш (ҳаракатланиш йўллари) ва поезд таркибларини тарқатиш ва тузиш (саралаш ва тортиш йўллари) учун алоҳида йўллар ажратилган.
Бундай ихтисослаҳтириш барча ёналишлардан келувчи трансит поездларни қабул қилишда ва поездларни тузиш, тарқатиш, тузилган ҳаракат таркибларини жўнатиш йўлига олиб чиқиш билан бир вақтда поездларни қабул қилиш ва ўтказиб юборишда ҳаракат хавфсизлигини таъминлайди. Локомотивларни депога ўтказиб юбориш билан бир вақтда поездларни қабул қилиш ва жўнатиш мумкин.
Саралаш парки йўллари қуйидаги вагонларни йиғиш ихтисослаштирилади: поезд манзиллари бўйича қайта ишланадиган транзит вагонлар, поездлар тузиш режасида белгиланган вагонлар ҳамда юк ишлари ҳудуди ёки пунктлари бўйича маҳаллий вагонлар.
Станцияда тузиладиган ҳар бир ёналиш учун алоҳида йўллар ажратилади. Боиси турли ёналишлардаги вагонлар гуруҳини битта йўлда бирлаштиришда уларни қайтадан саралаш талаб этилади.
Терма поездлар учун асосан ҳар бир келиб туташган йўналишлар учун биттадан йўл ажратилади.
Вагонлар оқими катта бўлган (200 ва ундан ортиқ вагон) йўналишларга вагонларни йиғиш учун участка станцияларида 2 та йўл ажратиш тавсия этилади. Агар саралаш паркида заҳира йўллари мавжуд бўлса, бир ёки бир нечта йўлларни аниқ бир йўналишлар учун ажратиб қўймаслик лозим. Бу йўллардан юзага келган шароитдан келиб чиққан ҳолда парк ишини режалаштиришда фойдаланилади. Ушбу йўллар диспетчерлик йўллари деб ҳам аталади.
Станциянинг маҳаллий ишларини амалга ошириш учун алоҳида йўллар ажратилади. Ушбу йўллар шундай режалаштирилиши лозимки, унда юк обектларига вагонларни бериш ва олиш жараёнлари бажарилаётганда, станциядаги бошқа таркибларни тарқатиш ва тузиш билан боғлиқ манёвр ҳаракатлари тўхтатилмайди.
Бундай йўлларнинг миқдори юк амалларига келаётган вагонлар, ортиш тушириш пунктлари ва шу билан бирга, саралаш йўллари сонига боғлиқ. Носоз вагонлар учун одатда 1-2 та йўл ажратиб қўйилиши лозим. Яъни йўллардан бири вагон депосига бериладиган вагонлар учун бўлса, иккинчиси вагонларнинг жорий таъмирини бевосита саралаш паркининг ўзида амалга ошириш учун мўлжалланган бўлади.
Қабул қилиш-жўнатиш ҳамда саралаш парклари йўлларининг ихтисослаштирилганлигини жадваллар шаклида келтириш керак.