Toshkent davlat yuridik universiteti

Nazorat uchun savollar: 
1. Franshizing shartnomasini tuzish bozor iqtisodiyoti sharoitida bir qator 
qulaylik va afzalliklar beradi. Ushbular haqida o‘z fikringizni bayon qiling. 
2. Franshizing shartnomasi predmeti sifatida nimalarni ko‘rsatish mumkin? 
3. Toshkent Coca-cola LTD Pepsi-cola kompaniyasining O‘zbekistondagi 
rasmiy diler bilan shartnoma tuzib, Pepsi-cola mahsulotlarini tashish va yetkazib
berish xizmatlarini ko‘rsatishga kelishdi. Bundan xabar topgan Coca-cola 
kompaniyasi Toshkent Coca-cola LTD sudga berib, o‘zining raqobatchisi bilan 
kompleks litsenziat shartnoma tuzganligini, bu orqali uning ishchanlik obro‘si va 
tijorat sirlariga putur etkazilganligini, shartnomani bir tomonlama bekor qilish va 
o‘ziga etkazilgan zararlarni qoplashni talab qildi.
O‘z navbatida, Toshkent Coca-cola LTD kompleks litsenziarni talablarini 
rad etib, o‘zi bilan Pepsi-cola kompaniyasining O‘zbekistondagi rasmiy diler 
o‘rtasida tuzilgan shartnomada mahsulot ishlab chiqarish nazarda tutilmaganligini, 
faqat tashish va yetkazib berish bo‘yicha xizmat ko‘rsatish munosabatlari Coca-

---

346 
cola kompaniyasi va Toshkent Coca-cola LTD o‘rtasidagi tuzilgan kompleks 
tadbirkorlik litsenziyasi franshizing shartnomasi shartlarini buzmasligini va 
franshizing shartnomasiga umuman aloqasi yo‘qligini ta’kidladi. Shu sababli 
Toshkent Coca-cola LTD shartnoma bir tomonlama bekor qilish mumkin emasligi 
va rasmiy diler bilan tuzilgan shartnoma FKning 868-moddasi talablariga zid 
emasligini bildirdi. 
Sud qanday qaror chiqarishi lozim. FKning 868-moddasi talablarini 
turkumlangan va ularni qo‘llashning xususiyatlarini tavsiflang? 
4. Chevrolit kompaniyasi O‘zDEUavto kompaniyasi bilan kompleks 
tadbirkorlik litsenziyasi (franshizing) shartnomasini tuzdi. SHartnoma shartlariga 
ko‘ra, O‘zDEUavto kompaniyasi kompleks litsenziat sifatida litsenziar tomonidan 
yetkazib berilgan mahsulotlar savdosini ham tashkil qilishi lozim edi. Litsenziyat 
tomonidan sotib oluvchilarga litsenziarning mahsulotini (tovarlarini) tayyorlovchi 
sifatida sotgan tovarlarida kamchilik bo‘lganligi sababli sotib oluvchilar 
O‘zDEUavto kompaniyasi bilan birga, Chevrolit kompaniyasini ham sudga 
berishdi. 
Chevrolit kompaniyasi advokati esa sud majlisida mazkur jarayonga 
Chevrolit kompaniyasining umuman aloqasi yo‘qligi, bu o‘rinda mahsulotlarni 
sotuvchi O‘zDEUavto kompaniyasining o‘zi ekaniligini va buning uchun uning 
o‘zi javobgarligini, Shu sababli Chevrolet kompaniyasini ishga aloqador 
bo‘lmagan taraf sifatida e’tirof etish zarurligini bildirdi. 
Sud bu vaziyatda qanday qaror qabul qilishi lozim?