Toshkent farm atse vtikainstituti
Yer ostki organ lar (ildiz, ildizpoya, tuganak na piyozlar)
Download 7.28 Mb. Pdf ko'rish
|
dastarbosh
- Bu sahifa navigatsiya:
- Dorivor m ahsulotlam i quritish.
Yer ostki organ lar (ildiz, ildizpoya, tuganak na piyozlar)
odatda о ‘simlik uyquga kirgan vaqtida - erta bahorda yoki kech kuzda tayyorlanadi. B a’zi yer ostki organlami о ‘simlik gullab b o ‘lganidan so‘ng yig‘iladi. Chunki ulaming b a ’zilarini o ‘sayotgan yerida baland b o ‘yli begona о ‘simiiklar orasidan topish qiyin (solab turlari va boshqalar), b a ’zilarini qurib qolgan poyalarini esa shamol sindirib uchirib ketadi (etmak va boshqalar). Yer ostki organlami belkurak, ketmon va boshqa asboblar bilan qazib olinadi. Bir ioyning o ‘zida о ‘simlik. k o ‘p hamda yer ostki 22 organlari yaxshi taraqqiy etgan bo ‘Isa, u holda traktor bilan kavlab olinadi (qizilmiya va boshqalar). Y ig‘ilgan yer ostki organlami loy, tuproq, qum, barg va poyalardan tozalab (ba’zilarini suvda yuvib), quritish uchun mayda bo ‘laklarga qirqiladi. 0 ‘simlikning yer ustki qismlarini, masalan bargi, guli va boshqa qismlarini shudring ko ‘tarilgandan so‘ng havo ochiq paytida yig ‘ib olinadi. Y om g‘ir yoki ertalabki shudring ko‘tarilmasdan oldin yig‘ilgan o ‘simliklami quritish qiyin, ular kurtilganida ham qorayib ketadi. Y ig‘ilgan dorivor mahsulotlami savatlarga bosib yoki bir yerga uyub qo‘yib bo‘lmaydi, chunki namlik va issiqlik (qizish yoki quyosh harorati) ta’sirida o ‘simlik to ‘qimalarida chuqur biokimyoviy o ‘zgarishlar ro ‘y beradi, organimzga ta ’sir etuvchi kimyoviy birikmalar parchalanib ketib, dorivor mahsulot o ‘z qimmatini yo‘qotadi. Dorivor m ahsulotlam i quritish. Tayyorlangan dorivor mahsulotlami boshqa o ‘simlik aralashmalari, loy, tuproq, qum va boshqalardan tozalangandan so‘ng tezda quritishga kirishiladi. Quritishning eng oddiy va oson usuli tabiiy sharoitda, y a’ni ochiq havoda quritishdir. Lekin o ‘simliklaming yer ustki qismlarini (po‘stloq, meva va urug‘laridan tashqari) ochiq havoda, quyoshda quritib bo ‘lmaydi. Aks holda o‘simlikning yer ustki organlari hujayralaridagi yashil rang beruvchi xlorofill hamda gul qismiaridagi rang beruvchi pigmentlar parchalanib ketib, poya, barg va qisman gullar sarg‘ayib (ko‘pincha gullar rangsizlanib) qoladi. Xlorofill pigmenti parchalanishi bilan birga o‘simlik tarkibidagi boshqa kimyoviy birikmalar ham gidrolizlanishi mumkin. Shuning uchun ham odatda quyosh issig‘ida faqat yer ostki organlar, po‘stloq, meva va urug‘lar quritiladi. 0 ‘simliknmg yer ustki qismlari (poya, barg va gullar) maxsus qurilgan bostirma, shiypon yoki cherdaklarda quritiladi. Bu joylar toza va shamol o ‘tib turadigan ho ‘lishi kerak. Dorivor mahsulotlar maxsus ishlangan stelajlarga yupqa. qilib yoyiladi. 23 M eva kuritiladigan quritgichlarni ham dorivor m ahsulotlam i quritishga m oslashtirish m um kin. B undan tashqari, h o ‘l m evalam i, m asalan, chem ika, m alina, klyukvani ras pechida (non yopib b o ig a n d a n s o ‘ng) quritsa ham b o ‘ladi. S o ‘nggi yillarda dorivor o ‘sim!ik m ahsulotlarini tabiiy usulda quritish bilan bir qatorda turli tipdagi quritgichlarda su n ’iy quritish keng q o llan ilm o k d a. A yrim dorivor o ‘sim liklar tarkibidagi ta ’sirchan qim m atbaho kim yoviy birikm alar (m asaian, glikozidlar) tabiiy ravishda uzoq quritiiganda parchalanib ketishi m um kin. Shutting uchun ulam i su n ’iy ravishda quritgan yaxshi. B undan tashqari, su n’iy ravishda quritiiganda dorivor m ahsulot tez quriydi v a sifatii b o ‘ladi. Tarkibida efir m oyi b o ‘Igan dorivor m ahsulotlar 25-30°C da, alkaloidlar, glikozidlar va boshqa m oddalar b o lg a n dorivor m ahsulotlar 50-60 °C da quritilishm i esda tutish kerak. M ahsulotni ju d a quritib yuborm aslik lozim. A ks holda u kukunga ayianib ketadi. Download 7.28 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling