Toshkent farmatsevtika instituti
Download 24 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nazorat savollari 1. Vazifasiga ko‘ra tovarlar necha turga b o ‘linadi 2
- 2.1. Asosiy tushunchalar
- 2.2. Sifatning xususiyatlari va ko‘rsatkichlari
- 2.3. Tovarlar iste’mol xossalari va ko‘rsatkichlar nomenklaturasi
- Iste’mol xossalari va sifat ko‘rsatkichlari
- Nazorat savollari
- 3.1. Dori vositalar va tibbiy texnika, tibbiyot buyumlarining sifatini nazorat qilish tizimi
25 7. Tibbiy tovarlar tashxis qo'yish, davolash va aholi salomat- ligining tiklanishini ta ’minlaydigan asboblar, apparatlar, usku nalar, bem orlam i parvarish qilish buyum lari, reaktivlar, test buyumlar va boshqa qator tibbiy maqsadli buyumlarning keng nomenkla-turasini o ‘z ichiga oladi. 8. Tibbiyot tovarlari to ‘plam tarzida va donalab ishlab chiqariladi hamda sotiladi. 9. Tibbiyot tovarlari quyidagicha tasniflanadi: tibbiy texnika, tibbiy maqsadlarda ishlatiladigan buyum lar va tashxis qo‘yish buyumlari. 10. Tibbiy texnika tibbiy apparatlar, uskunalar, asboblar va jihozlaiga bo‘linadi. 11. Tibbiyotda ishlatiladigan buyum lar guruhini bog‘lash ashyoiari va bog‘lash vositalari, choklash ashyoiari, shpris va ignalar, qon quyish sistem alari, sun’iy endoprotezlar, yurak klapanlari protezlari, stomatologiya va oftalmologiya buyumlari, sanitariya-gigiyena buyumlari va hokazolami tashkil etadi. Nazorat savollari 1. Vazifasiga ko‘ra tovarlar necha turga b o ‘linadi? 2 . Joylashuviga ko‘ra tovarlar qanday turlarga bo ‘linadi va ular qaysilar? 3. Tovarlaming toifalanish belgilari assortimentiga ko‘ra turlarini ayting. 4. Assortiment qanday turlarga bo‘linadi va shu turlam i bir - biridan farqi nimada? 5. Tibbiy texnika nima? 6. Tibbiy to'plam lar nima va ularga misollar keltiring. 7. Tovarlaming sifat tasnifiga tarif bering. 8. Tibbiyot tovarlari ichida qanday guruh eng ko ‘p sonli hisoblanadi ? 10. Assortimentning barqarorligi deganda nim a tushuniladi? 11. Tibbiy apparatlar qanday vazifani bajaradi? 12. Tibbiyot asboblari nima maqsadda ishlatiladi? 26 ADABIYOTLAR 1. С.З. Умаров и др. М едицинское и фармацевтическое товароведение. Учебник. 2-е изд.,испр.,М . ГЭОТАР-М ЕД, 2004. 2 .М .А .Н и к о л ае в а .Т о в ар о в ед ен и е п о тр еб и тел ьск и х товаров. Т еоретические основьь У чебник для вузов.М ., Н О РМ А Л 998. 3. 3 .3 . Х а к и м о в , М .Н .З и я е в а , Г.У Т и л л а е в а . “ Медицинское и фармацевтическое товароведение” Учебное пособие. Ташкент, 2005. 4. Г.У Тиллаева, Т.Н. Абрамова. К реализации госу- д а р с т в е н н н х п р о гр а м м по о б е с п е ч е н и ю Р е сп у б л и к и У з б е к и с т а н м е д и ц и н с к о й т е х н и к о й и и з д е л и я м и медииинского назначения. / / “Ўзбекистон Ф армацевтик хабарномаси” , 2001. 5. Указ Президента РУз “ О государственной программе реформирования системм здравоохранения РУз” от 10. 11. 1998. 6. Закон РУз “Об охране здоровья граждан” от 29 августа 1996 г. 7. “ Iste’molchilam ing huquqlarini himoya qilish to ‘g‘risida” 0 ‘zbekiston Respublikasi 1996-y. 26.04. Qonuni. 8. ГОСТ 20790-92 П риборм , аппаратура и оборудование медицинские. 9. ГОСТ Р 51148-98 “ И зделия м едицинские” 10. ГОСТ Р 50444-92 П риборм, аппаратура и оборудо- вание медицинские. О бш иетехнические условия., М., И П К И зд-во стандартов, 1993. 11. Каталог М едицинские приборм, апп аратн, инстру- ментм. 27 II BOB. TOVARLARNING SIFATI, KO‘RSATKICHLARI, IST E ’M OL XOSSALARI Bu bobda siz quyidagi savollarga javob topasiz: 1. Tovar sifati deganda nim ani tushunasiz? 2. Sifatning xususiyatlari va k o ‘rsatkichlari qanday? 3. Tovar iste’mol xossalarini sanab bering. 4. Tovar k o ‘rsatkichlar nom enklaturasini bilasizm i? 5. Tovar vazifalari nim adan iborat? U larning ta ’rifi qanday? 6. Tovar sifatini baholash y o ‘llari qanday? 7 Tovarlam ing sifat ko ‘reatkichlari qanday va ularning aham iyati. 2.1. Asosiy tushunchalar Tovarning sifati iste’mol afzalligi va raqobatbardoshligini shakl- lantirishga hal qiluvchi ta ’sir o‘tkazuvchi asosiy tasniflardan biridir. Sifat — belgilangan va taxm in qilinayotgan ehtiyojlarni qondirishga obyektning qodirligiga mansub tavsiflar yig‘indisidir (MS ISO 8402:1994). Odatda, tovarlarga q o ‘yiladigan talablar tovarlam ing sifati va xossalari asosida belgilanadi. Tibbiyot tovarlarining sifati — bemorlarni davolash jarayoni- dagi ehtiyojni qondirish uchun yaroqlilik darajasi. Tovarlar sifatiga nisbatan talablaming loyihalash va tayyorlanish bosqichlarida belgilanadi, moddiy-texnika ta ’minoti, ishlanmasini tayyorlash va ishlab chiqarishni tashkil qilish, ishchilar va uzil- kesil nazorat, saqlash va sotish bilan ta ’minlanadi. Iste’molchiga jo‘natish yoki iste’mol(foydalanish)dan aw al sifatga talablar va standartlar va TShlar bilan kafolatlangan m e’yorlar b o ‘yicha yoki iste’molchilaming talablariga muvofiq baholanadi. M e’yoriy hujjatlarda sifatni shartlaydigan xususiyatlar va ko‘rsatkichlarga nisbatan talablar belgilanadi. Shu bois quyida sifatning tarkiblarini tashkil etadigan belgilami ko‘rib chiqamiz. 2.2. Sifatning xususiyatlari va ko‘rsatkichlari Xususiyat — tovarning yaratilishi, baholanishi, saqlanishi va iste’mol qilinishi (ishlatilishi) da namoyon boMadigan obyektiv xossasi. Tovarning xususiyati oddiy va murakkab b o ‘lishi mumkin. 28 Oddiy xususiyat bitta xossa bilan tavsiflanadi. Murakkabxususiyat — yig‘indida namoyon bo'ladigan sifatlar majmuyi. Jarohat sathini quritish va unga ikkilamchi infeksiya tushishidan muhofaza qilish uchun ishlatiladigan bog‘lash ashyosi murakkab xususiyatga misol bo‘lib xizm at qiladi. Sifat k o ‘rsatkichi — m ahsulot (yoki tovar) xossalarining miqdor va sifat ifodasi. Har bir ko'rsatkich o ‘z nomi va ahamiyatiga egadir (3-chizma). Ko‘rsatkich nom i tovarning sifat tavsifi bo‘lib xizmat qiladi. K o‘rsatkich ahamiyati m iqdor va sifat oMchovi (hajmi va vazni)ning natijasi hisoblanadi. Ko‘rsatkich ahamiyati muayyan talablarga m utanosiblik yoki nom utanosiblikni belgilash yoki oMchovlar natijalarini qayd etish uchun qo'llaniladi. Tovarlaming sifati aniq tovarlam ing vazifasiga muvofiq turli xil ehtiyojlarni qondirishni ifodalashni shartlaydigan xossalar va ko'rsatkichlam ing yig'indisidir. 3-chizma, Sifat ko‘rsatkich)ari va ularning tasnifi. 29 2.3. Tovarlar iste’mol xossalari va ko‘rsatkichlar nomenklaturasi Iste’mol xossalar va ko ‘rsatkichlar nomenklaturasi — hayotiy yoki farazli ehtiyojlarning qondirishni ta’minlovchi xossalar hamda ko‘rsatkichlar yig‘indisidan iborat. M ohiyatan olganda, mazkur nom enklatura iste’mol tovarlarining sifat tavsiflarini aniqlaydi. N om enklatura doirasida iste’mol xossalar va ko‘rsatkichlar ularning xususiyatlari ham da qondiradigan ehtiyojlarga qarab guruhlar va kichik guruhlarga bo‘linadi. Quyida tovarlaming iste’mol xossalarining aks etilgan guruhlar va kichik guruhlaming har birini alohida va batafsil ko‘rib chiqamiz. Tovarlar vazifasi — to v a rla m in g fiziologik va ijtim oiy. ehtiyojlarini, shuningdek ularning toifalash ehtiyojlarini qondirish qobiliyati. Vazifa tovarlaming aniqlovchi xossalaridan biriga tegishli boMadi. Agar tovar iste’m olchini vazifa bo ‘yicha qoniqtirm asa, boshqa xossalar uning uchun o ‘z ahamiyatini yo‘qotadi. Masalan, agarbogMash matosi suyuqlikni yetarlicha shimib olmasa, u holda xaridomi qulay narx ham , chiroyli va nozik qadoqlash ham o‘ziga jalb etmaydi, chunki uning asosiy vazifasi — yara sathini quritish va infeksiyadan himoya qilishdan iborat. Iste’mol xossalari va sifat ko‘rsatkichlari Qondirilayotgan ehtiyojlarga qarab vazifa xususiyatlari kichik guruhlarga boMinadi: funksional, ijtimoiy, tasniflovchi va univer sal vazifa\ax (4-chizma). Funksional vazifa (funksional xossalar) tovarlam ing asosiy, ya’ni belgilangan vazifalami bajarishga qodirligini ifoda etadi: skalpellar — yumshoq to ‘qim alam i kesish, tibbiy arra — suyak- lami arralashga moMjallangan. T ovarlam ing funksional xossalarini aniqlash, m aqsadga muvofiq ravishda, ulam ing asosiy vazifasi va ehtiyojlarni toMaroq ta ’minlashi bilan belgilanadi. 30 Ijtim o iy vazifa — to v a rla m in g yakka ta rtib d a g i yoki jamoatchilik ijtimoiy ehtiyojlarini qondirishga qodirligi. Ijtimoiy vazifa ko'rsatkichlari deb, ko‘pincha tovarlaming tashqi ko‘rinishi, tarkibi va ayrim qism larining m azm uniga aytiladi. Bunday k o ‘rsatkichlarga tovarning imidji, tashqi ko‘rinishi (m asalan, asboblaming yaltiroq sathi, tibbiy asboblar to ‘plamining qulay bejirim qadoqlanishi) kiradi. 4-chizma. Tovarlaming iste ’mol xossalari va sifat ko‘rsatkichIari nomenklaturasi. 31 Tasnifiy (klassifikatsion) vazifa — qator xossalar va ko'rsat- kichlarining tasnifiy belgilari sifatida chiqishga qodirligi. K o‘plab ko‘rsatkichlar yoki xossalar (kimyoviy tarkibi va ayrim m oddalar, funksional xossalar va hokazo) tasnifiy vazifa bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Universal vazifa — tovarlar xossalari va ko'rsatkichlarining turli xil ehtiyojlarni qondirishga qodirligi. Ishonchlilik — tovarlam ing oldindan kelishilgan m uddatlar davom ida saqlash va iste’mol qilish (foydalanish) jarayonida funksional vazifasini saqlashga qodirligi. Tovarlar — ularni saqlash, iste’mol qilish va foydalanishda sodir b o ‘ladigan jarayonlar oqibatida doimo o ‘zgarib turadi. Ishonchlilik mezoniga bog'liq holda quyidagi kichik guruhlarga bo ‘linadi: chidamlilik, to ‘xtamaslik, ta ’mirlashga yaroqlilik va saqlanishlik. Chidamlilik — tibbiyot tovarlarining texnik xizmat ko ‘rsatish va ta ’mirlashda oxirgi holat yoki belgilangan vaqtning boshla- nishigacha ishlash qobiliyatini saqlashga qodirligi. Chidamlilik k o ‘rsatkichlari deb, tovarlardan foydalanish muddatiga aytiladi. Foydalanish yoki yaroqlilik muddati — tibbiyot tovarlaridan foydalanishda asosiy vazifalarining bajarishni davomiyligi. Masalan, rezina buyumlardan foydalanish muddati 1,5—2 yil qilib belgilangan. Dori vositalaridan foydalanishda yaroqlilik m uddati ularning yorliqlarida va ishlatish bo‘yicha yo‘riqnomalarida ko‘rsatilgan. B u y u m lar, a sb o b lar, a sb o b -u sk u n a la rd a n fo y d a la n ish m uddatlari m e’yoriy hujjatlarda qayd etiladi. To ‘xtamaslik — tovarlam ing funksional vazifasini nuqsonsiz bajarishga qodirligi bo'lib, ulardan keyingi foydalanishda qiyinchilik tu g ‘ilmasligi. T o ‘xtam aslik buyum dan uzluksiz va to ‘xtovsiz foydalanish muddatlari, shuningdek shartli davrda nuqsonlam ing paydo b o ‘lish soni bilan tavsiflanadi. T o ‘xtamaslik ishonchlilik xossasi bo'lib, k o 'p in ch a tibbiy 32 tovarlar (tibbiy texnika, asbob-uskuna) uchun qo'llaniladi. Ta’mirlashga yaroqlilik — tovarlam ing avvalgi xossalarini, avvalo aniqlangan nuq so n larn i b a rta ra f etilganidan keyin, funksional vazifasini tiklab borishga qodirligi. Saqlanishlik — saqlashning muayyan muddati davomida sezilarli yo'qotishlarsiz darajada avvalgi m iqdor va sifat tavsiflarini saqlashga qodirlik. Saqlanishlik barcha iste’mol tovarlarga, shu jum ladan tibbiyot tovarlariga ham xosdir. Ergonomik xossalar — tovarning iste’molchi ehtiyojlarini qondirish uchun qulaylik, badastirlikni his etishni yaratish qobiliyati. Dori vositalami qabul qilish uchun (burunga, ko'zga tom izgichlar, kapsulalardagi dori m oddalar va hokazo) qulay qadoq ko‘rinishida namoyon boMadi. Estetik xossasi — tovarning tashqi (tovar) ko‘rinishi, butun- ligi, m oda va uslubi, axborot ifodaliligi va tovami bozorda sotishga bog‘liq boMgan ishlov berilganligining mukammalligi tovarlam ing estetik xossalari ko‘rsatkichlari b o ‘lib xizmat qilishi mumkin. Ekologik xossalar — tovarlardan foydalanilganda ularning atrof-m uhitga zararli ta ’sir o ‘tkazm aslikka qodirligi. Atrof-m uhitning barqarorligini buzadigan elektr va magnit maydonlarning tavsiflari tibbiy texnikaning ekologik xossalari ko‘rsatkichlaridir. Xavfsizlik — yo‘l qo‘yiladigan daraja bilan ziyon va zarar yetkazish ehtimoli cheklangan holat. Tibbiyot tovarlariga nisbatan olganda, xavfsizlik tovarlardan foydalanilganda yoki iste’mol qilinganda iste’molchi hayoti, sog‘lig‘i va mulkiga ziyon-zahmat yetkazishning yo‘qligi deb qaraladi. Xavfsizlik barcha tibbiyot tovarlariga xos boMgan eng m uhim sifatdir. Xulosalar 1. Tovarlar sifati tovarning iste’molchi va raqobatbardoshliligiga jiddiy ta ’sir ko‘rsatuvchi asosiy tavsiflardan biridir. 33 2. Sifat — to v arlarg a b o ‘lgan e h tiy o jlarn i qondirishga obyektning qodirligiga mansub tavsiflar yigindisi. 3. Xususiyat tovarning yaratilishi, bahosi, saqlanishi va iste’mol qilinishida nam oyon boMadigan obyektiv xossadir. 4. Tovarlam ing fiziologik va ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish qobiliyati tovarlar vazifasini belgilaydi. 5. Tovarlaming asosiy, ya’ni belgilangan vazifalarini bajarishga qodirlilik xossasi funksional xossa deyiladi. 6. Ijtimoiy vazifa — tovarlaming yakka tartibdagi yoki jamiyat ijtim oiy eh tiy o jlarin i qondirishga qodirligi. Ijtim oiy vazifa ko‘rsatkichlari deb, ko‘pincha tovarlaming tashqi ko‘rinishi, tarkibi va ayrim qismlaming mazmuniga aytiladi. 7. Ishonchlilik — tovarlaming oldindan kelishilgan m uddatlar davomida saqlash va iste’mol qilish jarayonida funksional vazifasini saqlashga qodirligi. 8. Xavfsizlik — yo ‘l qo'yiladigan daraja bilan ziyon va zarar yetkazish ehtimolining cheklangan holati. Xavfsizlik barcha tibbiyot tovarlariga xos boMgan eng muhim sifatdir. 9. Ekologik xossalar — tovarlardan foydalanilganda ularning atrof-m uhitga zararli ta ’sir o‘tkazmaslikka qodirligi. 10. Saqlanishlik — saqlashning muayyan m uddati davomida sezilarli yo‘qolishlarsiz darajada avvalgi m iqdor va sifat tavsiflarini saqlashga qodirlik. Nazorat savollari 1. Tovarlar sifati qanday ta ’riflanadi? 2. Sifat ko ‘rsatkichlarini sanab bering. 3. Tovarlaming iste’mol xossalari tushunchasi nimani bildiradi? 4. Tovarlaming ergonometrik va estetik xossalari nima? 5. Tovarlaming havfsizligi xossasi qanday nam oyon boMadi? 6. Tovarlar ishonchliligi deganda nim ani tushunasiz? 7. Tovarlam ing funksional vazifasi qanday nam oyon boMadi? 34 ADABIYOTLAR 11. С.З. Умаров и др. М едицинское и фармацевтическое товароведение. Учебник. 2-е изд.,испр., М. ГЭОТАР-М ЕД, 2004. 2. М .А .Н и колаева. Т о вар о вед ен и е п отреби тельских товаров. Теоретические основь 1 . У чебник для вузов. М., НОРМ А,1998 г. 3. 3 .3 . Х а к и м о в , М .Н . З и я е в а , Г.У Т и л л а е в а . “ Медицинское и фармацевтическое говароведение” Учебное пособие. Таш кент, 2005. 4. ГОСТ 15467-76. (С Т С Э В 3519-81). У правление к ачеством продукци и . О сн о в н м е п о н я ти я. Терминь! и определения. 5. М С ИСО 8402:1994, п.2.3. Ill BOB. SIFAT NAZORATI VA STANDARTLASH Bu bobda siz quyidagi savollarga javob topasiz: 1. Sifat nazorati va standartlash tushunchasiga qanday ta ’rif berasiz? 2. Dori vositalari va tibbiy buyum lar, tibbiy texnika sifatini nazorat qilish davlat tizim i haq id a nim alam i bilasiz? 3. Sifat nazorati va standartlash tam oyillari, talablari va m aqsadlari qanday? 4. Standartlash sohasida qanday m e ’yoriy hujjatlam ing toifalari, stan d artlar turlari qo'llaniladi? 5. S tandartlam ing qanday turlari mavjud? 6. X alqaro standartlar haqida nim alam i bilasiz? 7. Tibbiy buyum larga nisbatan texnik shartlam ing qo'yilishini maqsadi nimada? Dunyoning barcha m am lakatlarida tovarlam i nazorat qilish amalga oshiriladi. Yevropa, Amerika, Osiyo-Tinch okeani m inta- qasida va albatta 0 ‘zbekistonda ham qabul qilingan tartibga solish amaliyotiga, asosan, tibbiyot tovarlari tizimida dorixonalarga, klinik muassasalar va ixtisoslashtirilgan do‘konlarga kelib tushayot- gan tovarlaming sifatini kafolatlash uchun alohida ahamiyatga ega bo ‘lgan sifatiga mutanosiblikka, bemorlar, xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar sog‘lig‘iga xavf tug‘dirmasligiga albatta baho beriladi. 3.1. Dori vositalar va tibbiy texnika, tibbiyot buyumlarining sifatini nazorat qilish tizimi SogMiqni saqlash va tibbiyot fanining rivojlantirish konsep- siyasida dori vositalarining ta ’minotini takomillashtirish va tibbiy yordam ko‘rsatishda kafolat asosiy tamoyilga aylandi. Davlatning asosiy vazifalaridan biri — dori vositalari va tibbiy buyum lam ing yuqori sifatini ta ’minlash masalasini faqat sifatni samarali nazorat qilish tizim ini amalga oshirish yo‘li bilan hal qilish m um kin. 0 ‘zbekiston Respublikasining 1997 yilda qabul qilgan “ Dori vositalari va farm atsevtik faoliyat to ‘g ‘risida”gi Q onuni dori vositalari va tibbiy buyum larni ishlab chiqarish, tayyorlash, sifati, samaradorligi va xavfsizligini ta ’minlashda davlat nazoratining ustuvorligini belgilab berdi. 36 Ekspertizalash, standartlash va davlat nazoratining mavjud nazorat tizimini takomillashtirish mazkur konsepsiyaning dastlabki amaliy tatbig‘iga aylandi. Bu esa 0 ‘zbekiston Respublikasi SogMiqni saqlash vazirligi tizimida nazorat tizim ining barcha bo‘linmalarini birlashtirishga qodir tuzilm alam i yaratish, shu bilan birga dori vositalari va tibbiy texnikaning zamonaviy talablaiga muvofiq sifatini nazorat qilishni ta ’minlash imkonini yaratdi. Dori vositalari va tibbiy texnika buyumlarini reglamentlash sohasida yagona davlat siyosatini ta ’minlash maqsadida 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1995-yil 25-mayda qabul qilgan 181 -sonli qaroriga binoan Dori vositalari va tibbiy texnika sifatini nazorat qilish Bosh boshqarmasi tashkil qilindi. Dori vositalari va tibbiy texnika sifatini nazorat qilish Bosh boshqarmasining zimmasiga dori va tashxis vositalari hamda tibbiy texnika va tibbiy buyumlar sifati ustidan davlat nazoratini tashkil qilish ham da amalga oshirish, dori vositalari va tibbiy buyumlami, davolash, oziqlanish mahsulotlari ham da tibbiy texnikani eksper tizalash, standartlash va ro‘yxatga olish ham da sertifikatlashni amalga oshiruvchi muassasalar va tashkilotlar faoliyatini muvofiq- lashtirish ham da ularga rahbarlik qilish masalalari yuklatilgan. Sifatni ta ’minlash m ezonlaridan biri mustaqil farmatsevtik nazoratni tashkil etishdir. 0 ‘zbekiston Respublikasida ushbu vazifalar Bosh b o sh q arm an in g F arm atsev tik inspeksiyasiga topshirilgan. M azkur inspeksiya nazorat tizimiga kiruvchi ish lab chiqarish korxonalari, dorixona xizmatlari faoliyatini tekshi- radi. M intaqalarda dori vositalar va tibbiy buyumlar sifatining nazorati nazorat-tahlil laboratoriyalari yordamida amalga oshiriladi. Ularning barchasi “0 ‘z standart” Agentligi tom onidan sinov markazlari sifatida akkreditatsiyadan o ‘tgan. Mazkur laboratoriya - laming uslubiy markazi — Bosh boshqarm aning Dori vositalarini Ekspertizalash va Standartlash Davlat M arkazidir (D V ESD M ). Tibbiyot buyumlari sohasida davlat siyosatini shakllantiiish, muammolarini hal etishda yetakchi o ‘rinlardan birini Yangi tibbiy texnika q o ‘m itasi egallaydi. Q o ‘m ita Bosh b o sh q arm an in g tuzilmaviy bo‘g ‘ini bo‘lib, tibbiy texnika va tibbiy buyumlar hamda 37 tashxis vositalari sifatini nazorat qilish va standartlash bo ‘yicha yagona davlat siyosatini ta ’minlashga da’vat etilgan. M amlakatimiz hududida mahalliy va xorijiy davlatlar tibbiy texnika va tibbiyot buyumlarini tibbiy maqsadlarda qoMlashga ruxsat berish ushbu qo ‘mitaning asosiy vazifasi hisoblanadi. Qo‘mita xalqaro qoidalarga va standartlarga, shu jum ladan Standartlash bo ‘yicha xalqaro kengash (ruscha: ИСО) va Xalqaro elektr texnikasi komissiyasi (ruscha: М ЭК) talablariga amal qilib, tibbiy te x n ik a n in g qayd sin o v larin i tashkil qiladi h a m d a muvofiqlashtiradi, yangi tibbiy texnika va tibbiy buyumlami tibbiyot amaliyotida qo‘llanishi to ‘g‘risida qaror qabul qiladi, tegishli shahodatnoma beradi hamda uni tibbiy texnika va tibbiyot buyumlari Davlat Reestri ro'yxatiga kiritish to ‘g‘risida qaror qabul qiladi. 0 ‘zbekiston Respublikasida mahalliy va xorijiy tibbiyot texnikasi hamda tibbiyot buyumlarini ro'yxatga olish tartibini ishlab chiqilishi va tasdiqlanishi, m am lakatga tibbiy uskunalar ham da tibbiy buyumlami olib kirishda oddiy tartib o‘m at ish imkoniyatini yaratdi. Amaldagi nazorat tizimi doirasida DV va tibbiy texnika sifatini n a z o r a t q ilis h B osh b o s h q a r m a n in g D o ri v o s ita la r in i E k sp ertizalash va S tan d artlash D avlat M arkazi qoshidagi akkreditatsiyadan o ‘tgan tahlil laboratoriyalari orqali am alga oshiriladi. DVESDM tasarrufida 4ta laboratoriya mavjud bo ‘lib, ular dori vositalari, mahalliy va xorijiy tibbiyot texnikasi, tibbiyot buyumlarining sifatini tekshirish bilan mashg‘ul. Har bir labora toriya belgilangan m uddat ichida akkreditatsiya sinovlaridan o ‘tkaziladi. Bosh boshqarm a tizimida bem orlar hayoti va sog‘ligi uchun xavfsizlik hamda sifat ko‘rsatkichlari bo‘yicha me’yoriy hujjatlaming talablariga tibbiy mahsulotlari (shu jum ladan sertifikatlash)ga mutanosiblik sinovlari paytida haqqoniy va obyektiv axborot olish uchun tuzilgan tibbiy texnika, asbob-uskuna ham da tibbiy buyumlar sifatini nazorat qilish laboratoriyasi faoliyat yuritmoqda. Laboratoriya sinov asbob-uskunalari va o ‘lchov vositalari bilan t a ’m in lan g an , o ‘lchovlar h am d a sin o v lar o ‘tkazish u c h u n m e’yoriy va boshqa standartlar (ГОСТ, OCT, ISO) kabi hujjatlar majmuasiga egadir. 38 Laboratoriya Dori vositalari ekspertizasi va standartlash Davlat markazi (DVESDM) tarkibiga kirib hamda u orqali boshqa idoralar, tashkilotlar va korxonalar bilan shartnom a asosida o ‘zaro faoliyat ko‘rsatadi. DVESDM ning asosiy vazifasi dori, tashxis vositalari, tibbiy texnika va tibbiy buyum lar sifati ustidan davlat nazoratini amalga oshirishdan iboratdir. DV va tibbiy texnika, tibbiy buyumlar sifatini nazorat qilish tizimiga kiradigan tashkilotlar dori vositasi yoki tibbiy texnika, tibbiy buyumlar sifatini tavsiflovchi zarur standartlar va boshqa m e’yoriy hujjatlarga egadir: farm akopeya m aqolalari(F m ), vaqtinchalik farmakopeya maqolalari(VFS), tarm oq standartlari, texnik shartlar (Tsh), Amerika Farmakopeyasi(USA Pharm aco poeia), Britaniya ( The British Pharm acopoeia), Hindiston (The India Pharmacopoeia), Germ aniya, Yevropa, Yaponiya, Xalqaro standartlar(H C O — ISO), Xalqaro elektrotexnik hay’ati (М Э К ) va boshqalar. Download 24 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling