Тошкент молия институти ризаев нурбек кадирович

Муаммолар мазмуни	Сумма
Проводкалар
дебет	кредит
1	Қурилиш объекти юзасидан бўнак(аванс) олди
2	Омбордан қурилиш материаллари объектга жўнатилди.	8.000.000
3	Ишчи ва хизматчиларга иш ҳақи ҳисобланди: а). ишчиларга б). прораб ва инженерларга в). идора ходимларига	6.500.000 2.800.000 3.700.000
4	Меҳнат ҳақига нисбатан ижтимоий суғуртага ажратма ҳисобланади (25%): а). ишчиларнинг иш ҳақи бўйича б). прораб ва инженерлар иш ҳақи бўйича в). идора ходимлари иш ҳақлари бўйича
	Жами
5	Мол юборувчилардан қурилиш материаллари олинди, лекин пул тўланмади	8.500.000
6	Идора биноларини таъмирлаш учун омбордан қурилиш материаллари сарфланди	500.000
7	Қурилишнинг сантехника ишларини бажарган субпудратчиларга пул ўтказиш ҳисобланади	6.000.000
8	Маҳсулот сотишда банд бўлган ходимларга иш ҳақи ҳисобланди	600.000
9	Маҳсулот сотишда банд бўлган ходимларга иш ҳақи ҳисобланган иш ҳақидан ижтимоий суғуртага ажратма ҳисобланди	240.000
10	Режа бўйича ўтказилган аудиторлик текшируви учун пул ўтказилди	700.000
11	Қуриб битказилган объект буюртмачиларга қабул қилиш-топшириш далолатномаси билан топширилди: а). объектнинг смета қиймати б). ҳисобланган ҚҚС суммаси	40.000.000 8.000.000
	Жами	48.000.000
12	Олдиндан олинган аванс суммаси буюртмачилардан олинадиган суммадан ушлаб қолинди
13	Бажарилган ишлар учун буюртмачилардан пул келиб тушди
14	Ҳисоб-китоб счетидан қуйидагилар тўланди: а). бюджетга ҚҚС суммаси б). мол юборувчи ва бошқа ташкилотларга	6.000.000 9.800.000
15	Умум ишлаб чиқариш харажатлари қурилиш объекти қийматига ўтказилди
16	Иш ҳақи бериш учун ҳисоб-китоб счетидан кассага пул қабул қилинди	4.300.000
17	Кассадан иш ҳақи нақд пул билан тўланди	4.300.000
18	Иш ҳақининг қолган қисми пластик карточкадан тўланди	5.500.000
19	Ҳисоб-китоб счетидан ижтимоий суғурта органиган пул ўтказиб берилди
20	Топширилган(сотилган) буюртманинг ҳақиқий таннархи ҳисобдан чиқарилди (суммаси аниқлансин)
21	Ҳисобот даври охирида қуйидаги транзит счетлар ёпилиб якуний молиявий натижалар аниқлансин: Буюртмани сотишдан тушган тушум Сотилган буюртманинг ҳақиқий т-н Сотиш харажатлари маъмурий харажатлар 5. Опреасион харажатлар

Вазифа: Муомалаларга проводкалар берилсин. 2. Ноаниқ суммалар топилсин. 3. Молиявий натижалар ҳисоботи тузилсин. 4. Фойдадан ажратма – 6%

2 Масала. Қуйидаги молиявий ҳисобот шаклини тўлдиришга бухгалтер учун консалтинг хизматларни кўрсатинг.

МОЛИЯВИЙ НАТИЖАЛАР ТЎҒРИСИДАГИ ҲИСОБОТ

2-жадвал

Кўрсаткичлар номи	Сатр коди	Ҳисобот даврида
		Даромад	Хараж
Маҳсулот (товар, иш ва хизмат) ларни сотишдан соф тушум	010
Сотилган маҳсулотларнинг таннархи	020
Маҳсулот (товар, иш ва хизмат) ларни сотишнинг ялпи фойдаси	030
Давр харажатлари, жами (сатр.050+060+070+080), ш.ж	040
Сотиш харажатлари	050
Маъмурий харажатлар	060
Бошқа операсион харажатлар	070
Асосий фаолиятнинг фойдаси (зарари) (сатр. 030-040+090)	100
Умумхўжалик фаолиятининг фойдаси (зарари)	220
Даромад (фойда) солиғини тўлагунга кадар фойда (зарар) (сатр.220+/-230)	240
Даромад (фойда) солиғи	250
Фойдадан бошєа солиқлар ва йиғимлар	260
Ҳисобот даврининг соф фойдаси (зарари)	270

2.1 Масала. Маҳсулотни ишлаб чиқариш жараёнига ёндошув, яъни қайси маҳсулотни ишлаб чиқарган афзалроқ
Компания қуйидаги икки хил маҳсулотни ишлаб чиқаради:
3-жадвал

№	Кўрсаткичлар	Маҳсулот тури
		А	Б
1	Бир донасининг бахоси (сўм)	20000	30000
2	Бир донанинг ўзгарувчан харажати	14000	18000
3	Бир донанинг маржинал фойдаси
4	Маржинал фойда даражаси

Қайси маҳсулотни ишлаб чиқариш керак:

2. 
   
   Масала. Йиллик ишлаб чиқариш хажми 1000 машина соат бўлиб, бир соатда А маҳсулотдан 4 дона, Б маҳсулотдан 1 дона ишлаб чиқариш мумкин. Уҳолда:
   

4-жадвал

№	Кўрсаткичлар	Маҳсулот тури
		А	Б
1	Бир соатда ишлаб чиқарилаётган маҳсулот сони
2	Бир дона маҳсулотга тўғри келаётган маржинал фойда (аввалги жадвалга қаранг)
3	Бир соатга тўғри келадиган маржинал фойда
4	1000 соатга тўғри келадиган маржинал фойда

Қайси маҳсулотни ишлаб чиқариш керак

3 Масала. Маҳсулот таннархини аниқлашнинг оддий усули.
Корхонада қуйидаги харажатлар амалга оширилган: Меҳнат ҳақи-125000000 сўм. ЯИТлар –30000000 сўм. Асосий воситалар амортизасияси-2200000 сўм. Ишлаб чиқариш билан боғлиқ бошқа харажатлар-4800000 сўм. Жорий даврда 2000 тонна кўмир қазиб олинган.
Топшириқ: 1 тонна кўмирнинг таннархини аниқланг ва счётларда акс эттиринг.
4 Масала. Харажатларни ҳисобга олишнинг маржинал усули.
2020 йилда компания бир бирлик маҳсулот ишлаб чиқариш бўйича қуйидаги маълумотлар келтирилади: сотиш бахоси-7220 сўм, қўшилган қиймат солиғи-1290 сўм, ўзгарувчан харажатлар-2702 сўм, доимий харажалар-2658 сўм.
Топшириқ: маржинал даромад ва операсион фойдани аниқланг.
вазият: корхона бўйича ишлаб чиқариш ҳисоботининг карточкаси келтирилган. Ушбу карточка ёрдамида ишлаб чиқарилган вентиляторларнинг май ойи учун буюртма ҳисобот калкулясиясини аниқланг ва шаклни тўлдиринг.
Ишлаб чиқариш карточкаси
5-жадвал

Калкулясия моддалари:	Дебет									Кредит
	Ишлаб чиқариш харажатлари									ҳисобдан чиқарилиши
	март			апрел		Жами хара-жат	Ой бўйи-ча		Қайтарилиши, чиқитқи брак		ой			Қайта-рили-ши, чиқит-қи, брак		Тайёр маҳсулот тан-нархи
	1-сех	2-сех	1-сех		2-сех
Материаллар
-асосий	16400	-	35200		90700			03	300			04	500
-ёрдамчи	-	-	-		5000			-	-			-	-
ТТХ	800	-	1500		3600			-	-			-	-
Ишчиларга иш ҳақи	18900	-	45800		23000			-	-			-	-
Харажатлар:
-умум и/ч	17700	-	35800		22400			-	-			-	-
-бракдан зар	-	-	7700		-			-	-			-	-
Жами	53800	-	126000		144700				300				500

Ҳисобот калкулясияси (буюртма усулида)
6-жадвал

Калкулясия моддалари	100 дона вентиляторга сарфланган харажатлар	1 дона вентиляторга сарфланган харажат		Натижа
		Ҳисобот бўйича	Режа бўйича	тежалган	Ортиқча харажат
Асосий материаллар			1500
Қайтарилган чиқитқилар			-10
Чиқитқидан ташқари материаллар			1490
Ёрдамчи материаллар			50
ТТХ			64
Ишчилар иш ҳақи			918
Бракдан зарар			-
Умум и/ч хар			909
Жами

5 Масала. Норматив усулда харажатларни ҳисобга олиш ва таннархини аниқлаш. Қуйидаги маълумот мавжуд: маҳсулот бирлигининг норматив таннархи-120 сўм, ишлаб чиқарилган маҳсулот-50 дона, ортиқча сарф-120 сўм, тежалган-90 сўм, ой бошига тугалланмаган ишлаб чиқариш 10 дона, 1 дона тугалланмаган ишлаб чиқаришнинг норматив таннархи-122 сўм.
Топшириқ: жами ва бир дона маҳсулотнинг ҳақиқий таннархини аниқланг ва счётларда акс эттиринг.
6 Масала. Маҳсулот таннархини калкулясия қилишнинг оддий усули.

Тақсимлаш коеффисиенти-1,244
7-жадвал

Маҳсулот тури	Бир ойдаги мах сони дона	Режадаги таннархи сўм	Жами режадаги харажатлар сўм	Тақсим коефф-ти	Ҳақиқий Харажатлар сўм	Бир дона маҳсулот харажати сўм
А	100	1500
Б	300	450
В	800	2260

7 Масала. Маҳсулот таннархини калкулясия қилишнинг бўлимли усули.
Текширилаётган корхона 4 жараёндан ташкил топган. Режалаштирилган ва ҳақиқий ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми-200 дона. Белгиланган норма бўйича:
- 1-сехга жўнатилган хом-ашё ва материаллар қиймати 300.000 сўм ва қўшимча харажатлар 165.000 сўм;
- 2-сехда ишлов бериш учун 140.000 сўм;
- 3-сехда эса 200,000 сўм сарфланган.
Бухгалтер ёрдамчисига бу жараёнлардан келиб чиққан ҳолда маҳсулот бирлигининг ҳақиқий таннархини аниқлашга ёрдам беринг ва тегишли бухгалтерия ўтказмаларини тайёрланг

8 Масала. Маҳсулот ишлаб чиқаришнинг критик хажми

8-жадвал