- Ҳисобот (бухгалтерия ва статистик ҳисоботларга бўлинади) статистик кузатишнинг асосий шакли бўлиб, у барча корхона ва ташкилотлар фаолияти ҳақидаги бошланғич маълумотларни тўплаш учун имконият яратади. Унинг маълумот манбаи бўлиб бухгалтерия ва оператив ҳисоб ҳужжатларида қайд этилган бошланғич ёзувлардир.
3-савол: Статистик кузатиш шакллари ва турлари - Махсус ташкил қилинган статистик кузатишларни воқеа ва ҳодисаларнинг содир бўлишини қайд қилиш вақтига қараб уч турга ажратиш мумкин:
- Узлуксиз
- Фурсатли
- Бир йўлакай кузатиш
3-савол: Статистик кузатиш шакллари ва турлари - Узлуксиз кузатиш - ҳодисалар рўй бериши биланоқ қайд қилинадиган кузатиш.
- Масалан, бола туғилиши, никоҳдан ўтиш каби воқеа (ҳодиса)лар содир бўлиши биланоқ, яъни ўша куннинг ўзидаёқ қайд этилади.
3-савол: Статистик кузатиш шакллари ва турлари - Фурсатли (даврий) кузатиш - маълум муддатларда ўтказиладиган кузатишлар тушунилади. Масалан, ҳар йили корхоналар тақдим қиладиган йиллик ҳисоботлар.
- Бир йўлакай кузатиш - бирорта масалани ечиш учун ўтказиладиган кузатиш.
- Масалан, аҳоли рўйҳати. Зарурият туғилганда ҳар 10 йилда 1 марта ўтказилиб турилади.
3-савол: Статистик кузатиш шакллари ва турлари - Ўрганилаётган тўплам бирликларини қамраб олишига қараб, статистик кузатиш икки турга бўлинади:
- 1. Ёппасига кузатиш.
- 2. Қисман кузатиш.
3-савол: Статистик кузатиш шакллари ва турлари - Ёппасига кузатишда тўплам бирликларининг барчаси кузатилади. Масалан, Ўзбекистонда аҳоли рўйхати ўтказиладиган бўлса, республика фуқароларининг барчаси (қаердалигидан қатъий назар) рўйҳатга олинади.
3-савол: Статистик кузатиш шакллари ва турлари - Қисман кузатишда ўрганилаётган тўплам бирликларининг бир қисми кузатишга жалб қилинади. Қисман кузатиш тўртта турга бўлинади:
- Анкета орқали кузатиш.
- Монографик тасвирлаш.
- Асосий массивни кузатиш.
- Танлаб кузатиш.
Do'stlaringiz bilan baham: |
