Toshkent moliya va iqtisodiyot kolleji

Reja:

1. 
   Svop valyuta operatsiyalari
   
2. 
   Svop operatsiyalarinin amalga oshirish tartibi
   

Svop (ingl. "swap", "swop") - almashuv, almashtirish ma'nosini bildiradi. Svop operatsiyasi bu, hisob-kitob sanalari turlicha bo’lgan, taxminan teng hajmdagi xorijiy valyutani bir vaqtning o’zida sotilishi va sotib olinishidir. Svop valyuta operatsiyasi bo’lib, valyutani "spot" shartlari asosida, milliy valyuta evaziga sotib olinishi va keyinchalik uni qayta sotib olinishini ko’zda tutadi. Demak, svop operatsiyasi bu, valyutani miqdor jihatidan teng summalarga, ular bo’yicha hisob-kitoblarni turli sanalarda amalga oshirish sharti bilan, bir vaqtning o’zida sotib olinishi va sotilishidir. Svop bu, valyutani so’nggi sotuv kafolati bilan vaqtinchalik sotib olishdir.

Amaliyotda svop, bir vaqtning o’zida, valyuta almashuvi bilan bog’liq ikki alohida shartnomaning imzolanishini ko’zda tutadi. Bu shartnomalar qarama-qarshi yo’nalishlar va turli hisob-kitob sanalariga ega. Mazkur shartnomalarning biri bo’yicha birinchi valyuta ikkinchi valyuta hisobiga, ma'lum bir sanada yetkazib berish sharti bilan sotib olinadi. Ikkinchi shartnoma bo’yicha esa birinchi valyuta ikkinchi valyutaga, boshqa sanada yetkazib berish sharti bilan sotib yuboriladi.
Svop valyuta operatsiyalarini ko’p qollarda banklar amalga oshiradi. Bunda ikki bank o’rtasida ikki valyuta bilan almashuv ma'lum bir davrda bo’lib, shartnoma oxirida dastlabki valyutalar banklarga qaytariladi. Valyutalar bilan almashuv bir vaqtning o’zida tuziladigan, ammo valyutalarni turli sanalarda yetkazib berilishi ko’zda tutilgan ikki qarama-qarshi shartnoma shaklida amalga oshiriladi: "spot" bir shartnoma bo’yicha va "forvard" boshqa shartnoma bo’yicha. Buning natijasida ikkala bank ham "spot" shartlari asosida sotib olingan valyutani to u "forvard" shartlari asosida sotilgunga qadar o’z ixtiyoriga oladi. Barqaror iqtisodiyot va kapitallarning erkin harakati sharoitida forvard bozoridagi baholar foizlar farqlariga bog’langandir. Forvardli (hisob-kitob qilingan) kurs quyidagiga teng bo’ladi: