Тошкент тиббиёт akademiyasi фарgъона филиали


Download 477 Kb.
bet20/44
Sana08.04.2023
Hajmi477 Kb.
#1342650
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   44
Bog'liq
ALot-2

Маърузанинг режаси:

  1. Нафас аъзоларини тараккиёти.

  2. Бурун бушлиги, хикилдок анатомияси ва топографияси.

  3. Бронхлар. Упка ва плевранинг анатомияси ва топографияси.

  4. Кукс оралиги.

Тирик жониворлар асосан икки гурухга булинади: бири-хаво билан нафас олувчилар-аэроблар, иккинчиси-хавосиз яшовчи-анаэроб гурухидир. Купчилик жониворлар хаво билан нафас олувчилар гурухига киради, бир группа жониворлар (микроблар) борки улар кислородсиз мухитда яшайди. Курукликда яшовчи хайвонлар кислородни хаво таркибидан олса, сувда яшовчилар сувда эриган кислород хисобига яшайди. Нафас аъзолари хаво ёки сув таркибидаги кислородни конга утказиб олиб, унинг кон оркали бутун организмдаги тукималарга таркалишини таъминлайди. Бундан ташкари, нафас аъзолари организмда хосил булган СО2 ни организмдан кайта атмосферага чикариб юбориш вазифасини хам бажаради. Курукликда яшовчи хайвонларда бу вазифани нафас аъзолари - бурун бушлиги, хикилдок, трахея, бронхлар ва упкалар бажарса, сувда яшовчи хайвонларда жабралар (ойкулоклар) бажаради. Жабра вараклари тури - капиллярлар булиб, ойкулок оркали утган ёки жабраларга тукнаш келган сув шу жабра вараклари орасида таркалган капиллярларга тукнаш келади. Бу капиллярлардаги кон кислородга туйиниб, бутун организмга таркалади. Солиштирма анатомия нуктаи назаридан сувда эриган хаво хисобига организмнинг кислородга булган эхтиёжини кондирувчи нафас аъзоларига караганда биогенетик кадимий аъзолардир. Кадимда хаёт энг аввал сувда пайдо булганлиги фан исботлади. Эволюцион тараккиёт натижасида энг аввало сувда яшовчи содда хайвонлар, кейинчалик сувда яшовчи бир кадар мураккаб хайвонлар пайдо булган. Табиий шароит ва иклимнинг узгариши, кул ва боткокликларнинг курук ерга айланиб кетиши, сув тагидаги хайвонларнинг курукликка чикиб колишига сабаб шароитга мослаша олмаслиги натижасида купчилик авлод оилалари йук булиб кетган, бир кисми янги шароитга мослашиб узгара бошлаган. Натижада сувда ва курукликда яшовчи хайвонлар, пировардида факат курукликда яшовчи хайвонлар келиб чиккан.

Download 477 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling