Toshkent tibbiyot akademiyasi jamoat salomatligi va menejment kafedrasi tibbiy yordam sifatini oshirish fani bo

asosiy, asosiy natijalarini tavsiflovchi ko'rsatkichlarni tanlashda shuni yodda tutish 
kerakki, ular:
-sog'liqni saqlash muassasalarining barcha faoliyati natijalariga bevosita va hal 
qiluvchi ta'sir ko'rsatish;
-xodimlarning ish vaqtining muhim qismini egallash;
-ularning soni nisbatan kam (4 - 10);
-barcha natijalarning kamida 80% ni tashkil qiladi;
sog'liqni saqlash muassasasi yoki bo'linmasi maqsadlariga erishishga olib keladi. 
Ertaga sog‘liqni saqlash muassasasi rahbari duch keladigan muammolar bugungidan 
butunlay farq qiladi. Ammo biz chuqur o'zgarishlar davrida yashayapmiz, ular o'z 
ko'lami va mumkin bo'lgan oqibatlari bo'yicha Ikkinchi Jahon urushi, SSSR 
parchalanishi, bir qator iqtisodiy inqirozlar va boshqalar natijasida yuzaga kelgan 
o'zgarishlardan ustun turadi. Shu bois, bizning fikrimizcha, tibbiy xizmat ko‘rsatish 
sifatini boshqarish bo‘yicha tibbiyot muassasasi rahbari faoliyati strategiyasining 
asosini yuqori natijaga intilayotgan hamfikrlar jamoasini shakllantirish tashkil etadi. 
Qadimgi yapon maqolida aytilganidek: "Yomon egasi o't o'sadi, yaxshi sholi o'sadi, 
aqlli tuproqqa ishlov beradi, uzoqni ko'ra oladigan ishchini tarbiyalaydi".
Faoliyatni takomillashtirishda sog'liqni saqlash muassasalari boshlig'ining o'rni. 
Tibbiyot muassasalarining rahbarlari tibbiy tashkilot xodimlari tomonidan ishlarning 
bajarilishini ta'minlaydilar. O‘z qo‘l ostidagi xodimlarining salohiyatini hisobga 
oladigan rahbarlar ularning ijodiy o‘sishiga, salohiyatini yuzaga chiqarishiga hissa 
qo‘shadi. Bugungi bozorda muvaffaqiyatli faoliyat yuritayotgan tashkilotdagi har bir 
rahbarning asosiy mas'uliyati o'z bo'linmasi faoliyati natijalarini sifatli ta'minlashdan 
iborat. Menejerlar butun sog'liqni saqlash muassasasi va uning bo'limlari faoliyati 
uchun to'liq javobgar bo'lishi kerak.

---

Shuni ta'kidlash kerakki, aslida sifat muammosi yo'q. Muammolar faqat shaxs, jamoa, 
butun ishlab chiqarish tizimi faoliyatida mavjud. Sifat faqat mehnat jamoasi 
mahsuloti foydaliligining o'lchovidir.
Ishlash sifati standartlari. Tibbiyot muassasasining har bir rahbari ish sifati bo'yicha 
me'yorlarni belgilashi va o'z qo'l ostidagilarga o'rnak bo'lishi shart. Har bir rahbar ish 
va sifatni oshirish jarayonida shaxsan ishtirok etishi va uning faol ishtirokchisiga 
aylanishi kerak.
Quyi bo‘g‘indagi menejerlar va ularning qo‘l ostidagilar o‘z ishini yaxshi bajarishni 
xohlashadi, lekin ular ko‘pincha yuqori va o‘rta boshliqlardan bir-biriga zid 
ko‘rsatmalar olishadi. Reytingdagi tibbiyot xodimlari va quyi bo‘g‘indagi rahbarlar 
amalda belgilangan sifat standartlariga moslashtiriladi.
Misol uchun, agar butun oy davomida sog'liqni saqlash muassasasi rahbariyati sifatni 
yaxshilash zarurligini ta'kidlasa va oxirgi uch kun ichida hamma faqat tashriflar yoki 
davolangan bemorlar rejasining miqdoriy ko'rsatkichlarini bajarish haqida qayg'ursa, 
u holda shifokorlar va hamshiralar kelajakda standartlarga rioya qiladilar, ularning 
asosiy talabi sifat hisobisiz miqdoriy ko'rsatkichlar rejasini bajarishdir. 
Sog'liqni saqlash muassasalari rahbarlari tez-tez ishlab chiqarish yig'ilishlarini 
o'tkazadilar, ularda rejaning bajarilishi, sifatni yaxshilash va xarajatlarni kamaytirish 
muhokama qilinadi. Agar sifat haqiqatan ham eng muhim omil bo'lsa va Rossiya 
tibbiyot tashkilotlari uchun bu bo'lsa, sifat har bir kun tartibidagi birinchi masala 
bo'lishi kerak.
Tibbiyot muassasasi rahbariyatiga xodimlarning munosabati. Agar menejerlar ish 
faoliyatini yaxshilash uchun standartlarni o'rnatmoqchi bo'lsalar, ular oldingi 
xodimlar o'z boshliqlarini qanday baholashlarini bilishlari kerak. Barcha darajadagi 
sog'liqni saqlash muassasalari rahbarlarining kimga va kimga bo'ysunadigan 
bo'ysunuvchilari bor. Agar rahbar o'z qo'l ostidagilaridan kamchiliksiz ishlashga 
erishmoqchi bo'lsa, u o'zi ham ko'p harakat qilishi va ishidagi xatolarni bartaraf 
qilishi kerak.
Mustahkamlik va izchillik "palapartishlik effekti" ga olib keladi. Sifatga yangicha 
munosabat tibbiyot tashkilotining tepasidan, tepasidan boshlanib, quyi bo‘g‘indagi 
rahbarlar va oddiy ishchilarga tarqalguncha eski, zararli odat va an’analarni yuvib, 
boshqaruvning har bir bo‘g‘iniga sharshara kabi tarqalishi kerak. Muvaffaqiyat 
menejmentning ishtiroki darajasiga mutanosibdir, chunki menejment ish faoliyatini 
yaxshilash imkoniyatini belgilovchi vazifalarni hal qiladi, masalan:

Resurslarni taqsimlash.

Tashkiliy tuzilmani yaratish.

Rahbarlarning tanlovi.

Siyosat ta'rifi.

Mehnat standartlarini o'rnatish.

---


Ishlarni bajarish uchun topshiriqlar berish va yo'riqnomalar tuzish.

Ish usullarining ta'rifi.

Ustuvorliklarni belgilash.

Samaradorlikni baholash va rag'batlantirish.

Kadrlarni tanlash va tayyorlash.
Ishlashni yaxshilash uchun to'siqlarni olib tashlash. Tibbiyot muassasasi rahbariyati 
tibbiyot xodimlarining o'z vazifalarini to'g'ri bajarishiga to'sqinlik qiladigan 
to'siqlarni bartaraf etish haqida g'amxo'rlik qilishi kerak. Rahbariyat shifokor va 
hamshiraning o'z ishini sifatli bajarishi uchun quyidagi shart-sharoitlarni ta'minlashi 
kerak:

O'z vazifalarini sifatli bajarish uchun etarli vaqt.

Tegishli ish asboblari va o'quv qo'llanmalari.
Har kuni o'z ishini to'g'ri bajarish muhimligini tushuntira oladigan, yaxshi ishlashni 
rag'batlantiradigan va to'siqlarni bartaraf eta oladigan, ish sifatini yaxshilashni 
rag'batlantiradigan va rag'batlantiradigan rahbarlarni tanlash.
Har bir rahbarning asosiy g'amxo'rligi - o'zi mas'ul bo'lgan faoliyatni tushunish, qo'l 
ostidagilarni, ishni yaxshilash yo'lidagi haqiqiy to'siq va to'siqlarni bilishdir. 
Aralashuvni aniqlashning eng yaxshi usuli - bu o'z ish tajribangiz bo'lib, u 
bo'ysunuvchilarga ishonib topshirilgan.
Yaxshilash bosqichlari. Xizmat sifatini oshirish jarayonida o'rganishning uch 
bosqichi ko'pincha "mukammallik zinapoyasi" deb ataladi. 
Birinchi bosqich - bu tibbiyot muassasasi rahbariyatining takomillashtirish 
zaruratidan xabardor bo‘lishi, yangi talablar nimadan iboratligini, kimning nima 
uchun mas’ul ekanligini va tibbiy xizmatlar ishlab chiqarish jarayoni nimadan 
iboratligini tushunish. Birinchi bosqichga etgan menejerlar sifatni yaxshilash 
zarurligini tan olishadi, lekin, qoida tariqasida, vakolatlarni tezda boshqa birovga, 
masalan, ekspert xizmatiga o'tkazishga moyildirlar.
 Ikkinchi bosqich - boshqaruvning jarayonni qo'llab-quvvatlashga tayyorligi. Bu shuni 
anglatadiki, sog'liqni saqlash muassasalari rahbarlari ish faoliyatini yaxshilash 
zarurligiga ishonchlari komil va bu masalaga ma'lum mablag'larni sarflashga tayyor. 
Ammo rahbarlar samaradorlikni oshirish jarayonining maqsadlarini oddiygina 
"tushunish" yoki hatto "baham ko'rish" mumkin emas.