Transport-ekspeditsion xizmatlar asoslari

Havo transportida daryo nakladnoy yoki dengizkonosamenti (daryo-dengiz
aralashtashishlarda) yuklarni tashishda shartnoma mavjudligini isbotlovchi hujjat
hisoblanadi. Bu hujjatlar yuk jo`natuvchi tomonidanyagona namuna asosida
tayyorlanadi. Nakladnoyda keltirilgan ma’lumotlarga asoslanib yuk jo`natuvchi
port yoki pristan yo`l qaydnomasini tuzadi va u yuk bilan birgalikda qabul qiluvchi
port yoki pristanda qoladi. Yukning qabul qilinganligi haqida jo`natuvchiga
kvitantsiya beriladi. Nakladnoyda yuk jo`natuvchi, kemaning nomi yoki uning
tartib raqami, jo`natuvchi va qabul qiluvchi portlarning nomi, yuk jo`natuvchi va
qabul qiluvchilarning to`liq nomi va manzili va yuk haqidagi barcha ma’lumotlar
ko`rsatiladi.
Tovarbilanjo`natiladiganhujjatlar
Yuklarni halqaro tashishda tashish hujjatlaridan tashqari tovar
bilanjo`natiladiganhujjatlarhammavjud. Halqaro savdo palatasi va halqaro savdo
ishlarini rasmiylashtiruvchi Komitet tomonidan yagona hujjatlar namunasi ishlab
chiqilgan:

---

27
Schet-faktura– jo`natilayotgan tovarga tijorat hisobi, Uning asosiy vazifasi
tovar uchunbelgilanganto`lovsummasihisoblanadi. Bundan tashqari schet-faktura
tovarga nakladnoy sifatida foydalanilishi mumkin. Unda quyidagi ma’lumotlar
ko`rsatiladi: bitimda ishtirok etayotgan tomonlarning nomi va manzili; shartnoma
haqidagi axborotlar; yukning tavsifi va kodi; yonilg`I miqdori,yukning massasi,
yukning narhi, yetkazib berish shartlari.
Konsullikschet-fakturasi–
schet-
fakturaningyukniqabulqilayotgandavlattilidaginushasi.
Upakovka varaqasi–tovar bilan jo`natiladigan asosiy hujjatlardan biri
hisoblanib, unda bir yuk o`rniga joylashtirilgan barcha tur va navdagi yuklar
bo`yicha ma’lumotlar kiritilgan. Upakovkaga moslashtirilgan cho`ntakka solib
qo`yiladi. Upakovka varaqasida har bir tovarning navi, soni va tartib raqami
ko`rsatiladi.
Yukmanifesti
–
transportvositalaridatashilayotganbarcha
tovarlarnihisobgaoluvchihujjat. Yuk manifesti tovar haqidagi quyidagi
ma’lumotlardan tashkil topadi: transport hujjatlari tartib raqami, yuk jo`natuvchi
va qabul qiluvchining nomi; tovarning markirovkasi, soni, massasi.