Transport vositalarida ishlatiladigan nometal materiallar

Ishni bajarish tartibi. Namunalar o’lchami sinashdan oldin 0,01 mm 
aniqlikkacha o’lchanadi. So’ngra ularni sinash mashinalarining tayanch plitalari 
ustiga shunday o’rnatiladiki, bunda namunaning bo’ylama o’qi tasir etayotgan kuch 
yo’nalishiga mos bo’lishi kerak. So’ngra mashina ishga tushuriladi va uning siquvchi 
plitalari 2±1 mm/ tezlikda bir – biriga yaqinlasha boshlaydi. Namunada siqilish ro’y 
beradi, u yo sinadi, yoki darz ketadi. Buzuvchi kuch mashina shkalasidan olinadi.
Agar standart va texnik shartlarga ko’ra namuna o’lchamlari jadvalda tavsiya 
etilganidan farq qilsa, u vaqtda plitalarning bir- birga yaqinlashish tezligi quyidagi 
formula bilan topiladi: 
υ = 0,03h*1/t; 
bu yerda: υ – plitalarning yaqinlashish tezligi, mm/min; h – namunaning 
boshlang’ich balandligi, mm; t – vaqt, 1 min ga teng. 
plitalarning yaqinlashish tezligining haqiqiy qiymati hisoblab topilgan 
tezlikdan ± 50% ga farq qilishi mumkin. 
Hisoblash. Siqilishdagi uzuvchi kuchlanish σ
rs
, siqilishdagi oqish chegarasi σ
ts 
quyidagi formulalar yordamida topiladi: 
F
Р
рс


va
F
Р
ТС
1


; 
Bu yerda: R – buzuvchi kuch, N; R
1
– tasir etuvchi kuch oshmasa ham 
deformatsiya o’sishi ro’y bergan vaqtdagi kuch, N; F – namuna ko’ndalang 
kesimining yuzi, sm
2
: parallepiped ko’rinishidagi namunalar uchun
F=a
2
yoki F=b*l 
Tsilindr ko’rinishidagi namunalar uchun
4
2
d
F


; 
Trubka ko’rinishidagi namunalar uchun 
4
)
(
2
1
2
d
D
F



; 
bu yerda: a – asosi kvadrat bo’lgan parallelipipedning asos tomoni, sm; v – asosi 
topg’ritoprtburchak bo’lgan parallelepipedning asosini eni, sm; l – asosi topg’ri-
burchak bo’lgan parallelepipedning asosining uzunligi, sm; d - tsilindr diametri, sm; 
d
1 
– trubaning ichki diametri, sm; D – trubaning tashqi diametri, sm. 
Ish natijalari sifatida sinagani beshta namunaning o’rtacha arifmetik qiymati 
olinadi.