Tuproq kimyosi


Tuproq gumus moddalarining issiqlik energiyasi, kalg


Download 0.64 Mb.
bet23/57
Sana10.03.2023
Hajmi0.64 Mb.
#1257252
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   57
Bog'liq
Tuproq kimyosi ma\'ruza matni

Tuproq gumus moddalarining issiqlik energiyasi, kalg.

Tuproqlar

Lipidlar

Gumin kislotalar

Fulvokislotalar

Gidroliz-
lanmaydigan qoldiq

Tog‘-o‘tloqi
Tog‘-qora
Jigarrang
Kashtan
Bo‘z
O‘tloqi saz

hamma tuproqlar lipidi uchun o‘rtacha 8480

4640
4510
4370
5190
5290
4830

hamma tuproqlarning FK lari uchun 1520 dan 2790 yoki o‘rtacha 2200

4510
4200
4080
4360
4520
4050



Aniqlash qayd etilganiday kolorimetrlar yordamida olib boriladi, laboratoriya mashg‘ulotlarida bajariladi.
S.A.Aliev formulasidan foydalanib issiqlik energiyasini hisoblab topish ham mumkin.

Q-yonish issiqligi, kalg [C], [H], [O], [N] – GK yoki FK dagi foiz miqdorlari.
Masalan, GK tarkibida
C – 57,73
H – 3,42
O – 34,57
N – 4,03 bo‘lsa 1g GK yondirilganda Q energiya hosil bo‘ladi.
Tuproq gumusi hosil bo‘lishi energetikasini o‘rganish va chuqurlashtirish, ya’ni takomillashtirish uchun tuproq hosil bo‘lish mexanizmini o‘rganishni takomillashtirish zaruriyatlari tug‘iladi.
Gumus moddalarning yonish issiqligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘p emas. Bu ko‘rsatkichni to‘g‘ridan-to‘g‘ri kolorimetrlar yordamida aniqlash mumkin. Buning uchun tuproqni maxsus germetik yopiq idishga joylashtirib, kislorod bilan to‘yintiriladi. 25-30 kgsm2 bosim beriladi, so‘ng elektr toki yordamida yondiriladi.
Natijada issiqlik energiyasi bevosita o‘lchanadi.
Gumus kislotalarining gidrolizi odatda 6n HCl da qaynatish asosida olib boriladi. Bu jarayonda gumin kislotasining 40-60%, FK-ni 50-90% massasi eritmaga chiqadi.
Gumus kislotalarining gidrolizlanish darajasi gidrolizlangan qismi miqdorini uning umumiy massasiga nisbati bilan o‘lchanadi, ya’ni aniqlanadi.
Hayotda chimli podzol, bo‘z tuproqlarni gumin kislotalarini gidrolizlanish darajasi qora tuproqnikidan yuqori.
Fulvokislotalarning gidrolizlanish darajasi GK lardan yuqori. GK tarkibidagi azotning gidrolizda ajralib chiqishi uglerodga nisbatan yuqori, sabab azot yon zanjirlarda ko‘proq bo‘ladi.
Hayotda gidrolizlanganlik darajasini gidrolizatga o‘tgan uglerod yoki azot orqali hisoblanadi.

35-jadval.

Download 0.64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling