Tuproqshunoslik va agrokimyo

Kerakliasbobvareaktivlar: Tuproqna’munalari, chinni xovoncha, 1-0,25 mmli elak, pergament qog’oz.


Tuproq tarkibidagi gigroskopik namlik miqdorini aniqlash.
Maqsad:Tuproqdagi yuqori bosim ostida ushlanib turgan suv miqdorini aniqlashni o’rganadi.
Tabiiy sharoitda yuqorida aytilganidek,mutlaqo quruq tuproq bo’lmasligi ma’lum. Xo’l yoki nam tuproq laboratoriyaga keltirilib, soyada va quyoshda uzoq vaqt quritilsa xam unda ma’lum miqdorda nam saqlanadi.
Mexaniq tarkibi,strukturasi,chirindining miqdori va muxit sharoitiga qarab tuproqdagi zarrachalar yuzasiga singgan gigroskopik namning miqdori o’zgarib turadi.
Ishlash tartibi;
Gigroskopik nami aniqlanmoqchi bo’lgan maydalangan quruq tuproqdan 3-4 g. olinadi. Tuproq termostatda quritilgan,og’zi yopiladigan quritkich stakanga solinadi va analitik tarozida massasi aniqlanadi. Stakan (qopqogi ochilgan xolda) termostatga qo’yib,105-110 S. da 3-4 soat quritiladi.So’ngra quyi qismiga kaliy sulfatning to’yingan eritmasi va tuzi solingan eksiqatorda sovitilib, analitik tarozida tortiladi. Quritish,sovitish va o’lchash ishlari o’zgarmas massa xosil bo’lguncha takrorlanadi.
Quruq tuproqdagi gigroskopik suvning foiz miqdori quyidagi formula bilan xisoblanadi .

X-gigroskopik suvning foizi, a-stakanning quritilmagan tuproq bilan birga massasi(g xisobida), v- stakanning quritilgan tuproq bilan birga og’irligi ) g xisobida), N-tuproqning massasi (g xisobida).
Masalan, a-25,33 g. v-25,23 g. N-4 g. bo’lsa, tuproqdagi gigroskopik namlik miqdori 2,5 % ga teng
Gigroskopik namlikni aniqlash tuproqning bir qancha fizik xossalarini o’rganish,ayniqsa ximiyaviy analizlar natijasini aniq xisoblashga yordam beradi.
Gigroskopik namlik koeffitsenti (K) ni aniqlash gigroskopik namlik foizi ma’lum bo’lganidan keyin tubandagi formula bilan aniqlanadi.

K-tuproqning gigroskopik namlik koeffitsenti,
100-foiz, a- gigroskopik namlik(foiz xisobida).
Masalan, gigroskopik namlik a-2,5 % bo’lganda
ga teng