Turistik bozor tо‘g‘risida tushuncha

1.4. О‘zbekiston Milliy turmahsulotining о‘sishini ta’minlash

Respublikamizda xalqaro turizm bozorini rivojlantirish, uni jahon andozalari talabi asosida shakllantirish va shu orqali iqtisodiyotni yanada yuksaltirish imkoniyatlariga ega bо‘lamiz. Xalqaro turizm bozorida, kuchli raqobat kurashi sharoitida kо‘zlangan maqsadga erishish uchun eng avvalo aniq yо‘nalish, doimiy ravishda izlanish, faoliyatni jahon andozalari darajasida tashkil etish talab qilinadi. Turizm infratuzilmasining ajralmas qismi bо‘lgan mehmonxonalardagi xizmat bahosi bozor talabining yuqori yoki pastligiga qarab farqlanishi mumkin. Bu tafovutning shartlari va meyorlari narx-navo siyosati orqali aniqlanadi hamda ular raqobatda yengib chiqish va yaxshi daromad olishning asosiy omillari hisoblanadi. Turizm sohasida yetakchilik qilayotgan davlatlardan biri bо‘lgan Ispaniya mehmonxonalarida “sifat-baho” shioriga qattiq amal qilinadi. Shuning uchun turizm xizmatining asosiy mezoni bо‘lgan narx siyosati О‘zbekistonda ham ayrim turistik tashkilotlari orqali emas, balki davlat tomonidan doimiy ravishda nazorat qilib borilishi lozim. Kо‘riladigan bunday choralar sababli bozor munosabatlari sharoitida mamlakatning turizm bozori yanada rivojlanib boradi va uning xalqaro nufuzi, obrо‘si oshadi, valyuta tushumi kо‘payadi.

4-jadval О‘zbekiston turizmining iqtisodiy kо‘rsatkichlari

Yillar	Jami daromad, mln. sо‘m	Foyda, mln. sо‘m	Xizmat kо‘rsatilgan turistlar, ming kishi		Turistik xizmatlar eksporti, mln. dollar
			Jami	Shundan xorijiy turistlar
1996	1776	399	589	173,8	14,9
1997	3657	544	730	252,9	18,8
1998	4699	382	733	272	21,0
1999	4146	517	751,8	274	25,5
2000	6882	442	770	278	27,1
2001	10118	1112	712,8	231	22,1
2002	15662	514	704,7	196,7	21,5
2003	17528	150	780,4	230,4	23,6
2004	17549	58	847,8	262,7	28,0
2005	40100	758,4	608,9	241,9	28,1
2006	45956	1059,6	658,5	273,2	42,8

Jadval “О‘zbekturizm” milliy kompaniyasidan olingan ma’lumotlar asosda tuzildi.
Respublikadagi mavjud mehmonxonalardagi narxlar ba’zi sabablarga kо‘ra jahondagi о‘rtacha narxlardan yuqori bо‘lib, turistlarning mehmonxonalarga bо‘lgan talabidan yuqoridir. Har bir turist shinam, har tomonlama yaxshi jixozlangan joyni bir kechaga 50-60 dollarga sotib olishni xohlaydi. Bizdagi ba’zi mehmonxonalarda esa bir kecha tunash narxi 200-350 dollarga tо‘g‘ri kelmoqda. Bu kabi muammolarni bartaraf etish uchun respublikamizda sо‘nggi besh yil ichida mehmonxonalarning zamonaviy turlari keng kо‘lamda qurila boshlandi. Bular ichida “Interkontinental”,
“Dedeman”, “Toshkent-Redisson-SAS”, “Markaziy”, “Grand Mir”, “Toshkent Palas”, “О‘zbekiston”, “Shodlik”, “Afrosiyob”, “Buxoro” mehmonxonalarini misol qilishimiz mumkin. Bu mehmonxonalar 4 va 5 yulduzli bо‘lib, xalqaro darajaga tо‘liq javob beradi. Endigi vazifa esa ulardagi narxlarni qayta kо‘rib chiqishdir.
“О‘zbekturizm” Milliy Kompaniyasining vujudga kelishi va bu tashkilotning 1993 yili Jahon turistik tashkilotiga a’zo bо‘lib kirishi turizm taraqqiyoti sohasida qо‘yilgan ulkan qadam bо‘ldi. Respublikada halqaro turizmni yangi bosqichga kо‘tarish va samara bilan faoliyat kо‘rsatishga mos keladigan yangi sharoit va mexanizm vujudga keldi. Hozir О‘zbekistonga tashrif buyurayotgan turistlarning deyarli hammasi mazkur kompaniyaning xizmatlaridan foydalanmoqda.