Türkmen d I l I n I ň DÜŞÜndirişLI

TURUŞMAK 
[turuşmok], 
işl.1. 
Ýuwaş-
ýuwaşdan dik durmak, aýak üstüne galmak. 2. 
Birnäçe adam, haýwan bir wagtda örmek, turmak. 
Obadan getirilen itler hem ysyrganyşyp, ýerinden 
turuşdylar (A. Gowşudow). 
TURUWBAŞDAN 
[turuwvaşdan 
/ 
turuwwaşdan], hal. Ilkibaşdan, ilki, ozaly bilen. Biziň 

---

385 
gürrüňimiz turuwbaşdan alşyp gitdi (

Edebiýat we 
sungat

). 
TURUZMAK [turuzmok], işl. 1. Oturan, ýatan 
ýerinden dik galdyrmak, dikeltmek, dik duruzmak. 2. 
Ýatan adamy ukudan oýarmak. 3. göç.m. Bolmasy 
zada, mysal üçin, dawa, jenjele başlamak. Gykylyk 
turuzmak.
TUSSAG [tussoğ], at. Gorag astynda, aýratyn 
şertlerde saklanylýan, azatlykdan, erkinlikden, 
raýatlyk hukuklaryndan kesilen adam.
TUSSAGHANA [tussoğha:na], at, ser. Türme.
TUSSAGLYK 
[tussoğluk], 
at. 
Tussagda 
bolmaklyk, azatlykdan mahrumlyk. 
TUT [tu:t], at. Ýasy ýapragy ýüpek gurçugyna 
berilýän, tudana miweli, şahalary ýaýbaň, agajy gaty 
köpýyllyk ösümlik. Şundan bir aý ozal, tut kesilýän 
günleridi (A. Gowşudow).

Tut ýaly bolmak sagalmak, sagadyňa çykmak. 
Inerim, örän ýagşy, şu gün edil tut ýaly sagaldym (A. 
Gowşudow).
TUTAÇ [tutoç], at. 1. Esasan, gyzgyn gazan, 
tabak we ş.m. zatlary tutmak, götermek üçin 
ulanylýan keçe bölegi, esgi we ş.m. zatlar. Ol tutaç 
almaga hem howlugyp, ýeňi bilen tutdy-da, tüňçäni 
derrew yza çekdi (N. Pomma). 2. ser. Tutawaç. 
Tutajy bir eýýäm gopan portfeli, başyndaky şlýapasy 
iki ýana zyňyldy (B. Kerbabaýew).