Türkmenbaşy adyndaky türkmenistan milli golýazmalar instituty
ALP ARSLANYŇ ÖLDÜRILMEGI
Download 0.72 Mb. Pdf ko'rish
|
Aly Sewim Siriýa we Palestina Seljuk döwletiniň taryhy-2004`MGI
|
175 ALP ARSLANYŇ ÖLDÜRILMEGI Atabeg Tugtegin Halapdan aýrylanyndan soňra emir Luwluw Halabyň ýeke-täk we garşydaşsyz häkimi boldy. Munuň netijesinde ol soltan Alp Arslan bilen hiç maslahatlaşman häkimiýete başlady, birnäçeleriniň malyny we emlägini talady Abylfazly täzeden öňki wezipesine geçirdi. Döwlet işlerine hiç üns bermeýän Alp Arslan bolsa zowky-sapa bilen gününi geçirýärdi. Hatda bir gezek birnäçe emiri we goşunbaşylary Halap galasynyň bir ýerinde üýşürip, olara: «Bu ýerde siziň baryňyzyň kellesini çapjak biri bar diýsem näme diýersiňiz» diýdi, gorkan emirdir goşunbaşylar: «Eý soltanymyz, biz seniň gullaryňyz we sen näme diýseň razydyrys» diýip, ýagdaýy oýna salyp gaçýarlar. Alp Arslanyň bu hereketinden soňra döwlet ýolbaşçylary pikirlenmäge başlaýarlar. Döwletiň ýeke-täk häkimi Luwluw hem bu ýagdaýdan gorkup, soltany öldürmegi peýläp başlaýar. Emir Garajanyň başda durmagynda hem-de birnäçe emirleriň goldaw bermeginde 1114-nji ýylyň Ruhnama aýynda, öz otagynda oturan wagty Alp Arslany öldürmegi başardylar. Bir ýyla ýakyn wagtlap Halap Seljukly döwletiniň tagtynda oturan soltan Alp Arslan örän ýaş, tejribesiz, gyzma häsiýeti bilen hiç hili üýtgeşmeleri girizip bilmedi. Ýöne ol atabegi Luwluwyň kömegi bilen batynylaryň Halapdaky hereketlerine dur diýmegi başardy. Ýöne haçparaz howpuna garşy şowly hereket edip bilmedi. Diňe Luwluwyň gižželemegi bilen döwletiň birnäçe ýolbaşçylaryny ýa işinden aýyrdy, ýa- da öldürtdi. Şeýlelikde, Alp Arslanyň bir ýyllyk 176 hökümdarlygy Luwluwyň ganly häkimiýeti bilen geçip gitdi. |
