Turon nashr

9.4. Етакчилик кўникмалари ва услублари.
Foundations of Accounting in Business - FAB Study Text 2016. PART A: Chapter 11 « Leading and managing people» етакчилик қуйидагича таърифланган:
Одамларга гуруҳ мақсадларига интилиш учун таъсир ўтказиш фаолияти (Terry).
Шахслараро вазиятга таъсирида амалга оширилган ва алоқа жараёни орқали ихтисослашган мақсад ёки мақсадларга эришишга йўналтирилган (Tannenbaum ва бошқ).
Етакчиликнинг қуйидаги турлари очиб берилган:
Менежмент ва етакчилик (Management and leadership).
Етакчиликнинг турли хил таърифлари мавжуд.
Асосий мавзулар (улар етакчиликни менежментдан ажратиш учун ҳам ишлатилади) қуйидагиларни ўз ичига олади: шахслараро таъсир; умумий мақсадларга тайёр садоқатни таъминлаш, йўналиш ва енергия яратиш ва ўзгаришга йўналтириш.
Менежмент ва етакчилик атамалари кўпинча бир-бирининг ўрнида ишлатилади. Баъзи ҳолларда, бошқарув қобилиятлари ва назариялари шунчаки замонавийроқ атамани акс эттириш учун қайта ёзилган. Бироқ, уларни мазмунини ажратишга кўп уринишлар бўлган. Kotter (2001 й) етакчилик ва менежмент иккита алоҳида ҳаракатлар тўпламини ўз ичига олади, деб таъкидлаган. Менежмент-бу мураккабликни енгиш қобилияти: унинг функциялари мантиқ, тузилиш, таҳлил ва назорат билан боғлиқ бўлиб, тартиб, изчиллик ва башорат қилишни яратишга қаратилган. Етакчилик, аксинча, ўзгаришларни енгиш билан боғлиқ: унинг фаолиятига йўналиш туйғусини яратиш, стратегияни мулоқот қилиш ва енергия бериш, бошқаларни кўришни ҳаракатга айлантиришга илҳомлантириш ва ундаш киради. Жек Уелч бош Ижрочи директор (бош директор) сифатида етакчиликни намойиш етди General Electric Cо. 1981 йилдан 2001 йилгача.³³⁴
Менежмент ресурслар, тадбирлар, лойиҳалар ва бошқа муҳим шахсий бўлмаган нарсаларга нисбатан амалга оширилиши мумкин. Етакчилик фақат одамлар устидан амалга оширилиши мумкин.
Асосий етакчилик қобилиятлари (Key leadership skills).
Асосий етакчилик қобилиятлари бир қатор шахслараро ва бизнес соҳаларида аниқланиши мумкин.
Яхши раҳбар учун муҳим бўлган бир қатор бизнес ва бошқарув кўникмалари мавжуд, жумладан:
(а) Тадбиркорлик (Entrepreneurship): бизнес имкониятларини аниқлаш ва улардан фойдаланиш учун ресурсларни сафарбар қилиш қобилияти;
(b) Шахслараро кўникмалар (Interpersonal skills). Тармоқ, ўзаро тушуниш, таъсир ўтказиш, музокаралар, низоларни ҳал қилиш, тинглаш қобилиятлари, маслаҳат, мураббийлик ва ишончли мулоқот каби шахслараро мулоқот қобилиятлари;
(c) Қарор қабул қилиш ва муаммоларни ҳал қилиш қобилиятлари, шу жумладан ўз олдига тасуввур қила олиш;
(d) Вақтни бошқариш ва шахсий ташкилотчилик;
(e) Ўз-ўзини ривожлантириш қобилиятлари: тажрибадан доимий равишда ўрганиш, ўзликни англаш ва ўрганиш имкониятларидан фойдаланиш қобилияти.