Turon nashr

9.5. Ишга қабул қилиш ва танлаш.

Ишга қабул қилиш жараёни ташкилотнинг инсон ресурслари режасининг бир қисми бўлиши керак. Одамлар асосий ташкилий ресурс бўлиб, ишга қабул қилишнинг самарали амалиёти фирманинг тўғри кўникмаларга эга бўлган одамларни жалб қилишни таъминлайди. Ташкилотда ишга қабул қилиш ва танлаш жараёнининг умумий мақсади ташкилотнинг мақсадларини бажариш учун зарур бўлган ходимларнинг миқдори ва сифатини оширади.

Foundations of Accounting in Business - FAB Study Text 2016. PART A: Chapter 11 « Recruitment and selection» қисмида одамларни ишга қабул қилиш жараёнини, учта асосий босқичга бўлиш мумкинлигини эътироф этилган. Буларга:
(а) Талабни аниқлаш (Defining requirements). Талабларнинг таърифи, шу жумладан иш тавсифларини тайёрлаш, иш хусусиятлари ва шахсий хусусиятлари (ёки ходимларнинг техник хусусиятлари);
(b) Номзодларни жалб қилиш (Attracting applicants). Номзодларни жалб қилиш, шу жумладан муносиб меҳнат манбаларини топиш учун турли усулларни баҳолаш ва улардан фойдаланиш (ташкилот ичида ҳам, ташқарисида ҳам);
(c) Танлаш (Selecting). Бир иш учун муносиб номзодлар танлаш ёки номзод учун муносиб ишни танлаш.
Ишга қабул қилиш (Recruitment) - бу номзодларни излаш билан боғлиқ жараённинг бир қисмидир: бу бошқарувнинг ижобий ҳаракати, меҳнат бозорига кириш (ички ва ташқи), тарқатиш имкониятларини, ахборот ва қизиқишни шакллантириш.
Танлаш (Selection) – бу ишга қабул қилиш жараёнининг бир қисми бўлиб, ишга номзодлар орасидан танлашни ўз ичига олади: бу асосан номуносиб номзодларни йўқ қиладиган" салбий " жараёндир.
Ишсизлик даражаси паст бўлган даврда иш берувчилар муносиб номзодларни жалб қилиш учун рақобатлашадилар. Юқори ишсизлик ва ишлаб чиқариш суръатлари ўсиши кузатилган вақтда, муаммо номзодларни жалб қилишда эмас, балки уларни қандай танлашни ҳал қилишда бў лган. (Коул “Ходимларни бошқариш назарияси ва амалиёти»). Бироқ, меҳнатга талаб паст бўлган пайтларда ижтимоий масъулиятли иш берувчилар ташқаридан ёллаш ўрнига мавжуд ходимлардан фойдаланиш (ички ёллаш) бўйича қўшимча сиёсат олиб боришлари мумкин, масалан табиий қисқартириш туфайли ходимлар сонини камайтириш.