Tushunchalari

Statik  va  dinamik  yuklar.  Yuk  o‘z  miqdori,  qo‘yilgan  nuqtalari  yoki 

yo‘nalishlarini  sekin-asta  oxirgi  qiymatigacha  o‘zgartiradigan,  ya’ni  tezlanishlari 

e’tiborsiz bo‘lgan yuklarga statik yuklar deyiladi. 

Yuklar  o‘z  miqdor  va  qo‘yilgan  nuqtalarni  juda  qisqa  vaqt  mobaynida  juda 

katta  tezlik  bilan  o‘zgartirsa  bunday  yuklarga  dinamik  yuklar  deyiladi.  Bunda 

konstruksiya tebranishlar chastotasi va  inersiya kuchlarini e’tiborga olish shart va 

ularni aniqlash hisoblash ishlarining katta qismini tachkil etidi. 

Doimiy  va  vaqtincha  yuklar.  Yuklarni  bunday  turlarga  bo‘lish  konstruksiya 

elementlari  hisoblash  usuli  bilan  asoslanib,  ayrim  hollarda  ishonchlilik  yuk 

koeffitsientini kiritish va ehtiyotlik koeffitsientlarini kiritish bilan tushuntiriladi. 

Konstruksiyalarni  ekspulatatsiya    qilish  jarayonida  ta’sir  etadigan  yuklar 

doimiy yuklardir (masalan xususiy og‘irligi). 

Vaqtincha  yuk  ma’lum  bir  davrda  ta’sir  etadi,  masalan  odamlarning  va 

jihozlarning bino yopilmalariga bosimi, shamolning minoraga bosimi va boshqalar. 

Ekspulatatsiya  jarayonida    bu  yuklarning  ta’sir  etish  xarakteri  va  miqdori  jiddiy 

o‘zgarishi mumkin.  

Sirtqi  kuchlardan  tashqari  konstruksiya  elementlarining  temperaturasining 

o‘zgarishi (qizishi va sovushi)  natijasida ham hosil bo‘ladi.