Mog‘or zamburug‘lari tashqi muhitga antibiotiklar ishlab chiqarib, bakteriyalarning o‘sishini va ko‘payishini to‘xtatib qo‘yadi.
Yirtqichlik munosabatlarining yana bir ko‘rinishi – kannibalizm (tur ichidagi yirtqichlilik), ya’ni bir turga mansub organizmlarning bir-birlarini yeb qo‘yishidir. Masalan, qoraqurtning urg‘ochilari urug‘langandan so‘ng erkaklarini yeb qo‘ysa,
balxash olabug‘a balig‘i o‘zining tuxumdan chiqqan mayda baliqchalarini yeb qo‘yadi.
Yirtqichlar asosan kasal, nimjon individlarni qirib, populatsiyaning genofondini tozalovchi sanitarlar vazifasini bajaradi, natijada populatsiyaning sog‘lom, yashash muhitiga ko‘proq moslashgan individlari yashab qoladi, populatsiyaning genofondi yaxshilanadi
Tuproq tarkibida azotning kam bo‘lishi, tuproq yuzasi doimo suv bilan yuvib turiladigan joylarda o‘sadigan o‘simliklarning azotga bo‘lgan ehtiyoji evolutsiya jarayonida muayyan o‘zgarishlar keltirib chiqargan.
O‘simliklarda hasharotlarni tutish uchun moslamalar shakllanishi natijasida hasharotxo‘r o‘simliklar kelib chiqqan.
Parazitizm («parazit – xo‘jayin») – har xil turga mansub individlarning antagonistik munosabatlari bo‘lib, bir turga mansub organizm (parazit) boshqa turga mansub organizmdan (xo‘jayin) oziq manbayi va yashash joyi sifatida foydalanadi. Parazitlar bakteriyalar, zamburug‘lar, o‘simliklar va hayvonot dunyosida ham uchraydi. Ular hayotining ma’lum davrida xo‘jayin organizm tanasidagi oziq moddalar hisobiga yashaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |