Тузувчилар: О. У. Авлаев, У. А. Бутаева, Г. Амирова. Таълимда интерфаол

 
Ўқув жараёнида қўлланиладиган ўйин турларнинг умумий 
тавсифи 
 
Ўйиннинг 
асосий 
белгилари 
Ўқув ўйинларининг турлари 
Ишбилармонлик 
ўйини 
Ташкилий 
фаолият ўйини 
 
Ролли ўйин 
Ўйин жараёнида 
моделлаштириш 
шакли ва имита- 
ция даражаси 
Реал ижро 
этилади 
Мулоҳазалашга 
асосланади 
(фаолият ҳақида 
фикр юритилади) 
Реал ижро 
этилади 
Ўйин 
бошқарувчи-
сининг роли 
Ўйин давомида 
фаол иштирок 
этади, лидер 
Жамоавий 
фикрлашнинг 
ташкилотчиси, 
коммуникацияда 
воситачи. Фаол 
позицияда 
“Кадр 
ортида” ўйин 
методларини 
билвосита 
назорат 
қилади 
Ролларни тақсим 
қилиш тартиби 
Роллар айнан 
тақсимлаб 
берилади 
Роллар шартли 
бўлади, 
тақсимланмайди, 
шахсий позициялар 
бўйича белгиланади 
Роллар айнан 
тақсимлаб 
берилади 
Кўп 
қўлланиладиган 
моделлаштириш 
соҳаси 
Жамоавий 
Жамоавий 
Жамоавий 
ёки 
индивидуал 
Ўйиннинг 
боришини 
баҳолаш тизими 
Бўлади 
Кўпинча бўлмайди 
Бўлмайди 

---

141
КРОССВОРД - ЎЙИН МЕТОДИ 
Болалар фақат улар ўзлари ихтиро қилган
нарсалар борасидагина ҳақиқий тушунчага
эга бўладилар ва ҳар сафар, биз уларга бир
нарсани тез ўргатмоқчи бўлганимизда, биз
уларни нарсаларни қайтадан кашф этишдан
ушлаб қоламиз.
 
(Ж. Пиаже) 
 
Кроссворд ўйини ХХ асрнинг бошларида пайдо бўлди ва 
ўзининг қизиқарлилиги билан қисқа вақт ичида бутун дунёга кенг 
тарқалди. 
“Кроссворд” сўзи инглизча сўздан олинган бўлиб, кросс - 
“кесиб ўтиш” ва “wоrd” – “сўз” сўзларининг бирикмасидир ва у 
бошқотирма маъносини англатади. Кроссворд тузиш учун “ўзаро 
кесишувчи” катакчаларга сўзлар ёзилиши ва ёзувда умумий 
катакчаларда бир хил ҳарфлар қатнашиши керак. Кроссвордлар 
шакли ва ҳажми жиҳатидан жуда кўп турли бўлади. 
Кроссворднинг ватанини аниқлаш борасида уч давлат баҳс 
юритадилар. Улар АҚШ, Англия ва ЖАР давлатларидир. 
Кроссворднинг газета саҳифасида биринчи марта чоп этилиши 
1913-йилнинг 21-декабрига тўғри келади ва бу кун биринчи газета 
кроссвордининг туғилиш куни сифатида Гиннес рекордлар 
китобига расман киритилган. Бу кроссворд АҚШда Артур Уинн 
томонидан тузилган бўлиб, “Неw York wоrld” газетасида эълон 
қилинган.
Кроссвордга оид муҳим педагогик-психологик жиҳатлар устида 
тўхталиб ўтамиз.