У. И. ҚЎЧҚоров тиббиёт институти магистратура, клиник ординатура ва

 
АСАБ ТИЗИМИ ХУСУСИЯТЛАРИНИ АНИҚЛАШ УЧУН 
ЎТКАЗИЛАДИГАН ТЕСТЛАР 
В.Д.Небылицин бўйича асаб тизимининг асосий хусусиятлари қуйидагиларга 
бўлинган: асаб тизимининг кучи, динамиклиги, лабиллиги ва ҳаракатчанлиги. 
Асаб тизимининг кучи. 
Асаб ҳужайраларининг ташқи муҳитнинг ноқулай таъсирига чидамлилигини, 
унинг ҳар қандай шароитда концентрацияси сақлашга, кучли бўлган қисқа 
муддатли таъсиротларга чидамига айтилади. 
Асаб тизимининг динамиклиги. 
Ааб тизимини ҳар бир нарсани ўрганиш қобилияти ва тезда шартли рефлекс 
пайдо бўлиши.
Асаб тизимининг лабиллиги.
Асаб тизимининг хусусияти бўлиб, руҳий жараёнларнинг пайдо бўлиши,
кечиши ва тугаши.
Асаб тизимининг ҳаракатчанлиги. 
Руҳий жараёнларнинг ҳаракат тезлиги, тарқалиши, концентрацияси ҳамда 
бир-бирига ўтиши. 
Асаб тизимининг асосий хусусиятларини аниқлаш назарий ва амалий 
тадқиқотларда катта аҳамият касб этади. Асаб тизимини асосий хусусиятларини 
аниқлаш учун қўлланиладиган лаборатор инструментал диагностика усуллари 
ўтказиш учун махсус шароит ва қурилмаларни ишлатиш зарур.
 
 

---

169
ТЕМАТИК АПЕРЦЕПТИВ ТЕСТ (ТАТ) 
Ушбу тест турли воқеалар акс этган 20 та сюжетли картинадан иборат. 
Синалувчи ҳар бир картинага қараб ҳикоя тузиши керак. Шу йўл билан 
синалувчининг тасаввури, қобилияти, ҳиссиёти, воқеаларга бўлган муносабати ва
мимикасига қараб унинг шахсига оид маълумотлар тўпланади. 
Шахсни ҳар тарафлама текширишга мўлжалланган Миннесот саволномаси 
(MMPI). 1957 йил Кэттел томонидан тавсия қилинган. Шахснинг барча 
хусусиятларини текшириш учун мўлжалланган. Шунинг учун ҳам илмий ва амалий 
психологияда кўп қўлланилади. Синалувчининг тестда кўрсатилган саволларга 
шахсий муносабати, яъни иижобий, салбий ва бефарқлиги ўрганилади. 
Саволноманинг тўла варианти 187 та, қисқартирилган варианти 71 та саволдан 
иборат.